Stephen Richard Glynne, 9fed Barwnig: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

← Cymharer â'r fersiwn gynt Cymharer â'r fersiwn dilynol →

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

Mewn-lein

Fersiwn yn ôl 07:31, 17 Chwefror 2015

Roedd Syr Stephen Richard Glynne, 9fed Barwnig (22 Medi, 1807 - 17 Mehefin, 1874) yn dirfeddiannwr Gymreig ac yn wleidydd Ceidwadol. Fe'i cofir yn bennaf fel ymchwilydd ym maes yr hynafiaethau gyda diddordeb arbennig mewn pensaernïaeth eglwysig Prydain. Roedd yn frawd-yng-nghyfraith i'r Brif Weinidog Rhyddfrydol William Ewart Gladstone.^[1]

Cefndir

Bu farw Syr Stephen yr 8fed farwnig ym 1815 yn 35 mlwydd oed. Gan hynny etifeddodd Stephen ei fab y farwniaeth ac ystadau'r teulu (a oedd yn cynnwys Castell Penarlâg) pan nad oedd ond 7 mlwydd oed.^[2]

Priododd Catherine, chwaer Stephen Glynne, y gwleidydd William Ewart Gladstone. Daeth tad Gladstone, Syr John Gladstone, i'r adwy, pan achubodd Glynne rhag mynd yn fethdalwr ar ôl methiant gwaith haearn yr oedd yn rhan-berchennog arnynt^[3]. Yr unig fodd iddo gadw Penarlâg oedd trwy werthu rhan o'r ystâd a chytuno i rannu ei gartref Castell Newydd Penarlâg gyda William a Catherine.

Bu Glynne farw'n ddibriod, a daeth y farwnigaeth i'w therfyn ar ei farwolaeth. Cafodd ystâd a chastell Penarlâg eu hetifeddu gan ei nai William Henry Gladstone, mab hynaf William a Catherine.

Gyrfa

Cafodd Glynne ei addysgu yng Ngholeg Eton a Choleg Christ Church, Rhydychen gan ennill gradd trydydd dosbarth yn y Clasuron.

Bu'n gwasanaethu fel Aelod Seneddol Ceidwadol Bwrdistrefi Fflint o 1832 i 1837 a Sir y Fflint o 1837 i 1841 ac eto o 1842 i 1847 er na siaradodd erioed mewn dadl yn Nhŷ'r Cyffredin. Bu hefyd yn Uchel Siryf Sir y Fflint ym 1831 ac yn Arglwydd Raglaw Sir y Fflint o 1845 i 1871.

Yn ystod ymgyrch etholiadol 1841, daeth Glynne ag achos enllib yn erbyn y Chester Chronicle, wedi i'r papur gyhoeddi honiad ei fod yn gyfunrywiol. Enillodd yr achos a bu'n rhaid i'r papur ymddiheuro.

Crefydd

O ran ei ddaliadau crefyddol yr oedd Glynne yn aelod pybyr o Eglwys Lloegr ac yn elyniaethus i achosion anghydffurfiol. Roedd yn gwrthod caniatáu i anghydffurfwyr gynnal cyfarfodydd o addoliad yn y pentrefi a oedd yn eiddo i'w ystâd.^[4]

Er mwyn lleihau apêl y capeli yr oedd Glynne yn credu ei fod yn bwysig i'r Eglwys gynnig gwasanaethau Cymraeg a bu'n ddylanwadol wrth sicrhau bod y Cymro Cymraeg, John Hughes, yn cael ei benodi'n Esgob Llanelwy ym 1870.

Hynafiaethau

Yn codi o'i Anglicanaeth pybyr roedd gan Glynne diddordeb mawr mewn pensaernïaeth eglwysig. Roedd yn aelod o bwyllgor, yn ddiweddarach yn ysgrifennydd mygedol, ac yn y pendraw yn is-lywydd yr Ecclesiological Society - cymdeithas a oedd yn hybu astudiaethau o bensaernïaeth Gothig ac o hynafiaethau Eglwysig. Ym 1847 bu'n un o olygyddion llyfr a gyhoeddwyd gan y gymdeithas Hand-Book of English Ecclesiology.

