Eglwys gadeiriol

Eglwys Gadeiriol Cwlen, yr Almaen

Mae Eglwys gadeiriol neu gadeirlan yn adeilad eglwysig Cristnogol sydd yn gwasanaethu fel sedd esgob a'r eglwys pennaf yn ei esgobaeth. Mae'r term yn bodoli mewn enwadau sydd ag esgobion, megis Anglicaniaeth a Chatholigiaeth, yn unig. Yr unig eithriad yw Eglwys yr Alban, lle mae'r term yn cyfeirio at eglwysi a oedd yn seddi i esgobion cyn y Diwygiad Protestanaidd. Caiff y term ei ddefnyddio yn anffurfiol yn aml i gyfeirio at eglwysi sydd yn fawreddog eu hymddangosiad ond nad sydd ag esgobion yn breswyl ynddynt. Y math arall o eglwys mawr yng Ngorllewin Ewrop yw'r abaty.

Rhestr eglwysi cadeiriol

Brasil

• Eglwys Gadeiriol Brasília
• Eglwys Gadeiriol Salvador

Cymru

Anglicanaidd (Yr Eglwys yng Nghymru)

gweler hefyd Rhestr esgobaethau Anglicanaidd Cymru

• Eglwys Gadeiriol Aberhonddu
• Eglwys Gadeiriol Bangor
• Eglwys Gadeiriol Casnewydd
• Eglwys Gadeiriol Llandaf
• Eglwys Gadeiriol Llanelwy
• Eglwys Gadeiriol Tyddewi

Catholig (Talaith Caerdydd)

• Eglwys Gadeiriol Abertawe
• Eglwys Gadeiriol Caerdydd
• Eglwys Gadeiriol Wrecsam

Yr Eidal

• Basilica San Marco, Fenis
• Eglwys Gadeiriol Fflorens
• Eglwys Gadeiriol Milan
• San Giovanni in Laterano, Rhufain

Ffrainc

• Eglwys Gadeiriol Chartres
• Notre-Dame de Paris
• Eglwys Gadeiriol Rouen

Lloegr

• Eglwys Gadeiriol Caerefrog
• Eglwys Gadeiriol Caergaint
• Eglwys Gadeiriol Caerloyw
• Eglwys Gadeiriol Caersallog
• Eglwys Gadeiriol Caerwrangon
• Eglwys Gadeiriol Caerwynt
• Eglwys Gadeiriol Caerwysg
• Eglwys Gadeiriol Durham
• Eglwys Gadeiriol Ely
• Eglwys Gadeiriol Henffordd
• Eglwys Gadeiriol Lincoln
• Eglwys Gadeiriol Sant Paul, Llundain
• Eglwys Gadeiriol Trebedr
• Eglwys Gadeiriol Norwich
• Eglwys Gadeiriol Wells

Norwy

• Eglwys Gadeiriol Nidaros