Thebai: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
B robot Adding: bs:Teba (Grčka) |
BDim crynodeb golygu |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
Roedd '''Thebai''' ([[Groeg (iaith)|Hen Roeg]]: {{Hen Roeg|Θῆβαι}} — ''Thēbai'') yn ddinas yn [[Boeotia]], oedd yn un o ddinasoedd pwysicaf [[Groeg yr Henfyd]]. Enw'r dref fodern ar y safle yw '''Thiva''' ([[Groeg]]: Θήβα). |
:''Am y ddinas yn yr Hen Aifft, gweler [[Thebes (Yr Aifft)]]. Gweler hefyd [[Thebes]].'' |
||
Roedd '''Thebai''' ([[Groeg (iaith)|Hen Roeg]]: {{Hen Roeg|Θῆβαι}} — ''Thēbai''; hefyd '''Thebes''') yn ddinas yn [[Boeotia]], oedd yn un o ddinasoedd pwysicaf [[Groeg yr Henfyd]]. Enw'r dref fodern ar y safle yw '''Thiva''' ([[Groeg]]: Θήβα). |
|||
Yn ôl traddodiad, sefydlwyd y ddinas gan [[Cadmos]], mab brenin [[Sidon]]. Tua diwedd y [[6ed ganrif CC.]] daeth Thebai i wrthdrawiad ag [[Athen]] am y tro cyntaf, pan gynorthwyodd yr Atheniaid ddinas lai [[Plataea]] yn eu herbyn. Pan ymosododd [[Ymerodraeth Persia]] ar y Groegiaid yn [[480 CC.]], gyrroedd Thebai 700 o filwyr i ymladd ym [[Brwydr Thermopylae|Mrwydr Thermopylae]] dan [[Leonidas]], ond roedd rhain yn ŵyr oedd yn gwrthwynebu polisi llywodraethwyr y ddinas. Ymunodd yr uchelwyr oedd mewn grym yn Thebai â [[Xerxes I, brenin Persia|Xerxes]] yn erbyn y Groegiaid eraill, ac ymladdasant drosto ym [[Brwydr Plataea|Mrwydr Plataea]] yn [[479 CC.]]. Cefnogodd Thebai [[Sparta]] yn erbyn Athen yn y [[Rhyfel Peloponnesaidd]], ac yn [[424 CC.]] gorchfygasant Athen ym Mrwydr Delium. |
Yn ôl traddodiad, sefydlwyd y ddinas gan [[Cadmos]], mab brenin [[Sidon]]. Tua diwedd y [[6ed ganrif CC.]] daeth Thebai i wrthdrawiad ag [[Athen]] am y tro cyntaf, pan gynorthwyodd yr Atheniaid ddinas lai [[Plataea]] yn eu herbyn. Pan ymosododd [[Ymerodraeth Persia]] ar y Groegiaid yn [[480 CC.]], gyrroedd Thebai 700 o filwyr i ymladd ym [[Brwydr Thermopylae|Mrwydr Thermopylae]] dan [[Leonidas]], ond roedd rhain yn ŵyr oedd yn gwrthwynebu polisi llywodraethwyr y ddinas. Ymunodd yr uchelwyr oedd mewn grym yn Thebai â [[Xerxes I, brenin Persia|Xerxes]] yn erbyn y Groegiaid eraill, ac ymladdasant drosto ym [[Brwydr Plataea|Mrwydr Plataea]] yn [[479 CC.]]. Cefnogodd Thebai [[Sparta]] yn erbyn Athen yn y [[Rhyfel Peloponnesaidd]], ac yn [[424 CC.]] gorchfygasant Athen ym Mrwydr Delium. |
||
| Llinell 7: | Llinell 8: | ||
[[Categori:Groeg yr Henfyd]] |
[[Categori:Groeg yr Henfyd]] |
||
[[Categori:Dinasoedd Groeg]] |
[[Categori:Dinasoedd Gwlad Groeg]] |
||
[[br:Thebai]] |
[[br:Thebai]] |
||
Fersiwn yn ôl 19:56, 11 Awst 2007
- Am y ddinas yn yr Hen Aifft, gweler Thebes (Yr Aifft). Gweler hefyd Thebes.
Roedd Thebai (Hen Roeg: Θῆβαι — Thēbai; hefyd Thebes) yn ddinas yn Boeotia, oedd yn un o ddinasoedd pwysicaf Groeg yr Henfyd. Enw'r dref fodern ar y safle yw Thiva (Groeg: Θήβα).
Yn ôl traddodiad, sefydlwyd y ddinas gan Cadmos, mab brenin Sidon. Tua diwedd y 6ed ganrif CC. daeth Thebai i wrthdrawiad ag Athen am y tro cyntaf, pan gynorthwyodd yr Atheniaid ddinas lai Plataea yn eu herbyn. Pan ymosododd Ymerodraeth Persia ar y Groegiaid yn 480 CC., gyrroedd Thebai 700 o filwyr i ymladd ym Mrwydr Thermopylae dan Leonidas, ond roedd rhain yn ŵyr oedd yn gwrthwynebu polisi llywodraethwyr y ddinas. Ymunodd yr uchelwyr oedd mewn grym yn Thebai â Xerxes yn erbyn y Groegiaid eraill, ac ymladdasant drosto ym Mrwydr Plataea yn 479 CC.. Cefnogodd Thebai Sparta yn erbyn Athen yn y Rhyfel Peloponnesaidd, ac yn 424 CC. gorchfygasant Athen ym Mrwydr Delium.
Wedi buddugoliaeth Sparta yn y rhyfel, trôdd Thebai yn ei herbyn. Ym Mrwydr Leuctra yn 371 CC. enillodd Thebai dan Epaminondas fuddugoliaeth syfrdanol dros Sparta, a'i gwnaeth y ddinas fwyaf pwerus yng Ngroeg am gyfnod. Daeth y cyfnod yma i ben pan laddwyd Epaminondas ym Mwydr Mantinea yn 362 CC.