Yn ystod ei fywyd bu Glynne yn ymweld â dros bum mil o eglwysi gan wneud nodiadau manwl am eu nodweddion pensaernïol^[5]. Mae ei nodiadau yn dyddio o 1824 tan ychydig ddyddiau cyn ei farwolaeth ac maent yn cwmpasu eglwysi yng Nghymru, Lloegr ac Ynysoedd y Sianel ac ychydig yn yr Alban ac Iwerddon. Mae ei nodiadau yn parhau i gael eu gwerthfawrogi'n fawr gan haneswyr pensaernïol, gan eu bod yn aml yn rhoi cofnod byr a gwybodus o'r adeiladau fel yr oeddent cyn adferiadau Fictoraidd.

Mae nodiadau eglwysig Glynne wedi eu cadw mewn 106 o gyfrolau, sydd yn cael eu cadw yn Llyfrgell Gladstone (Llyfrgell Deiniol Sant gynt), Penarlâg.^[6] Er na chyhoeddodd Glynne ei nodiadau yn ystod ei fywyd mae sawl gyfrol bellach wedi'u cyhoeddi gan gymdeithasau archeolegol a chofnodion lleol ers ei farwolaeth.

Bu Glynne hefyd yn gwasanaethu fel Llywydd cyntaf (1847-9) Cymdeithas Hynafiaethau Cymru; ac fel cadeirydd (1852-1874) Adran Bensaernïol y Sefydliad Archeolegol.

Marwolaeth

Bu farw Glynne o drawiad ar y galon y tu allan i orsaf reilffordd Bishopsgate ar 17 Mehefin, 1874 ar ôl ymweld ag eglwysi yn Essex a Suffolk^[7]. Fe'i claddwyd yn Eglwys Penarlâg.^[8]

Cyfeiriadau

↑ GLYNNE (TEULU), Penarlâg Y Bywgraffiadur arlein [1] adalwyd 28 Rhagfyr 2014
↑ GLYNNE, Sir Stephen Richard, 9th bt. (1807-1874), of Hawarden Castle, Flint The History of Parliament: the House of Commons 1820-1832, ed. D.R. Fisher, 2009 [2] adalwyd 28 Rhagfyr 2014
↑ THE OAK FARM IRON WORKS -Carnarvon and Denbigh Herald 22 Ionawr 1848 [3] adalwyd 27 Rhag 2014
↑ Court and Aristocracy -Welshman - 4 Mehefin 1841 [4] adalwyd 28 Rhagfyr 2014
↑ Cyngor Sir y Fflint - NODIADAU EGLWYSI SYR STEPHEN GLYNNE [5] adalwyd 28 Rhagfyr 2014
↑ Glynne, Sir Stephen Richard (1807-1874) 9th Baronet MP Antiquary [6] adalwyd 28 Rhagfyr 2014
↑ MARWOLAETH DISYMWTH SYR STEPHEN GLYNNE Llais Y Wlad—26 Mehefin 1874 [7] adalwyd 28 Tachwedd 2014
↑ Y DIWEDDAR SYR STEPHEN GLYNNE Llais Y Wlad—3 Gorffennaf 1874 [8] adalwyd 28 Tachwedd 2014

Senedd y Deyrnas Unedig
Rhagflaenydd: Henry Glynne	Aelod Seneddol dros Bwrdeistrefi Fflint 1832 – 1837	Olynydd: Charles Whitley Deans Dundas
Senedd y Deyrnas Unedig
Rhagflaenydd: Edward Lloyd-Mostyn, 2il Farwn Mostyn	Aelod Seneddol dros Sir y Fflint 1837 – 1841	Olynydd: Edward Lloyd-Mostyn
Senedd y Deyrnas Unedig
Rhagflaenydd: Edward Lloyd-Mostyn	Aelod Seneddol dros Sir y Fflint 1842 – 1847	Olynydd: Edward Lloyd-Mostyn

[1] GLYNNE (TEULU), Penarlâg Y Bywgraffiadur arlein [1] adalwyd 28 Rhagfyr 2014

[2] GLYNNE, Sir Stephen Richard, 9th bt. (1807-1874), of Hawarden Castle, Flint The History of Parliament: the House of Commons 1820-1832, ed. D.R. Fisher, 2009 [2] adalwyd 28 Rhagfyr 2014

[3] THE OAK FARM IRON WORKS -Carnarvon and Denbigh Herald 22 Ionawr 1848 [3] adalwyd 27 Rhag 2014

[4] Court and Aristocracy -Welshman - 4 Mehefin 1841 [4] adalwyd 28 Rhagfyr 2014

[5] Cyngor Sir y Fflint - NODIADAU EGLWYSI SYR STEPHEN GLYNNE [5] adalwyd 28 Rhagfyr 2014

[6] Glynne, Sir Stephen Richard (1807-1874) 9th Baronet MP Antiquary [6] adalwyd 28 Rhagfyr 2014

[7] MARWOLAETH DISYMWTH SYR STEPHEN GLYNNE Llais Y Wlad—26 Mehefin 1874 [7] adalwyd 28 Tachwedd 2014

[8] Y DIWEDDAR SYR STEPHEN GLYNNE Llais Y Wlad—3 Gorffennaf 1874 [8] adalwyd 28 Tachwedd 2014

