Mercia: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

← Cymharer â'r fersiwn gynt Cymharer â'r fersiwn dilynol →

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

Mewn-lein

Fersiwn yn ôl 12:17, 9 Gorffennaf 2007

Roedd Mercia (Eingl-Sacsoneg:Mierce, "pobl y goroau", yn un o deyrnasoedd yr Eingl-Sacsoniaid, gyda'i chalon o gwmpas dyffryn Afon Trent.

Roedd Mercia'n ffinio â nifer o deyrnasoedd cymru, yn enwedig [[Teyrnas Powys|Powys, a bu llawer o ymladd rhyngddynt, ond hefyd ambell dro gynghrair. Y brenin cyntaf y gwyddir amdano oedd Creoda, a ddaeth i rym tua 585. Dilynwyd ef gan ei fab, Pybba, yn 593. Dilynwyd ef gan Cearl yn 606, yna daeth Penda yn frenin. Gwnaeth Penda gynghrair gyda nifer o'r brenhinoedd Cymreig i ymgyrchu yn erbyn Northumbria, yn enwedig Cadwallon ap Cadfan, brenin Gwynedd.

Lladdwyd Penda gan y Northunbriaid ym Mrwydr Winwaed yn 655, ac am gyfnod gwanychwyd Mercia yn fawr. Yn ddiweddarach, tua dechrau'r 8fed ganrif, cryfhaodd y deyrnas eto, a chipiwyd darn sylweddol o ddwyrain Powys, yn cynnwys y brifddinas, Pengwern. Daeth Æthelbald yn frenin yn 716, ac wedi iddo ef farw bu rhyfel am yr orsedd a enillwyd gan Offa. Yn ddiweddarach edwinodd grym Mercia, cipiwyd rhan ddwyreiniol y dernas gan y Daniaid a thyfodd Wessex i fod y mwyaf grymus o deyrnasoedd Lloegr.

Brenhinoedd a rheolwyr Mercia

@@ Llinell 7: / Llinell 7: @@
 Lladdwyd Penda gan y Northunbriaid ym Mrwydr Winwaed yn 655, ac am gyfnod gwanychwyd Mercia yn fawr. Yn ddiweddarach, tua dechrau'r [[8fed ganrif]], cryfhaodd y deyrnas eto, a chipiwyd darn sylweddol o ddwyrain Powys, yn cynnwys y brifddinas, [[Pengwern]]. Daeth [[Ethelbald, brenin Mercia|Æthelbald]] yn frenin yn [[716]], ac wedi iddo ef farw bu rhyfel am yr orsedd a enillwyd gan [[Offa, brenin Mercia|Offa]]. Yn ddiweddarach edwinodd grym Mercia, cipiwyd rhan ddwyreiniol y dernas gan y Daniaid a thyfodd [[Wessex]] i fod y mwyaf grymus o deyrnasoedd Lloegr.
+==Brenhinoedd a rheolwyr Mercia ==
+* ca. [[585]] - [[593]] [[Creoda]] (?)
+* [[593]] - ca. [[606]] [[Pybba]]
+* [[606]] - [[626]] [[Ceorl]] (?)
+* [[626]] - [[655]] [[Penda]]
+* [[655]] - [[656]] [[Peada]]
+* [[656]] - [[659]] [[Oswiu|Oswiu, brenin Northumbria]]
+* [[659]] - [[675]] [[Wulfhere]]
+* [[675]] - [[704]] [[Aethelred (Mercia)|Aethelred]]
+* [[704]] - [[709]] [[Cenred]]
+* [[709]] - [[716]] [[Ceolred]]
+* [[716]] [[Ceolwald]] (?)
+* [[716]] - [[757]] [[Aethelbald]]
+* [[757]] [[Beornrad]]
+* [[757]] - [[796]] [[Offa, brenin Mercia|Offa]]
+* [[787]] - [[796]] [[Ecgfrith, brenin Mercia|Ecgfrith]] (Mitherrscher)
+* [[796]] - [[821]] [[Cenwulf]]
+* [[821]] - [[823]] [[Ceolwulf I, brenin Mercia|Ceolwulf I.]]
+* [[823]] - [[825]] [[Beornwulf, brenin Mercia|Beornwulf]]
+* [[826]] - [[827]] [[Ludeca]]
+* [[827]] - [[829]] [[Wiglaf. brenin Mercia|Wiglaf]]
+* [[829]] - [[830]] [[Egbert, brenin Wessex]]
+* [[830]] - [[840]] [[Wiglaf, brenin Mercia|Wiglaf]]
+* [[840]] - [[852]] [[Beorhtwulf]]
+* [[852]] - [[874]] [[Burgred]]
+* [[873]] - [[879]] [[Ceolwulf II, brenin Mercia|Ceolwulf II.]]
+* [[879]] - [[911]] [[Ealdorman]] [[Aethelred o Mercien|Aethelred]]
+* [[911]] - [[918]] [[Ethelfleda]], Gweddw Aethelred.
+* [[918]] - [[919]] [[Aelfwynn]]