Galisia: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Dwysewdd poblogaeth - diolch John Jones am yr ysbrydoliaeth! |
Pedro Pardo de Cela a Ramón Piñeiro |
||
Llinell 33: | Llinell 33: | ||
), yn un o gymunedau ymreolaethol [[Sbaen]], yng ngogledd-orllewin yr orynys Iberaidd. Mae nifer o ynysoedd megis y Cíes, Ons, Cortegada, Arousa, Sálvora a Vionta yn rhan o Galisia. Ystyrir Galisia yn genedl hanesyddol, fel [[Catalonia]] ac [[Euskadi]] (sef Gwlad y Basg). |
), yn un o gymunedau ymreolaethol [[Sbaen]], yng ngogledd-orllewin yr orynys Iberaidd. Mae nifer o ynysoedd megis y Cíes, Ons, Cortegada, Arousa, Sálvora a Vionta yn rhan o Galisia. Ystyrir Galisia yn genedl hanesyddol, fel [[Catalonia]] ac [[Euskadi]] (sef Gwlad y Basg). |
||
Mae gan Galisia ei hiaith ei hun, [[Galisieg]], sy'n iaith Rufeinaidd, sy'n debygach i [[Portiwgeg|Bortiwgeg]] na [[Sbaeneg]]. Yn ôl astudiaeth ddiweddar defnyddir yr iaith gan tua 80% o'r boblogaeth. |
Mae gan Galisia ei hiaith ei hun, [[Galisieg]], sy'n iaith Rufeinaidd, sy'n debygach i [[Portiwgeg|Bortiwgeg]] na [[Sbaeneg]]. Yn ôl astudiaeth ddiweddar defnyddir yr iaith gan tua 80% o'r boblogaeth. Ymhlith ei harwyr chwedlonol mae [[Pedro Pardo de Cela]] (c. 1425 - [[17 Rhagfyr]] [[1483]]). Ystyrir [[Ramón Piñeiro]] ([[31 Mai]] 1915 - 27 Awst 1990) yn [[Athronydd]], [[awdur]] a chenedlaetholwr o bwys. Fe'i ganwyd yn Armea de Abaixo, Lama, Láncara, Galisia ac roedd yn flaenllaw yn ei ymdrech i hyrwyddo diwylliant Galicia wedi [[Rhyfel Cartref Sbaen]]. |
||
Prif drefi Galisia yw: |
Prif drefi Galisia yw: |
||
Llinell 54: | Llinell 54: | ||
</gallery> |
</gallery> |
||
=== |
===Dinasoedd a threfi mawrion=== |
||
Y prif ddinasoedd yw: [[Vigo]], [[A Coruña]], [[Ourense]], [[Lugo]], [[Santiago de Compostela]] (y brifddinas), [[Pontevedra]] a [[Ferrol]]. |
Y prif ddinasoedd yw: [[Vigo]], [[A Coruña]], [[Ourense]], [[Lugo]], [[Santiago de Compostela]] (y brifddinas), [[Pontevedra]] a [[Ferrol]]. |
||
Fersiwn yn ôl 11:46, 13 Mehefin 2015
| |||
Ieithoedd swyddogol | Sbaeneg a Galisieg | ||
Prifddinas | Santiago de Compostela | ||
Anthem genedlaethol | Queixumes dos Pinos | ||
Arwynebedd – Cyfanswm – % o Sbaen |
Safle 7fed 29,574 km² 5.8% | ||
Poblogaeth – Cyfanswm – % o Spaen – Dwysedd |
Safle 5ed 2,760,179 2,9% 93.78/km² | ||
ISO 3166-2 | GA | ||
Arlywydd | Alberto Núñez Feijoo (PPdeG-PP) | ||
Xunta de Galicia |
Mae Galisia (Galisieg: Galicia; Galiza[1] ), yn un o gymunedau ymreolaethol Sbaen, yng ngogledd-orllewin yr orynys Iberaidd. Mae nifer o ynysoedd megis y Cíes, Ons, Cortegada, Arousa, Sálvora a Vionta yn rhan o Galisia. Ystyrir Galisia yn genedl hanesyddol, fel Catalonia ac Euskadi (sef Gwlad y Basg).