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

@@ Llinell 1: / Llinell 1: @@
 [[File:Eglwys Sant Deiniol Penarlag St Deiniol Church 01.JPG|bawd|300px|Cofeb Glynne yn Eglwys Sant Deiniol, [[Penarlâg]], [[Sir y Fflint]].]]
-Roedd '''Syr Stephen Richard Glynne''', 9fed Barwnig ([[22 Medi]], [[1807]] - [[17 Mehefin]], [[1874]]) yn dirfeddiannwr Gymreig ac yn wleidydd [[Y Blaid Geidwadol (DU)|Ceidwadol]]. Fe'i cofir yn bennaf fel ymchwilydd ym maes yr hynafiaethau gyda diddordeb arbennig mewn pensaernïaeth eglwysig Prydain. Yr oedd yn frawd-yng-nghyfraith i'r [[Prif Weinidog|Brif Weinidog]] Rhyddfrydol [[William Ewart Gladstone]].<ref>GLYNNE (TEULU), Penarlâg Y Bywgraffiadur arlein[http://yba.llgc.org.uk/cy/c-GLYN-PEN-1603.html] adalwyd 28 Rhagfyr 2014</ref>
+Roedd '''Syr Stephen Richard Glynne''', 9fed Barwnig ([[22 Medi]], [[1807]] - [[17 Mehefin]], [[1874]]) yn dirfeddiannwr Gymreig ac yn wleidydd [[Y Blaid Geidwadol (DU)|Ceidwadol]]. Fe'i cofir yn bennaf fel ymchwilydd ym maes yr hynafiaethau gyda diddordeb arbennig mewn pensaernïaeth eglwysig Prydain. Roedd yn frawd-yng-nghyfraith i'r [[Prif Weinidog|Brif Weinidog]] Rhyddfrydol [[William Ewart Gladstone]].<ref>GLYNNE (TEULU), Penarlâg Y Bywgraffiadur arlein [http://yba.llgc.org.uk/cy/c-GLYN-PEN-1603.html] adalwyd 28 Rhagfyr 2014</ref>
 ==Cefndir==
@@ Llinell 6: / Llinell 6: @@
 [[File:Sir Stephen Glynne 01.jpeg|thumb|chwith|Syr Stephen Glynne]]
-Priododd Catherine, chwaer Stephen Glynne, y gwleidydd [[William Ewart Gladstone]]. Daeth tad Gladstone, Syr John Gladstone, i'r adwy, pan achubodd Glynne rhag mynd yn fethdalwr ar ôl methiant gwaith haearn yr oedd yn rhan-berchennog arnynt<ref>THE OAK FARM IRON WORKS -Carnarvon and Denbigh Herald 22 Ionawr 1848[http://papuraunewyddcymru.llgc.org.uk/cy/page/view/3643822/ART7]adalwyd 27 Rhag 2014</ref>. Yr unig fodd iddo gadw [[Penarlâg]] oedd trwy werthu rhan o'r ystâd a chytuno i rannu ei gartref [[Castell Penarlâg (18fed ganrif)|Castell Newydd Penarlâg]] gyda William a Catherine.
+Priododd Catherine, chwaer Stephen Glynne, y gwleidydd [[William Ewart Gladstone]]. Daeth tad Gladstone, Syr John Gladstone, i'r adwy, pan achubodd Glynne rhag mynd yn fethdalwr ar ôl methiant gwaith haearn yr oedd yn rhan-berchennog arnynt<ref>THE OAK FARM IRON WORKS -Carnarvon and Denbigh Herald 22 Ionawr 1848 [http://papuraunewyddcymru.llgc.org.uk/cy/page/view/3643822/ART7] adalwyd 27 Rhag 2014</ref>. Yr unig fodd iddo gadw [[Penarlâg]] oedd trwy werthu rhan o'r ystâd a chytuno i rannu ei gartref [[Castell Penarlâg (18fed ganrif)|Castell Newydd Penarlâg]] gyda William a Catherine.
 Bu Glynne farw'n ddibriod, a daeth y farwnigaeth i'w therfyn ar ei farwolaeth. Cafodd ystâd a chastell Penarlâg eu hetifeddu gan ei nai William Henry Gladstone, mab hynaf William a Catherine.
@@ Llinell 14: / Llinell 14: @@
 Cafodd Glynne ei addysgu yng [[Coleg Eton|Ngholeg Eton]] a Choleg Christ Church, [[Rhydychen]] gan ennill gradd trydydd dosbarth yn y Clasuron.
