Robinson Crusoe: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
CommonsDelinker (sgwrs | cyfraniadau)
Yn gosod File:Robinson_Crusoe_1719_1st_edition.jpg yn lle Robinson_Cruose_1719_1st_edition.jpg (gan CommonsDelinker achos: File renamed: File renaming criterion #3: To co
ehangu
Llinell 1: Llinell 1:
[[Delwedd:Robinson Crusoe 1719 1st edition.jpg|bawd|Tudalen deitl argraffiad cyntaf ''Robinson Crusoe'']]
[[Delwedd:Robinson Crusoe 1719 1st edition.jpg|bawd|290px|Tudalen deitl argraffiad cyntaf ''Robinson Crusoe'']]


Nofel Saesneg o waith [[Daniel Defoe]] yw '''''Robinson Crusoe'''''. Cyhoeddwyd yr argraffiad cyntaf yn [[1719]], ac ystyrir gan rai mai hon oedd y [[nofel]] gyntaf yn Saesneg. Ffurf y llyfr yw hunangofiant y prif gymeriad, Robinson Crusoe, oedd wedi treulio 28 mlynedd ar ynys fechan yn y trofannau yn dilyn llongddrylliad.
Nofel Saesneg o waith [[Daniel Defoe]] yw '''''Robinson Crusoe''''' am gymeriad o'r un enw a'i longddrylliad ar ynys unig. Cyhoeddwyd yr argraffiad cyntaf yn Ebrill [[1719]], ac ystyrir gan rai mai hon oedd y [[nofel]] gyntaf yn Saesneg. Ffurf y llyfr yw hunangofiant y prif gymeriad, Robinson Crusoe, oedd wedi treulio 28 mlynedd ar ynys fechan yn y trofannau yn dilyn llongddrylliad. Roedd cyhoeddi'r gyfrol gyntaf yn llwyddiant masnachol ysgubol ac oherwydd y gwerthiant, cyhoeddwyd dair gwaith drachefn o fewn y flwyddyn gyntaf.


Credir i Defoe gael ei ddylanwadu gan hanes [[Alexander Selkirk]], a dreuliodd bedair blynedd ar ynys [[Más a Tierra]], [[Chile]]. Efallai fod yr ynys y llongddrylliwyd Crusoe arni yn y nofel wedi ei seilio ar ynys [[Tobago]]. Dylanwad arall posibl oedd cyfrieithiad i'r Lladin neu Saesneg o waith [[Ibn Tufail|Abubacer]], ''[[Hayy ibn Yaqdhan|Philosophus Autodidactas]]'', oedd hefyd yn defnyddio ynys debyg fel cefndir.
Credir i Defoe gael ei ddylanwadu gan hanes [[Alexander Selkirk]], a dreuliodd bedair blynedd ar ynys [[Más a Tierra]], [[Chile]]. Efallai fod yr ynys y llongddrylliwyd Crusoe arni yn y nofel wedi ei seilio ar ynys [[Tobago]]. Dylanwad arall posibl oedd cyfrieithiad i'r Lladin neu Saesneg o waith Abubacer, ''Philosophus Autodidactas'', oedd hefyd yn defnyddio ynys debyg fel cefndir. Yn ôl y llenor [[Gwyddel]]ig [[James Joyce]], roedd y nofel yn llawn propaganda o blaid ymlediad [[yr Ymerodraeth Brydeinig]] ledled y byd.<ref>[https://cyfieithiadau.wordpress.com/2016/03/18/cyfieithu-robinson-crusoe/ cyfieithiadau.wordpress.com gan Dewi Huw Owen;] adalwyd 20 Mawrth 2016</ref>


==Cyfieithiadau==
Cyfeithiwyd y nofel i lawer o ieithoedd, yn cynnwys Cymraeg (''Bywyd ac anturiaethau rhyfeddol Robinson Crusoe: yr hwn a fyw byw wyth mlynedd ar hugain mewn ynys anghyfanedd....'', Caernarfon: H. Humphreys).
Cyfeithiwyd y nofel i lawer o ieithoedd, yn cynnwys Cymraeg:
* ''Bywyd hynod a gweithredoedd rhyfeddol y dewr a'r gwrol Robinson Crusoe: Yr hwn a fu byw wyth mlynedd ar hugain mewn ynys anghyfannedd, yr hon wedi hynny a boblwyd ganddo ef''. Cyfieithiad o addasiad Saesneg diweddarach sy'n gyfuniad o ddwy gyfrol gyntaf Defoe, ym 1795 gan J. Tye o [[Wrecsam]]. Ail-gyhoeddwyd cyfrolau eraill Cymraeg gan argraffwyr drwy'r [[19eg ganrif]] a rhywfaint yn yr [[20fed ganrif]].
* ''Bywyd ac anturiaethau rhyfeddol Robinson Crusoe: yr hwn a fyw byw wyth mlynedd ar hugain mewn ynys anghyfanedd....'' gan H. Humphreys, Caernarfon.

==Cyfeiriadau==
{{cyfeiriadau}}


[[Categori:Nofelau 1719]]
[[Categori:Nofelau 1719]]

Fersiwn yn ôl 09:50, 20 Mawrth 2016

Tudalen deitl argraffiad cyntaf Robinson Crusoe

Nofel Saesneg o waith Daniel Defoe yw Robinson Crusoe am gymeriad o'r un enw a'i longddrylliad ar ynys unig. Cyhoeddwyd yr argraffiad cyntaf yn Ebrill 1719, ac ystyrir gan rai mai hon oedd y nofel gyntaf yn Saesneg. Ffurf y llyfr yw hunangofiant y prif gymeriad, Robinson Crusoe, oedd wedi treulio 28 mlynedd ar ynys fechan yn y trofannau yn dilyn llongddrylliad. Roedd cyhoeddi'r gyfrol gyntaf yn llwyddiant masnachol ysgubol ac oherwydd y gwerthiant, cyhoeddwyd dair gwaith drachefn o fewn y flwyddyn gyntaf.

Credir i Defoe gael ei ddylanwadu gan hanes Alexander Selkirk, a dreuliodd bedair blynedd ar ynys Más a Tierra, Chile. Efallai fod yr ynys y llongddrylliwyd Crusoe arni yn y nofel wedi ei seilio ar ynys Tobago. Dylanwad arall posibl oedd cyfrieithiad i'r Lladin neu Saesneg o waith Abubacer, Philosophus Autodidactas, oedd hefyd yn defnyddio ynys debyg fel cefndir. Yn ôl y llenor Gwyddelig James Joyce, roedd y nofel yn llawn propaganda o blaid ymlediad yr Ymerodraeth Brydeinig ledled y byd.[1]

Cyfieithiadau

Cyfeithiwyd y nofel i lawer o ieithoedd, yn cynnwys Cymraeg:

  • Bywyd hynod a gweithredoedd rhyfeddol y dewr a'r gwrol Robinson Crusoe: Yr hwn a fu byw wyth mlynedd ar hugain mewn ynys anghyfannedd, yr hon wedi hynny a boblwyd ganddo ef. Cyfieithiad o addasiad Saesneg diweddarach sy'n gyfuniad o ddwy gyfrol gyntaf Defoe, ym 1795 gan J. Tye o Wrecsam. Ail-gyhoeddwyd cyfrolau eraill Cymraeg gan argraffwyr drwy'r 19eg ganrif a rhywfaint yn yr 20fed ganrif.
  • Bywyd ac anturiaethau rhyfeddol Robinson Crusoe: yr hwn a fyw byw wyth mlynedd ar hugain mewn ynys anghyfanedd.... gan H. Humphreys, Caernarfon.

Cyfeiriadau