Mae gan Galisia ei hiaith ei hun, Galisieg, sy'n iaith Rufeinaidd, sy'n debygach i Bortiwgeg na Sbaeneg. Yn ôl astudiaeth ddiweddar defnyddir yr iaith gan tua 80% o'r boblogaeth. Ymhlith ei harwyr chwedlonol mae Pedro Pardo de Cela (c. 1425 - 17 Rhagfyr 1483). Ystyrir Ramón Piñeiro (31 Mai 1915 - 27 Awst 1990) yn Athronydd, awdur a chenedlaetholwr o bwys. Fe'i ganwyd yn Armea de Abaixo, Lama, Láncara, Galisia ac roedd yn flaenllaw yn ei ymdrech i hyrwyddo diwylliant Galicia wedi Rhyfel Cartref Sbaen.
Prif drefi Galisia yw:
- Vigo (poblogaeth 300,000)
- A Coruña (poblogaeth 250,000)
- Ourense (poblogaeth 110,000)
- Santiago de Compostela (poblogaeth 90,000)
- Lugo (poblogaeth 90,000)
- Ferrol (poblogaeth 80,000)
- Pontevedra (poblogaeth 80,000)
Yn economaidd, mae Galisia yn dibynnu i raddau helaeth ar amaethyddiaeth a physgota. Mae twristiaeth hefyd yn elfen bwysig, ac mae miloedd o bererinion yn cyrchu i Santiago de Compostela bob blwyddyn ar hyd y Camino de Santiago.
Oriel
-
Ymgyrch rhai Galisiaid i gael eu cyfyri'n wlad Geltaidd, ar ffurf baneri Celtaidd.
-
Torch aur o Burela, o Oes yr Haearn
-
Llywodraeth Galisia: y Pazo de Raxoi, yn Santiago
-
Dwysedd y boblogaeth
Dinasoedd a threfi mawrion
Y prif ddinasoedd yw: Vigo, A Coruña, Ourense, Lugo, Santiago de Compostela (y brifddinas), Pontevedra a Ferrol.
Yr ardaloedd mwyaf poblog yw:
- Vigo-Pontevedra – 660,000
- A Coruña-Ferrol – 640,000
Rhestr dinasoedd a threfi yn Galisia yn ôl poblogaeth | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tref/Dinas | Rhanbarth | Poblogaeth (2013) | Tref/Dinas | Rhanbarth | Poblogaeth (2013) | |||||
1 | Vigo | Pontevedra | 294,997 | 11 | Carballo | A Coruña | 31,303 | |||
2 | A Coruña | A Coruña | 244,810 | 12 | Arteixo | A Coruña | 30,482 | |||
3 | Ourense | Ourense | 106,905 | 13 | Redondela | Pontevedra | 30,006 | |||
4 | Lugo | Lugo | 98,007 | 14 | Culleredo | A Coruña | 29,207 | |||
5 | Santiago de Compostela | A Coruña | 95,207 | 15 | Ames | A Coruña | 28,852 | |||
6 | Pontevedra | Pontevedra | 82,946 | 16 | Ribeira | A Coruña | 27,699 | |||
7 | Ferrol | A Coruña | 70,389 | 17 | Cangas | Pontevedra | 26,121 | |||
8 | Narón | A Coruña | 39,450 | 18 | Marín | Pontevedra | 25,864 | |||
9 | Vilagarcía de Arousa | Pontevedra | 37,621 | 19 | Cambre | A Coruña | 23,649 | |||
10 | Oleiros | A Coruña | 34,470 | 20 | Ponteareas | Pontevedra | 23,561 |
Cyfeiriadau
- ↑ Fraga, Xesús (2008-06-08). "La Academia contesta a la Xunta que el único topónimo oficial es Galicia". La Voz de Galicia. Unknown parameter
|trans_title=
ignored (help); Italic or bold markup not allowed in:|publisher=
(help)
Andalucía ·
Aragón ·
Asturias ·
Cantabria ·
Castilla-La Mancha ·
Castilla y León ·
Catalwnia ·
Extremadura ·
Galisia ·
Gwlad y Basg ·
Madrid ·
Murcia ·
Navarra ·
La Rioja ·
Valenciana ·
Ynysoedd Balearig ·
Yr Ynysoedd Dedwydd ·
Dinasoedd ymreolaethol
Ceuta ·
Melilla