 Bu'n gwasanaethu fel [[Aelod Seneddol]] Ceidwadol [[Bwrdeistrefi Fflint (etholaeth seneddol)|Bwrdistrefi Fflint]] o 1832 i 1837 a [[Sir y Fflint (etholaeth seneddol)|Sir y Fflint]] o 1837 i 1841 ac eto o 1842 i 1847 er na siaradodd erioed mewn dadl yn [[Tŷ'r Cyffredin|Nhŷ'r Cyffredin]]. Bu hefyd yn Uchel Siryf Sir y Fflint ym 1831 ac yn Arglwydd Raglaw Sir y Fflint o 1845 i 1871.
 Yn ystod ymgyrch etholiadol 1841, daeth Glynne ag achos enllib yn erbyn y ''Chester Chronicle'', wedi i'r papur gyhoeddi honiad ei fod yn [[Cyfunrywioldeb|gyfunrywiol]]. Enillodd yr achos a bu'n rhaid i'r papur ymddiheuro.
 ==Crefydd==
-O ran ei ddaliadau crefyddol yr oedd Glynne yn aelod pybyr o [[Eglwys Lloegr]] ac yn elyniaethus i achosion anghydffurfiol. Yr oedd yn gwrthod caniatáu i anghydffurfwyr gynnal cyfarfodydd o addoliad yn y pentrefi a oedd yn eiddo i'w ystâd. <ref>Court and Aristocracy -Welshman - 4 Mehefin 1841 [http://papuraunewyddcymru.llgc.org.uk/cy/page/view/4345316/ART7] adalwyd 28 Rhagfyr 2014</ref>
+O ran ei ddaliadau crefyddol yr oedd Glynne yn aelod pybyr o [[Eglwys Lloegr]] ac yn elyniaethus i achosion anghydffurfiol. Roedd yn gwrthod caniatáu i anghydffurfwyr gynnal cyfarfodydd o addoliad yn y pentrefi a oedd yn eiddo i'w ystâd.<ref>Court and Aristocracy -Welshman - 4 Mehefin 1841 [http://papuraunewyddcymru.llgc.org.uk/cy/page/view/4345316/ART7] adalwyd 28 Rhagfyr 2014</ref>
 Er mwyn lleihau apêl y capeli yr oedd Glynne yn credu ei fod yn bwysig i'r Eglwys gynnig gwasanaethau Cymraeg a bu'n ddylanwadol wrth sicrhau bod y Cymro Cymraeg, John Hughes, yn cael ei benodi'n [[Esgob Llanelwy]] ym 1870.
 ==Hynafiaethau ==
-Yn codi o'i Anglicanaeth pybyr roedd gan Glynne diddordeb mawr mewn pensaernïaeth eglwysig. Yr oedd yn aelod o bwyllgor, yn ddiweddarach yn ysgrifennydd mygedol, ac yn y pendraw yn is-lywydd yr ''Ecclesiological Society'' - cymdeithas a oedd yn hybu astudiaethau o bensaernïaeth Gothig ac o hynafiaethau Eglwysig. Ym 1847 bu'n un o olygyddion llyfr a gyhoeddwyd gan y gymdeithas ''Hand-Book of English Ecclesiology.''
+Yn codi o'i Anglicanaeth pybyr roedd gan Glynne diddordeb mawr mewn pensaernïaeth eglwysig. Roedd yn aelod o bwyllgor, yn ddiweddarach yn ysgrifennydd mygedol, ac yn y pendraw yn is-lywydd yr ''Ecclesiological Society'' - cymdeithas a oedd yn hybu astudiaethau o bensaernïaeth Gothig ac o hynafiaethau Eglwysig. Ym 1847 bu'n un o olygyddion llyfr a gyhoeddwyd gan y gymdeithas ''Hand-Book of English Ecclesiology.''
-Yn ystod ei fywyd bu Glynne yn ymweld â dros bum mil o eglwysi gan wneud nodiadau manwl am eu nodweddion pensaernïol<Ref> Cyngor Sir y Fflint - NODIADAU EGLWYSI SYR STEPHEN GLYNNE [http://www.siryfflint.gov.uk/cy/PDFFiles/Records-and-Archives/Source-Guide-No-11-NODIADAU-EGLWYSI-SYR-STEPHEN-GLYNNE.pdf] adalwyd 28 Rhagfyr 2014</ref>. Mae ei nodiadau yn dyddio o 1824 tan ychydig ddyddiau cyn ei farwolaeth ac maent yn cwmpasu eglwysi yng Nghymru, Lloegr ac [[Ynysoedd y Sianel]] ac ychydig yn yr [[Alban]] ac [[Iwerddon]]. Mae ei nodiadau yn parhau i gael eu gwerthfawrogi'n fawr gan haneswyr pensaernïol, gan eu bod yn aml yn rhoi cofnod byr a gwybodus o'r adeiladau fel yr oeddent cyn adferiadau Fictoraidd.
