Chwyldro Iemen: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
B clean up, replaced: Yemen → Iemen (2) using AWB |
B newid hen enw, replaced: Yemen → Iemen (5) using AWB |
||
Llinell 2: | Llinell 2: | ||
[[Delwedd:Yemeni Protests 4-Apr-2011 P01.JPG|bawd|300px|Y brotest ym Mhrifysgol Sana'a ble gwelwyd cannoedd yn Chwefror, miloedd ym Mawrth a channoedd o filoedd erbyn Ebrill 2011.]] |
[[Delwedd:Yemeni Protests 4-Apr-2011 P01.JPG|bawd|300px|Y brotest ym Mhrifysgol Sana'a ble gwelwyd cannoedd yn Chwefror, miloedd ym Mawrth a channoedd o filoedd erbyn Ebrill 2011.]] |
||
Yn dilyn cynnau gwreichionen [[Intifada Tiwnisia, Rhagfyr 2010–heddiw|chwyldro Arabaidd Tiwnisia yn Rhagfyr 2011 a Gwanwyn 2011]] ymledodd y protestiadau drwy nifer o wledydd y [[Dwyrain Canol]] gan gannwys '''Protestiadau yn Iemen, 2011'''. Ar yr un pryd gwelwyd chwyldro yn [[Chwyldro'r Aifft, 2011|yr Aifft]] a [[Protestiadau'r Dwyrain Canol a Gogledd Affrica, 2010–2011|llefydd eraill]]. Ar y cychwyn codwyd llais yn erbyn diweithdra, y cyflwr economaidd ac yn erbyn llygredd yn llywodraeth [[ |
Yn dilyn cynnau gwreichionen [[Intifada Tiwnisia, Rhagfyr 2010–heddiw|chwyldro Arabaidd Tiwnisia yn Rhagfyr 2011 a Gwanwyn 2011]] ymledodd y protestiadau drwy nifer o wledydd y [[Dwyrain Canol]] gan gannwys '''Protestiadau yn Iemen, 2011'''. Ar yr un pryd gwelwyd chwyldro yn [[Chwyldro'r Aifft, 2011|yr Aifft]] a [[Protestiadau'r Dwyrain Canol a Gogledd Affrica, 2010–2011|llefydd eraill]]. Ar y cychwyn codwyd llais yn erbyn diweithdra, y cyflwr economaidd ac yn erbyn llygredd yn llywodraeth [[Iemen]].<ref>[http://www.webcitation.org/5vt1YRykA Gwefan saeneg Reuters; adalwyd 2011]</ref> Cafwyd protestio hefyd yn erbyn bwriad y llywodraeth i newid cyfansoddiad Iemen. O fewn dyddiau bron, galwyd am ymddiswyddiad y Prif Weinidog [[Ali Abdullah Saleh]]. |
||
Daeth 16,000 ynghyd yn Sana'a ar 27 Ionawr.<ref>[https://archive.is/20121204140648/www.irishtimes.com/newspaper/breaking/2011/0127/breaking26.html Gwefan Saesneg yr Irish Times; adalwyd 2011]</ref> Ar yr ail o Chwefror cyhoeddodd y Prifweinidog na fyddai'n aefyll yn yr etholiad nesaf yn 2013 nac yn trosglwyddo'r awennau i'w fab. Ar 3 Chwefror daeth 20,000 ynghyd i wrthwynebu'r llywodraeth yn Sana'a ac eraill yn Aden.<ref>[http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-12353479 Gwefan saesneg y BBC; adalwyd 2011]</ref> |
