Mari I, brenhines Lloegr: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
B →Ffynonellau: 4 gweithred, replaced: {{Authority control}} → {{Rheoli awdurdod}} using AWB |
B →Ffynonellau: remove redundant template, link FA now managed from Wikidata, removed: {{Cyswllt erthygl ddethol|de}} (2) using AWB |
||
Llinell 22: | Llinell 22: | ||
{{diwedd-bocs}} |
{{diwedd-bocs}} |
||
{{Cyswllt erthygl ddethol|de}} |
|||
{{Cyswllt erthygl ddethol|pt}} |
|||
{{Rheoli awdurdod}} |
{{Rheoli awdurdod}} |
Fersiwn yn ôl 10:46, 28 Mai 2015
Bu Mari I (neu Mari Tudur) (18 Chwefror 1516 - 17 Tachwedd 1558) yn Frenhines Lloegr ac Iwerddon o 19 Gorffennaf 1553 hyd at ei marwolaeth ym 1558. Merch Harri VIII, brenin Lloegr, a'i wraig gyntaf Catrin o Aragon oedd hi.
Ar ôl ennill y goron yn 1553 ar farwolaeth ei brawd hŷn, Edward VI, penderfynodd Mari ailsefydlu Catholigiaeth Rufeinig yng Nghymru, Lloegr ac Iwerddon. Yn sgil ei phenderfyniad, gorfodwyd i lawer o Brotestaniaid encilio i'r Cyfandir, gan gynnwys nifer o Gymry blaenllaw megis Richard Davies. Llosgwyd bron tri chant o ferthyron Protestannaidd yn ystod ei theyrnasiad, gan gynnwys tri yng Nghymru, Rawlins White yng Nghaerdydd, Robert Ferrar yng Nghaerfyrddin a William Nichol yn Hwlffordd.
Priododd Felipe II, brenin Sbaen, ar y 25 Gorffennaf 1554. Roedd yn briodas amhoblogaidd iawn yn Lloegr.
Ar ôl marwolaeth sydyn Mari ym 1558, ailgyflwynodd ei hanner chwaer Elisabeth y grefydd Brotestannaidd yng Nghymru, Lloegr ac Iwerddon.
Hanes
Cyn iddi ddod yn frenhines gyntaf Lloegr, roedd Edward VI eisiau i'w gyfnither ei ddilyn ef yn yr olyniaeth frenhinol. Ond ar ôl brwydr hir, ennillodd Mari y siawns i fod yn frenhines.
Ffynonellau
- Davies, John. Hanes Cymru (Llundain: Penguin, 1990)
Rhagflaenydd: Edward VI |
Brenhines Lloegr 19 Gorffennaf 1553 – 17 Tachwedd 1558 |
Olynydd: Elisabeth I |