Ursa Minor: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
CamWrthGam (sgwrs | cyfraniadau)
B Creu cysylltiadau cytserau eraill.
CamWrthGam (sgwrs | cyfraniadau)
Ehangu'r erthygl a gwella'r testyn.
Llinell 1: Llinell 1:
[[ Delwedd:Ursa Minor constellation map.svg | 350px | bawd | de | Cytser Ursa Minor, neu'r Arth Fach, yn awyr y nos.]]
[[ Delwedd:Ursa Minor constellation map.svg | 350px | bawd | de | Cytser Ursa Minor, neu'r Arth Fach, yn awyr y nos.]]


'''Ursa Minor''' ([[Lladin]]: ''Arth Fach'') yw [[cytser]] yn awyr y nos sydd yn cynnwys pegwn wybrennol y gogledd a [[Seren y Gogledd|Seren y Gogledd, Polaris]].<ref name="silasevans1923">{{cite book
'''Ursa Minor''' ([[Lladin]]: ''Arth Fach'') neu'r '''Arth Fach''' yw [[cytser]] yn awyr y nos sydd yn cynnwys pegwn wybrennol y gogledd a [[Seren y Gogledd|Seren y Gogledd, Polaris]].<ref name="silasevans1923">{{cite book
| last = Evans
| last = Evans
| first = J. Silas
| first = J. Silas
Llinell 21: Llinell 21:
}}</ref>
}}</ref>


Cytser eithaf bach ydy Ursa Minor. Mae'r sêr sydd yn weladwy i'r llygaid noeth yn amlinellu si&acirc;p tebyg i'r Aradr yn [[Ursa Major]], ond llawer llai mewn maint. Felly rhoddwyd yr enw ''Yr Arth Fach'' neu ''Ursa Minor'' yn Lladin i'r cytser. ''UMi'' ydy'r talfyriad swyddogol yr Undeb Seryddol Rhyngladol.
Polaris ydy'r seren disgleiriaf yn y cytser, a felly adnabyddir y seren fel ''Alffa Ursae Minoris'' (''&alpha; UMi'') ar gyfundrefn enwi sêr yr hen seryddwr Almaeneg Johann Bayer. Yr unig seren arall yn y cytser sydd yn haws i weld gyda'r llygad noeth ydy ''Kochab'', neu ''Beta Ursae Minoris'' (''&beta; UMi''). Does dim [[nifwl|nifylau]], [[clwstwr|clysterau sêr]] na [[galaeth|galaethau]] disglair yn y cytser.<ref name="burnham1978">{{cite book

Polaris, o [[maintioli (seryddiaeth)|faintioli]] 2.0, ydy'r seren disgleiriaf yn y cytser, a felly adnabyddir y seren fel ''Alffa Ursae Minoris'' (''&alpha; UMi'') ar gyfundrefn enwi sêr yr hen seryddwr Almaeneg Johann Bayer. Yr unig sêr eraill yn y cytser sydd yn hawdd i'w gweld gyda'r llygad noeth ydy ''Kochab'', neu ''Beta Ursae Minoris'' (''&beta; UMi'') o
faintioli 2.1, a ''Gamma'' (''&gamma; UMi'') o faintioli 3.1. Does dim [[nifwl|nifylau]], [[clwstwr sêr|clysterau sêr]] na [[galaeth|galaethau]] disglair yn y cytser.<ref name="burnham1978">{{cite book
| last = Robert
| last = Robert
| first = Burnham
| first = Burnham
Llinell 32: Llinell 35:
| isbn = 0-486-23673-X
| isbn = 0-486-23673-X
}} (Yn Saesneg.)</ref>
}} (Yn Saesneg.)</ref>
Fel pob rhan arall o'r wybren, mae nifer fawr iawn o alaethau pell yn y cytser, ond mae rhaid defnyddio telesgop sylweddol i'w arsyllu.

Fel y cytser sydd yn cynnwys y pegwn gogleddol, mae Ursa Minor yn weladwy o bron holl o Hemisffer y Gogledd y byd, ond anweladwy o Hemisffer y De.


==Gweler hefyd==
Fel y cytser sydd yn cynnwys y pegwn gogleddol, mae Ursa Minor yn weladwy o bron yr holl o Hemisffer y Gogledd o'r byd, ond anweladwy o Hemisffer y De.
* [[Seren y Gogledd]]
* [[Ursa Major]]


==Cyfeiriadau==
==Cyfeiriadau==

Fersiwn yn ôl 18:48, 30 Tachwedd 2015

Cytser Ursa Minor, neu'r Arth Fach, yn awyr y nos.

Ursa Minor (Lladin: Arth Fach) neu'r Arth Fach yw cytser yn awyr y nos sydd yn cynnwys pegwn wybrennol y gogledd a Seren y Gogledd, Polaris.[1][2]

Cytser eithaf bach ydy Ursa Minor. Mae'r sêr sydd yn weladwy i'r llygaid noeth yn amlinellu siâp tebyg i'r Aradr yn Ursa Major, ond llawer llai mewn maint. Felly rhoddwyd yr enw Yr Arth Fach neu Ursa Minor yn Lladin i'r cytser. UMi ydy'r talfyriad swyddogol yr Undeb Seryddol Rhyngladol.

Polaris, o faintioli 2.0, ydy'r seren disgleiriaf yn y cytser, a felly adnabyddir y seren fel Alffa Ursae Minoris (α UMi) ar gyfundrefn enwi sêr yr hen seryddwr Almaeneg Johann Bayer. Yr unig sêr eraill yn y cytser sydd yn hawdd i'w gweld gyda'r llygad noeth ydy Kochab, neu Beta Ursae Minoris (β UMi) o faintioli 2.1, a Gamma (γ UMi) o faintioli 3.1. Does dim nifylau, clysterau sêr na galaethau disglair yn y cytser.[3] Fel pob rhan arall o'r wybren, mae nifer fawr iawn o alaethau pell yn y cytser, ond mae rhaid defnyddio telesgop sylweddol i'w arsyllu.

Fel y cytser sydd yn cynnwys y pegwn gogleddol, mae Ursa Minor yn weladwy o bron holl o Hemisffer y Gogledd y byd, ond anweladwy o Hemisffer y De.

Gweler hefyd

Cyfeiriadau

  1. Evans, J. Silas (1923). Seryddiaeth a Seryddwyr. Caerdydd: William Lewis, Argraffwyr, Cyf. tt. 50–53.
  2. Mills, Caradoc (1914). Y Bydoedd Uwchben: Llawlyfr ar Seryddwyr. Bangor: P. Jones-Roberts. tt. 153–154, 163.
  3. Robert, Burnham (1978). Burnham's Celestial Handbook. 3. Efrog Newydd: Dover Publications, Inc. tt. 2006–2026. ISBN 0-486-23673-X Check |isbn= value: checksum (help). (Yn Saesneg.)
Eginyn erthygl sydd uchod am seryddiaeth. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.