Bantu (pobl): Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu
B newid hen enw, replaced: Cameroon → Camerŵn, Moçambique → Mosambic, Zimbabwe → Simbabwe using AWB
Llinell 1: Llinell 1:
[[Delwedd:Mozambique001.jpg|250px|bawd|Mam a phlentyn [[Makua (pobl)|Makua]], y grŵp Bantu fwyaf ym [[Moçambique]].]]
[[Delwedd:Mozambique001.jpg|250px|bawd|Mam a phlentyn [[Makua (pobl)|Makua]], y grŵp Bantu fwyaf ym [[Mosambic]].]]
Defnyddir y term '''Bantu''' am uwch-grŵp ethnig yng [[canolbarth Affrica|nghanolbarth]], [[dwyrain Affrica|dwyrain]] a [[de Affrica (rhanbarth)|de]] [[Affrica]] sy'n siarad un o'r [[ieithoedd Bantu]]. Mae'n cynnwys dros 400 o grwpiau ethnig, gan gynnwys y [[Zulu]], y [[Kikuyu]], y [[Kongo]], y [[Tutsi]], yr [[Hutu]], y [[Tswana]], y [[Swazi]], a'r [[Swahili (pobl)|Swahili]].
Defnyddir y term '''Bantu''' am uwch-grŵp ethnig yng [[canolbarth Affrica|nghanolbarth]], [[dwyrain Affrica|dwyrain]] a [[de Affrica (rhanbarth)|de]] [[Affrica]] sy'n siarad un o'r [[ieithoedd Bantu]]. Mae'n cynnwys dros 400 o grwpiau ethnig, gan gynnwys y [[Zulu]], y [[Kikuyu]], y [[Kongo]], y [[Tutsi]], yr [[Hutu]], y [[Tswana]], y [[Swazi]], a'r [[Swahili (pobl)|Swahili]].


==Hanes==
==Hanes==
Ystyr y gair "Bantu" neu air tebyg mewn llawer o'r ieithoedd Bantu yw "pobl" neu "y bobl". Y farn gyffredinol ar hyn o bryd yw bod y Bantu wedi tarddu o ardal ger ffîn dde-orllewinol [[Nigeria]] a [[Cameroon]] tua 5,000 o flynyddoedd yn ôl (3000 CC). Dros gyfnod o ganrifoedd, bu lledaeniad graddol tua'r dwyrain a thua'r de. Roeddyny y bobl amaethyddol, ac yn raddol disodlwyd yr [[helwyr-gasglwyr]] oedd yn byw yn Affrica i'r de o'r [[cyhydedd]].
Ystyr y gair "Bantu" neu air tebyg mewn llawer o'r ieithoedd Bantu yw "pobl" neu "y bobl". Y farn gyffredinol ar hyn o bryd yw bod y Bantu wedi tarddu o ardal ger ffîn dde-orllewinol [[Nigeria]] a [[Camerŵn]] tua 5,000 o flynyddoedd yn ôl (3000 CC). Dros gyfnod o ganrifoedd, bu lledaeniad graddol tua'r dwyrain a thua'r de. Roeddyny y bobl amaethyddol, ac yn raddol disodlwyd yr [[helwyr-gasglwyr]] oedd yn byw yn Affrica i'r de o'r [[cyhydedd]].


Yn y [[14eg ganrif|14eg]] a'r [[15fed ganrif]], datblygodd gwladwriaethau Bantu pwerus yn rhan ddeheuol Affrica, yn arbennig yn ardal [[afon Zambezi]], lle adeiladwyd [[Zimbabwe Fawr]] gan y brenhinoedd [[Monomatapa]].
Yn y [[14eg ganrif|14eg]] a'r [[15fed ganrif]], datblygodd gwladwriaethau Bantu pwerus yn rhan ddeheuol Affrica, yn arbennig yn ardal [[afon Zambezi]], lle adeiladwyd [[Simbabwe Fawr]] gan y brenhinoedd [[Monomatapa]].


==Cyfeiriadau==
==Cyfeiriadau==
Llinell 12: Llinell 12:
[[Categori:Grwpiau ethnig yn Affrica]]
[[Categori:Grwpiau ethnig yn Affrica]]
[[Categori:Hanes Affrica]]
[[Categori:Hanes Affrica]]


{{eginyn Affrica}}
{{eginyn Affrica}}

Fersiwn yn ôl 09:27, 8 Ionawr 2015

Mam a phlentyn Makua, y grŵp Bantu fwyaf ym Mosambic.

Defnyddir y term Bantu am uwch-grŵp ethnig yng nghanolbarth, dwyrain a de Affrica sy'n siarad un o'r ieithoedd Bantu. Mae'n cynnwys dros 400 o grwpiau ethnig, gan gynnwys y Zulu, y Kikuyu, y Kongo, y Tutsi, yr Hutu, y Tswana, y Swazi, a'r Swahili.

Hanes

Ystyr y gair "Bantu" neu air tebyg mewn llawer o'r ieithoedd Bantu yw "pobl" neu "y bobl". Y farn gyffredinol ar hyn o bryd yw bod y Bantu wedi tarddu o ardal ger ffîn dde-orllewinol Nigeria a Camerŵn tua 5,000 o flynyddoedd yn ôl (3000 CC). Dros gyfnod o ganrifoedd, bu lledaeniad graddol tua'r dwyrain a thua'r de. Roeddyny y bobl amaethyddol, ac yn raddol disodlwyd yr helwyr-gasglwyr oedd yn byw yn Affrica i'r de o'r cyhydedd.

Yn y 14eg a'r 15fed ganrif, datblygodd gwladwriaethau Bantu pwerus yn rhan ddeheuol Affrica, yn arbennig yn ardal afon Zambezi, lle adeiladwyd Simbabwe Fawr gan y brenhinoedd Monomatapa.

Cyfeiriadau


Eginyn erthygl sydd uchod am Affrica. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato