Crug Cae Gwynach: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
[[Crug crwn]] a godwyd gan bobl [[Oes Newydd y Cerrig]] neu [[Oes yr Efydd]] fel rhan o'u seremonïau neu i gladdu'r meirw ydy '''Crug Cae Gwynach''', Perllan yr Arglwydd, [[Rhuthun]], [[Sir Ddinbych]]; {{gbmapping|SJ125580}}. |
[[Crug crwn]] a godwyd gan bobl [[Oes Newydd y Cerrig]] neu [[Oes yr Efydd]] fel rhan o'u seremonïau neu i gladdu'r meirw ydy '''Crug Cae Gwynach''', Perllan yr Arglwydd, [[Rhuthun]], [[Sir Ddinbych]]; {{gbmapping|SJ125580}}. |
||
Cofrestrwyd y crug hwn gan [[Cadw]] a chaiff ei adnabod gyda'r rhif SAM: DE105.<ref>[http://www.whatdotheyknow.com/request/15714/response/38315/attach/html/2/SAMs%20by%20UA.xls.html Cofrestr Cadw.]</ref> Ceir bron i 400 o grugiau crynion ar y gofrestr; mwy nag unrhyw fath arall o heneb. |
Cofrestrwyd y crug hwn gan [[Cadw]] a chaiff ei adnabod gyda'r rhif SAM: DE105.<ref>[http://www.whatdotheyknow.com/request/15714/response/38315/attach/html/2/SAMs%20by%20UA.xls.html Cofrestr Cadw.]</ref> Ceir bron i 400 o grugiau crynion ar y gofrestr; mwy nag unrhyw fath arall o heneb. |
||
Gellir ei weld o gefn tŷ bwyta "Yr Hen Sinema" yn Stryd y Ffynnon. Mae RCAHMW yn ei gysylltu gyda'r [[Castell Rhuthun|castell]] gerllaw gan fynnu mai [[Castell mwnt a beili|mwnt]] [[Cymru'r Oesoedd Canol|canoloesol]] ydyw<ref>[http://www.coflein.gov.uk/cy/safle/306841/manylion/CASTLE+FARM+MOUND%3BPERLLAN+YR+ARGLWYDD+TUMULUS%2C+CASTLE+FARM%2C+RUTHIN/]</ref>; saif ym mherllan y castell, ger y pwll pysgod. Mae [[Cadw]] ar y llaw arall yn dweud mai crug crwn cynhanesyddol ydyw.<ref>[http://www.coflein.gov.uk/cy/casgliad/402152/manylion/NMR+Site+Files/ gwybodaeth Cadw ar wefan Coflein]</ref> Mae'n 20 [[metr]] mewn [[diamedr]] ac yn 1.2m o uchder. |
Gellir ei weld o gefn tŷ bwyta "Yr Hen Sinema" yn Stryd y Ffynnon. Mae RCAHMW yn ei gysylltu gyda'r [[Castell Rhuthun|castell]] gerllaw gan fynnu mai [[Castell mwnt a beili|mwnt]] [[Cymru'r Oesoedd Canol|canoloesol]] ydyw<ref>[http://www.coflein.gov.uk/cy/safle/306841/manylion/CASTLE+FARM+MOUND%3BPERLLAN+YR+ARGLWYDD+TUMULUS%2C+CASTLE+FARM%2C+RUTHIN/]</ref>; saif ym mherllan y castell, ger y pwll pysgod. Mae [[Cadw]] ar y llaw arall yn dweud mai crug crwn cynhanesyddol ydyw.<ref>[http://www.coflein.gov.uk/cy/casgliad/402152/manylion/NMR+Site+Files/ gwybodaeth Cadw ar wefan Coflein]</ref> Mae'n 20 [[metr]] mewn [[diamedr]] ac yn 1.2m o uchder. |
||
Fersiwn yn ôl 13:45, 22 Mai 2016
Crug crwn a godwyd gan bobl Oes Newydd y Cerrig neu Oes yr Efydd fel rhan o'u seremonïau neu i gladdu'r meirw ydy Crug Cae Gwynach, Perllan yr Arglwydd, Rhuthun, Sir Ddinbych; cyfeiriad grid SJ125580.
Cofrestrwyd y crug hwn gan Cadw a chaiff ei adnabod gyda'r rhif SAM: DE105.[1] Ceir bron i 400 o grugiau crynion ar y gofrestr; mwy nag unrhyw fath arall o heneb.
Gellir ei weld o gefn tŷ bwyta "Yr Hen Sinema" yn Stryd y Ffynnon. Mae RCAHMW yn ei gysylltu gyda'r castell gerllaw gan fynnu mai mwnt canoloesol ydyw[2]; saif ym mherllan y castell, ger y pwll pysgod. Mae Cadw ar y llaw arall yn dweud mai crug crwn cynhanesyddol ydyw.[3] Mae'n 20 metr mewn diamedr ac yn 1.2m o uchder.
Codwyd crugiau crynion yn gyntaf tua 3000 C.C. a pharhaodd yr arfer hyd at ddiwedd Oes yr Efydd (tua 600 C.C.) gyda'r mwyafrif ohonyn nhw'n cael eu codi rhwng 2400 - 1500 C.C.[4]
Gweler hefyd
Mathau gwahanol o henebion a ddefnyddir mewn arferion claddu: