Fienna

Fienna
Lleoliad yn Awstria
Gwlad	Awstria
Llywodraeth
Maer	Michael Häupl
Daearyddiaeth
Uchder	151 m
Demograffeg
Poblogaeth Cyfrifiad	1765649 (Cyfrifiad 2013)
Dwysedd Poblogaeth	4002 /km2
Metro	tua 2419000
Gwybodaeth Bellach
Cylchfa Amser	CET (UTC+1), Haf: CEST (UTC+2)
Gwefan	http://www.wien.gv.at

Prifddinas Awstria yw Fienna (Almaeneg: Wien). Mae Fienna hefyd yn enw ar un o daleithiau'r wlad (Bundesland Wien). Mae'r ddinas, sy'n gorwedd ar lan Afon Donaw, yn ganolfan ddiwylliannol a gwleidyddol o bwys. Mae tua 1.5 miliwn o bobl yn byw yno. Hon yw dinas fwya'r wlad.

Lleolir pencadlysoedd Mudiad Datblygiad Diwydiannol y Cenhedloedd Unedig (UNIDO), Mudiad y Gwledydd Allforio Olew (OPEC) a'r Asiantaeth Ynni Atomig Ryngwladol (IAEA) i gyd yn Fienna.

Hanes

Sefydlwyd Fienna gan y Celtiaid tua 500 cyn Crist ac yn 15 C.C. roedd hi'n dref yn yr Ymerodraeth Rufeinig o'r enw Vindobona. Yn y Canol Oesoedd roedd y teuluoedd Babenberg a Habsburg yn byw yn Fienna ac roedd hi'n brifddinas i'r Ymerodraeth Rufeinig Sanctaidd ac yn ddiweddarach i Ymerodraeth Awstria-Hwngari. Roedd yr Ymerodraeth Ottoman yn ymosod ar Ewrop yn yr unfed ganrif ar bymtheg a'r ail ganrif ar bymtheg, ond wnaethon nhw ddim dod ymhellach i'r gorllewin. Ym 1815 cynhaliwyd Cynhadledd Fienna ar ôl gorchfygiad Napoleon Bonaparte ym Mrwydr Waterloo.

Eglwys Gadeiriol San Steffan

Adeiladau a chofadeiladau

• Amgueddfa Leopold
• Eglwys gadeiriol San Steffan
• Gorsaf Karlsplatz Stadtbahn
• Hundertwasserhaus
• Karlskirche (eglwys)
• Kunsthistorisches Museum (amgueddfa)
• Palas Hofburg
• Palas Liechtenstein
• Staatsoper (tŷ opera)
• Theater an der Wien
• Tŵr Mileniwm
• Wiener Konzerthaus (neuadd cyngerdd)
• Wiener Musikverein
• Wotrubakirche (eglwys)

Enwogion

• Carl Czerny (1791-1857), pianydd a chyfansoddwr
• Franz Schubert (1797-1828), cyfansoddwr
• Fritz Kreisler (1875-1962), fiolinydd
• Alban Berg (1885-1935), cyfansoddwr
• Paul Wittgenstein (1887-1961), pianydd
• Ludwig Wittgenstein (1889-1951), athronydd
• Vicki Baum (1888-1960), awdures
• Konrad Lorenz (1903-1989), biolegydd
• Theodore Bikel (g. 1924), actor