Santes Tudful: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
maint cyson
→‎Hanes a thraddodiad: tacluso a Gwybodlenni gwleidyddiaeth (gogwydd) using AWB
Llinell 5: Llinell 5:
==Hanes a thraddodiad==
==Hanes a thraddodiad==


Yn ôl traddodiad, roedd Tudful yn ferch i [[Brychan Brycheiniog]]. Dywedir iddi gael ei lladd "gan baganiaid" ger Merthyr Tudful.<ref name=Breverton/>. Fodd bynnag, gall 'merthyr' yn y Gymraeg olygu "eglwys (er cof am sant neu ar ei fedd)"; ceir enwau lleol tebyg eraill yn ne Cymru, e.e. [[Merthyr Cynog]], [[Merthyr Dyfan]] a [[Merthyr Mawr]], a cheir ''merther'' yn y [[Gernyweg]] a ''merzher'' yn [[Llydaweg]] hefyd, i gyd mewn enwau lleoedd.<ref>''[[Geiriadur Prifysgol Cymru]]'', cyfrol III, tud. 2436.</ref> Gall fod y chwedl am ei lladd wedi datblygu fel ymgais i esbonio'r enw "Merthyr Tudful".
Yn ôl traddodiad, roedd Tudful yn ferch i [[Brychan Brycheiniog]]. Dywedir iddi gael ei lladd "gan baganiaid" ger Merthyr Tudful.<ref name=Breverton/>. Fodd bynnag, gall 'merthyr' yn y Gymraeg olygu "eglwys (er cof am sant neu ar ei fedd)"; ceir enwau lleol tebyg eraill yn ne Cymru, e.e. [[Merthyr Cynog]], [[Merthyr Dyfan]] a [[Merthyr Mawr]], a cheir ''merther'' yn y [[Gernyweg]] a ''merzher'' yn [[Llydaweg]] hefyd, i gyd mewn enwau lleoedd.<ref>''[[Geiriadur Prifysgol Cymru]]'', cyfrol III, tud. 2436.</ref> Gall fod y chwedl am ei lladd wedi datblygu fel ymgais i esbonio'r enw "Merthyr Tudful".


Ei dydd gŵyl yw [[23 Awst]].
Ei dydd gŵyl yw [[23 Awst]].

Fersiwn yn ôl 02:58, 23 Mai 2016

Santes Tudful, Eglwys Gadeiriol Llandaf
Afbais Cyngor Merthyr Tudful, gyda'r Santes Tudful

Santes a roes ei henw i dref Merthyr Tudful oedd Tudful (bu farw c. 480).[1]

Hanes a thraddodiad

Yn ôl traddodiad, roedd Tudful yn ferch i Brychan Brycheiniog. Dywedir iddi gael ei lladd "gan baganiaid" ger Merthyr Tudful.[1]. Fodd bynnag, gall 'merthyr' yn y Gymraeg olygu "eglwys (er cof am sant neu ar ei fedd)"; ceir enwau lleol tebyg eraill yn ne Cymru, e.e. Merthyr Cynog, Merthyr Dyfan a Merthyr Mawr, a cheir merther yn y Gernyweg a merzher yn Llydaweg hefyd, i gyd mewn enwau lleoedd.[2] Gall fod y chwedl am ei lladd wedi datblygu fel ymgais i esbonio'r enw "Merthyr Tudful".

Ei dydd gŵyl yw 23 Awst.

Cyfeiriadau

  1. 1.0 1.1 T. D. Breverton, The Book of Welsh Saints (Cyhoeddiadau Glyndŵr, 2001).
  2. Geiriadur Prifysgol Cymru, cyfrol III, tud. 2436.