Daeth 16,000 ynghyd yn Sana'a ar 27 Ionawr.<ref>[https://archive.is/20121204140648/www.irishtimes.com/newspaper/breaking/2011/0127/breaking26.html Gwefan Saesneg yr Irish Times; adalwyd 2011]</ref> Ar yr ail o Chwefror cyhoeddodd y Prifweinidog na fyddai'n aefyll yn yr etholiad nesaf yn 2013 nac yn trosglwyddo'r awennau i'w fab. Ar 3 Chwefror daeth 20,000 ynghyd i wrthwynebu'r llywodraeth yn Sana'a ac eraill yn Aden.<ref>[http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-12353479 Gwefan saesneg y BBC; adalwyd 2011]</ref> |
||
Llinell 9: | Llinell 9: | ||
==Ymddiswyddiad Saleh== |
==Ymddiswyddiad Saleh== |
||
[[File:Ali Abdullah Saleh 2004.jpg|thumb|left|Bu [[Ali Abdullah Saleh]] yn Arlywydd |
[[File:Ali Abdullah Saleh 2004.jpg|thumb|left|Bu [[Ali Abdullah Saleh]] yn Arlywydd Iemen rhwng 1990 a 2012, ac yn Arlywydd Gogledd Iemen rhwng 1978 ac 1990.]] |
||
Cynhaliwyd etholiad am arlywyddiaeth y wlad ar 21 Chwefror 2012 ac adroddwyd y pleidleisiodd 65% o'r etholwyr. Enillodd [[Abd Rabbuh Mansur al-Hadi]] 99.8% o'r bleidlais. Cymerodd y llw yn senedd y wlad ar 25 Chwefror 2012. Dychwelodd y cyn-Brifweinidog adref i fod yn rhan o'r seremoni hwn.<ref name=nytnewpres>{{cite news|url=http://www.nytimes.com/2012/02/26/world/middleeast/abed-rabu-mansour-hadi-sworn-in-as-yemens-new-president.html|accessdate=15 Awst 2012|work=The New York Times|title=Yemen Swears In New President to the Sound of Applause, and Violence|first=Laura|last=Kasinof|date=27 February 2012}}</ref> Ymddiswyddodd Saleh gan dderbyn yr arlywyddiaeth newydd. Roedd hyn yn garreg filltir bwysig ac yn dod a phennod i ben, ar ôl 33 mlynedd fel Arlywydd.<ref>[http://web.archive.org/web/20120525115035/http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5iqhKKOqo6XDujeTI_yaD4B0CcyVA?docId=CNG.12cc0199ecc6457c2d2a25874218f73d.691 Gwefan Google; adalwyd 28 Awst 2012]</ref> |
Cynhaliwyd etholiad am arlywyddiaeth y wlad ar 21 Chwefror 2012 ac adroddwyd y pleidleisiodd 65% o'r etholwyr. Enillodd [[Abd Rabbuh Mansur al-Hadi]] 99.8% o'r bleidlais. Cymerodd y llw yn senedd y wlad ar 25 Chwefror 2012. Dychwelodd y cyn-Brifweinidog adref i fod yn rhan o'r seremoni hwn.<ref name=nytnewpres>{{cite news|url=http://www.nytimes.com/2012/02/26/world/middleeast/abed-rabu-mansour-hadi-sworn-in-as-yemens-new-president.html|accessdate=15 Awst 2012|work=The New York Times|title=Yemen Swears In New President to the Sound of Applause, and Violence|first=Laura|last=Kasinof|date=27 February 2012}}</ref> Ymddiswyddodd Saleh gan dderbyn yr arlywyddiaeth newydd. Roedd hyn yn garreg filltir bwysig ac yn dod a phennod i ben, ar ôl 33 mlynedd fel Arlywydd.<ref>[http://web.archive.org/web/20120525115035/http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5iqhKKOqo6XDujeTI_yaD4B0CcyVA?docId=CNG.12cc0199ecc6457c2d2a25874218f73d.691 Gwefan Google; adalwyd 28 Awst 2012]</ref> |
||
Llinell 18: | Llinell 18: | ||
