Gwinwydden: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Pori'r hanes yn rhyngweithiol
← Cymharer â'r fersiwn gynt
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
GweledolCystrawen wici
Legobot (sgwrs | cyfraniadau)
32,397 golygiad
B Bot: Migrating 37 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q191019 (translate me)
tacluso a Blwch tacson using AWB
 
Llinell 18: Llinell 18:
Enw am blanhigion yn perthyn o'r teulu [[Vitaceae]] yw '''Gwinwydden''' (''Vitis'' spp.). Maent yn dwyn [[grawnwin]] fel ffrwyth, a defnyddir y rhain i gynhyrchu [[gwin]]. ''[[Vitis vinifera]]'', sy'n dod o [[Asia]] yn wreiddiol, a ddefnyddir i gynhyrchu gwin yn fasnachol fel rheol, ond gellir defnyddio grawnwin nifer o rywogaethau eraill hefyd.
Enw am blanhigion yn perthyn o'r teulu [[Vitaceae]] yw '''Gwinwydden''' (''Vitis'' spp.). Maent yn dwyn [[grawnwin]] fel ffrwyth, a defnyddir y rhain i gynhyrchu [[gwin]]. ''[[Vitis vinifera]]'', sy'n dod o [[Asia]] yn wreiddiol, a ddefnyddir i gynhyrchu gwin yn fasnachol fel rheol, ond gellir defnyddio grawnwin nifer o rywogaethau eraill hefyd.


Ceir cofnod o dyfu gwinwydd ar gyfer gwin o gyfnod cynnar iawn yn [[yr Hen Aifft]] ac [[Asia Leiaf]], efallai o'r cyfnod [[Neolithig]]. Erbyn hyn, tyfir gwinwydd ar draws y byd lle mae'r tywydd yn gymhedrol.
Ceir cofnod o dyfu gwinwydd ar gyfer gwin o gyfnod cynnar iawn yn [[yr Hen Aifft]] ac [[Asia Leiaf]], efallai o'r cyfnod [[Neolithig]]. Erbyn hyn, tyfir gwinwydd ar draws y byd lle mae'r tywydd yn gymhedrol.


Yn ôl yr FAO, defnyddir 75,866 cilometr sgwar o dir trwy'r byd ar gyfer tyfu gwinwydd ar gyfer grawnwin. Gelwir y tir y tyfir y gwinwydd arno yn [[gwinllan|winllan]].
Yn ôl yr FAO, defnyddir 75,866 cilometr sgwar o dir trwy'r byd ar gyfer tyfu gwinwydd ar gyfer grawnwin. Gelwir y tir y tyfir y gwinwydd arno yn [[gwinllan|winllan]].
Llinell 46: Llinell 46:
*''[[Vitis vinifera]]''
*''[[Vitis vinifera]]''
*''[[Vitis vulpina]]''
*''[[Vitis vulpina]]''



[[Delwedd:2005grape.PNG|bawd|250px|Mannau lle tyfir gwinwydd; data o [[2005]].]]
[[Delwedd:2005grape.PNG|bawd|250px|Mannau lle tyfir gwinwydd; data o [[2005]].]]
Llinell 55: Llinell 54:
|-
|-
| Sbaen
| Sbaen
| align="center"| 11,750 km²
| align="center"| 11,750 km²
|-
|-
| Ffrainc
| Ffrainc
| align="center"| 8,640 km²
| align="center"| 8,640 km²
|-
|-
| Yr Eidal
| Yr Eidal
| align="center"| 8,270 km²
| align="center"| 8,270 km²
|-
|-
| Twrci
| Twrci
| align="center"| 8,120 km²
| align="center"| 8,120 km²
|-
|-
| Unol Daleithiau
| Unol Daleithiau
| align="center"| 4,150 km²
| align="center"| 4,150 km²
|-
|-
| Iran
| Iran
| align="center"| 2,860 km²
| align="center"| 2,860 km²
|-
|-
| Romania
| Romania
| align="center"| 2,480 km²
| align="center"| 2,480 km²
|-
|-
| Portiwgal
| Portiwgal
| align="center"| 2,160 km²
| align="center"| 2,160 km²
|-
|-
| Yr Ariannin
| Yr Ariannin
| align="center"| 2,080 km²
| align="center"| 2,080 km²
|-
|-
| Awstralia
| Awstralia
| align="center"| 1,642 km²
| align="center"| 1,642 km²
|-
|-
|}
|}

Golygiad diweddaraf yn ôl 22:06, 27 Ebrill 2016

Gwinwydden
Gwinwydd yn Ciudad Real, Sbaen
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Plantae
Ddim wedi'i restru: Angiosbermau
Ddim wedi'i restru: Ewdicotau
Ddim wedi'i restru: Rosidau
Urdd: Vitales
Teulu: Vitaceae
Genws: Vitis
L.
Rhywogaethau

niferus

Enw am blanhigion yn perthyn o'r teulu Vitaceae yw Gwinwydden (Vitis spp.). Maent yn dwyn grawnwin fel ffrwyth, a defnyddir y rhain i gynhyrchu gwin. Vitis vinifera, sy'n dod o Asia yn wreiddiol, a ddefnyddir i gynhyrchu gwin yn fasnachol fel rheol, ond gellir defnyddio grawnwin nifer o rywogaethau eraill hefyd.

Ceir cofnod o dyfu gwinwydd ar gyfer gwin o gyfnod cynnar iawn yn yr Hen Aifft ac Asia Leiaf, efallai o'r cyfnod Neolithig. Erbyn hyn, tyfir gwinwydd ar draws y byd lle mae'r tywydd yn gymhedrol.

Yn ôl yr FAO, defnyddir 75,866 cilometr sgwar o dir trwy'r byd ar gyfer tyfu gwinwydd ar gyfer grawnwin. Gelwir y tir y tyfir y gwinwydd arno yn winllan.

Rhywogaethau[golygu | golygu cod]

Mannau lle tyfir gwinwydd; data o 2005.
Gwlad Arwynebedd a ddefnyddir
Sbaen 11,750 km²
Ffrainc 8,640 km²
Yr Eidal 8,270 km²
Twrci 8,120 km²
Unol Daleithiau 4,150 km²
Iran 2,860 km²
Romania 2,480 km²
Portiwgal 2,160 km²
Yr Ariannin 2,080 km²
Awstralia 1,642 km²
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Gwinwydden&oldid=1753221"