+Yn ystod ei fywyd bu Glynne yn ymweld â dros bum mil o eglwysi gan wneud nodiadau manwl am eu nodweddion pensaernïol<ref>Cyngor Sir y Fflint - NODIADAU EGLWYSI SYR STEPHEN GLYNNE [http://www.siryfflint.gov.uk/cy/PDFFiles/Records-and-Archives/Source-Guide-No-11-NODIADAU-EGLWYSI-SYR-STEPHEN-GLYNNE.pdf] adalwyd 28 Rhagfyr 2014</ref>. Mae ei nodiadau yn dyddio o 1824 tan ychydig ddyddiau cyn ei farwolaeth ac maent yn cwmpasu eglwysi yng Nghymru, Lloegr ac [[Ynysoedd y Sianel]] ac ychydig yn yr [[Alban]] ac [[Iwerddon]]. Mae ei nodiadau yn parhau i gael eu gwerthfawrogi'n fawr gan haneswyr pensaernïol, gan eu bod yn aml yn rhoi cofnod byr a gwybodus o'r adeiladau fel yr oeddent cyn adferiadau Fictoraidd.
 [[Delwedd:Llyfrgell Sant Deiniol and Gladstone's Library Hawarden Penarlâg 35.JPG|bawd|[[Llyfrgell Gladstone]].]]
@@ Llinell 35: / Llinell 35: @@
 ==Marwolaeth ==
-Bu farw Glynne o drawiad ar y galon y tu allan i orsaf reilffordd Bishopsgate ar 17 Mehefin, 1874 ar ôl ymweld ag eglwysi yn Essex a Suffolk<ref>MARWOLAETH DISYMWTH SYR STEPHEN GLYNNE Llais Y Wlad—26 Mehefin 1874 [http://papuraunewyddcymru.llgc.org.uk/cy/page/view/3573398/ART18] adalwyd 28 Tachwedd 2014</ref>. Fe'i claddwyd yn Eglwys Penarlâg. <ref>Y DIWEDDAR SYR STEPHEN GLYNNE Llais Y Wlad—3 Gorffennaf 1874[http://papuraunewyddcymru.llgc.org.uk/cy/page/view/3573413/ART40]adalwyd 28 Tachwedd 2014</ref>
+Bu farw Glynne o drawiad ar y galon y tu allan i orsaf reilffordd Bishopsgate ar 17 Mehefin, 1874 ar ôl ymweld ag eglwysi yn Essex a Suffolk<ref>MARWOLAETH DISYMWTH SYR STEPHEN GLYNNE Llais Y Wlad—26 Mehefin 1874 [http://papuraunewyddcymru.llgc.org.uk/cy/page/view/3573398/ART18] adalwyd 28 Tachwedd 2014</ref>. Fe'i claddwyd yn Eglwys Penarlâg.<ref>Y DIWEDDAR SYR STEPHEN GLYNNE Llais Y Wlad—3 Gorffennaf 1874 [http://papuraunewyddcymru.llgc.org.uk/cy/page/view/3573413/ART40] adalwyd 28 Tachwedd 2014</ref>
 ==Cyfeiriadau==
@@ Llinell 43: / Llinell 43: @@
 {{Teitl Dil|du}}
 {{bocs olyniaeth
- | cyn=[[ Henry Glynne]]
+ | cyn=[[Henry Glynne]]
- | teitl=[[Aelod Seneddol]] dros [[Bwrdeistrefi Fflint (etholaeth seneddol)| Bwrdeistrefi Fflint ]]
+ | teitl=[[Aelod Seneddol]] dros [[Bwrdeistrefi Fflint (etholaeth seneddol)|Bwrdeistrefi Fflint]]
  | blynyddoedd=[[1832]] – [[1837]]
- | ar ôl=[[ Charles Whitley Deans Dundas ]]}}
+ | ar ôl=[[Charles Whitley Deans Dundas]]}}
 {{Teitl Dil|du}}
 {{bocs olyniaeth
@@ Llinell 61: / Llinell 61: @@
 {{diwedd-bocs}}
-{{DEFAULTSORT: Glynne, Syr Stephen Richard }}
+{{DEFAULTSORT:Glynne, Syr Stephen Richard }}
- [[Categori:Aelodau Seneddol y Deyrnas Unedig]]
+[[Categori:Aelodau Seneddol y Deyrnas Unedig]]
 [[Categori:Genedigaethau 1807]]
 [[Categori:Gwleidyddion Cymreig y 19eg ganrif]]