{{cyfeiriadau}} |
{{cyfeiriadau}} |
||
[[Categori:Gwrthryfeloedd| |
[[Categori:Gwrthryfeloedd|Iemen, 2011]] |
||
[[Categori:Hanes |
[[Categori:Hanes Iemen]] |
||
[[Categori:Protestiadau'r Dwyrain Canol a Gogledd Affrica, 2010–2011]] |
[[Categori:Protestiadau'r Dwyrain Canol a Gogledd Affrica, 2010–2011]] |
Fersiwn yn ôl 19:45, 10 Ionawr 2015
Mae angen diweddaru'r erthygl hon. Gallwch helpu drwy newid yr erthygl i adlewyrchu digwyddiadau diweddar neu ychwanegu gwybodaeth newydd. |
Yn dilyn cynnau gwreichionen chwyldro Arabaidd Tiwnisia yn Rhagfyr 2011 a Gwanwyn 2011 ymledodd y protestiadau drwy nifer o wledydd y Dwyrain Canol gan gannwys Protestiadau yn Iemen, 2011. Ar yr un pryd gwelwyd chwyldro yn yr Aifft a llefydd eraill. Ar y cychwyn codwyd llais yn erbyn diweithdra, y cyflwr economaidd ac yn erbyn llygredd yn llywodraeth Iemen.[1] Cafwyd protestio hefyd yn erbyn bwriad y llywodraeth i newid cyfansoddiad Iemen. O fewn dyddiau bron, galwyd am ymddiswyddiad y Prif Weinidog Ali Abdullah Saleh.
Daeth 16,000 ynghyd yn Sana'a ar 27 Ionawr.[2] Ar yr ail o Chwefror cyhoeddodd y Prifweinidog na fyddai'n aefyll yn yr etholiad nesaf yn 2013 nac yn trosglwyddo'r awennau i'w fab. Ar 3 Chwefror daeth 20,000 ynghyd i wrthwynebu'r llywodraeth yn Sana'a ac eraill yn Aden.[3]
Ar y 18ed o Ebrill 2011 saethwyd 40 o bobl mewn protest heddychlon a saethwyd llawer a oedd yn cymryd rhan mewn protestiadau wedi hynny. Erbyn y 23 Ebrill roedd tri o aelodau seneddol wedi ymddiswyddo oherwydd y saethu. Gwelwyd lluniau ar Al Jazeera o filwyr y wlad yn cyhoeddi eu bont yn ochri gyda'r garfan wrth-lywodraeth. Drennydd, ar y 19eg o Ebrill, cyhoeddodd Ali Abdullah Saleh y byddai'n ymddiswyddo o fewn 30 diwrnod ac y byddai'n galw etholiad o fewn 60 diwrnod. Cafwyd cytundeb na fyddai'n cael ei erlyn am gyn-droseddau.
Ymddiswyddiad Saleh
Cynhaliwyd etholiad am arlywyddiaeth y wlad ar 21 Chwefror 2012 ac adroddwyd y pleidleisiodd 65% o'r etholwyr. Enillodd Abd Rabbuh Mansur al-Hadi 99.8% o'r bleidlais. Cymerodd y llw yn senedd y wlad ar 25 Chwefror 2012. Dychwelodd y cyn-Brifweinidog adref i fod yn rhan o'r seremoni hwn.[4] Ymddiswyddodd Saleh gan dderbyn yr arlywyddiaeth newydd. Roedd hyn yn garreg filltir bwysig ac yn dod a phennod i ben, ar ôl 33 mlynedd fel Arlywydd.[5]
Gweler hefyd
Cyfeiriadau
- ↑ Gwefan saeneg Reuters; adalwyd 2011
- ↑ Gwefan Saesneg yr Irish Times; adalwyd 2011
- ↑ Gwefan saesneg y BBC; adalwyd 2011
- ↑ Kasinof, Laura (27 February 2012). "Yemen Swears In New President to the Sound of Applause, and Violence". The New York Times. Cyrchwyd 15 Awst 2012.
- ↑ Gwefan Google; adalwyd 28 Awst 2012