Ursa Minor: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
B Creu cysylltiadau cytserau eraill. |
Ehangu'r erthygl a gwella'r testyn. |
||
Llinell 1: | Llinell 1: | ||
[[ Delwedd:Ursa Minor constellation map.svg | 350px | bawd | de | Cytser Ursa Minor, neu'r Arth Fach, yn awyr y nos.]] |
[[ Delwedd:Ursa Minor constellation map.svg | 350px | bawd | de | Cytser Ursa Minor, neu'r Arth Fach, yn awyr y nos.]] |
||
'''Ursa Minor''' ([[Lladin]]: ''Arth Fach'') yw [[cytser]] yn awyr y nos sydd yn cynnwys pegwn wybrennol y gogledd a [[Seren y Gogledd|Seren y Gogledd, Polaris]].<ref name="silasevans1923">{{cite book |
'''Ursa Minor''' ([[Lladin]]: ''Arth Fach'') neu'r '''Arth Fach''' yw [[cytser]] yn awyr y nos sydd yn cynnwys pegwn wybrennol y gogledd a [[Seren y Gogledd|Seren y Gogledd, Polaris]].<ref name="silasevans1923">{{cite book |
||
| last = Evans |
| last = Evans |
||
| first = J. Silas |
| first = J. Silas |
||
Llinell 21: | Llinell 21: | ||
}}</ref> |
}}</ref> |
||
Cytser eithaf bach ydy Ursa Minor. Mae'r sêr sydd yn weladwy i'r llygaid noeth yn amlinellu siâp tebyg i'r Aradr yn [[Ursa Major]], ond llawer llai mewn maint. Felly rhoddwyd yr enw ''Yr Arth Fach'' neu ''Ursa Minor'' yn Lladin i'r cytser. ''UMi'' ydy'r talfyriad swyddogol yr Undeb Seryddol Rhyngladol. |
|||
⚫ | Polaris ydy'r seren disgleiriaf yn y cytser, a felly adnabyddir y seren fel ''Alffa Ursae Minoris'' (''α UMi'') ar gyfundrefn enwi sêr yr hen seryddwr Almaeneg Johann Bayer. Yr unig |
||
⚫ | Polaris, o [[maintioli (seryddiaeth)|faintioli]] 2.0, ydy'r seren disgleiriaf yn y cytser, a felly adnabyddir y seren fel ''Alffa Ursae Minoris'' (''α UMi'') ar gyfundrefn enwi sêr yr hen seryddwr Almaeneg Johann Bayer. Yr unig sêr eraill yn y cytser sydd yn hawdd i'w gweld gyda'r llygad noeth ydy ''Kochab'', neu ''Beta Ursae Minoris'' (''β UMi'') o |
||
faintioli 2.1, a ''Gamma'' (''γ UMi'') o faintioli 3.1. Does dim [[nifwl|nifylau]], [[clwstwr sêr|clysterau sêr]] na [[galaeth|galaethau]] disglair yn y cytser.<ref name="burnham1978">{{cite book |
|||
| last = Robert |
| last = Robert |
||
| first = Burnham |
| first = Burnham |
||
Llinell 32: | Llinell 35: | ||
| isbn = 0-486-23673-X |
| isbn = 0-486-23673-X |
||
}} (Yn Saesneg.)</ref> |
}} (Yn Saesneg.)</ref> |
||
Fel pob rhan arall o'r wybren, mae nifer fawr iawn o alaethau pell yn y cytser, ond mae rhaid defnyddio telesgop sylweddol i'w arsyllu. |
|||
⚫ | |||
==Gweler hefyd== |
|||
⚫ | |||
* [[Seren y Gogledd]] |
|||
* [[Ursa Major]] |
|||
==Cyfeiriadau== |
==Cyfeiriadau== |
Fersiwn yn ôl 18:48, 30 Tachwedd 2015
Ursa Minor (Lladin: Arth Fach) neu'r Arth Fach yw cytser yn awyr y nos sydd yn cynnwys pegwn wybrennol y gogledd a Seren y Gogledd, Polaris.[1][2]
Cytser eithaf bach ydy Ursa Minor. Mae'r sêr sydd yn weladwy i'r llygaid noeth yn amlinellu siâp tebyg i'r Aradr yn Ursa Major, ond llawer llai mewn maint. Felly rhoddwyd yr enw Yr Arth Fach neu Ursa Minor yn Lladin i'r cytser. UMi ydy'r talfyriad swyddogol yr Undeb Seryddol Rhyngladol.
Polaris, o faintioli 2.0, ydy'r seren disgleiriaf yn y cytser, a felly adnabyddir y seren fel Alffa Ursae Minoris (α UMi) ar gyfundrefn enwi sêr yr hen seryddwr Almaeneg Johann Bayer. Yr unig sêr eraill yn y cytser sydd yn hawdd i'w gweld gyda'r llygad noeth ydy Kochab, neu Beta Ursae Minoris (β UMi) o faintioli 2.1, a Gamma (γ UMi) o faintioli 3.1. Does dim nifylau, clysterau sêr na galaethau disglair yn y cytser.[3] Fel pob rhan arall o'r wybren, mae nifer fawr iawn o alaethau pell yn y cytser, ond mae rhaid defnyddio telesgop sylweddol i'w arsyllu.
Fel y cytser sydd yn cynnwys y pegwn gogleddol, mae Ursa Minor yn weladwy o bron holl o Hemisffer y Gogledd y byd, ond anweladwy o Hemisffer y De.
Gweler hefyd
Cyfeiriadau
- ↑ Evans, J. Silas (1923). Seryddiaeth a Seryddwyr. Caerdydd: William Lewis, Argraffwyr, Cyf. tt. 50–53.
- ↑ Mills, Caradoc (1914). Y Bydoedd Uwchben: Llawlyfr ar Seryddwyr. Bangor: P. Jones-Roberts. tt. 153–154, 163.
- ↑ Robert, Burnham (1978). Burnham's Celestial Handbook. 3. Efrog Newydd: Dover Publications, Inc. tt. 2006–2026. ISBN 0-486-23673-X Check
|isbn=
value: checksum (help). (Yn Saesneg.)