Gwlff Persia: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Ttr313 (sgwrs | cyfraniadau)
BDim crynodeb golygu
B newid hen enw, replaced: Bahrain → Bahrein, Emiradau Arabaidd Unedig → Yr Emiradau Arabaidd Unedig, Kuwait → Ciwait, Saudi Arabia → Sawdi Arabia using AWB
Llinell 1: Llinell 1:
[[Delwedd:Persian Gulf map.png|300px|bawd|Lleoliad Gwlff Persia. Mae [[Gwlff Oman]] yn arwain i mewn i [[Môr Arabia|Fôr Arabia]].]]
[[Delwedd:Persian Gulf map.png|300px|bawd|Lleoliad Gwlff Persia. Mae [[Gwlff Oman]] yn arwain i mewn i [[Môr Arabia|Fôr Arabia]].]]
[[Delwedd:PersianGulf vue satellite du golfe persique.jpg|250px|bawd|Delwedd lloeren o'r Gwlff.]]
[[Delwedd:PersianGulf vue satellite du golfe persique.jpg|250px|bawd|Delwedd lloeren o'r Gwlff.]]
Mae '''Gwlff Persia''' ([[Arabeg]]: الخليج الفارسى; [[Perseg]]: خلیج فارس) neu yn aml '''Y Gwlff'''<ref>Jones, Gareth (gol.). ''Yr Atlas Cymraeg Newydd'' (Collins-Longman, 1999), t. 95.</ref> yn estyniad neu [[gwlff]] o [[Cefnfor India|Gefnfor India]] sy'n gwahanu [[Iran]] oddi y gwledydd Arabaidd megis [[Saudi Arabia]]. Gwledydd eraill sydd ag arfordir ar y Gwlff yw [[Irac]], [[Kuwait]], [[Yr Emiradau Arabaidd Unedig]], [[Qatar]] ac [[Oman]], tra mae [[Bahrain]] yn ynys yn y Gwlff. Oherwydd fod rhan helaeth o [[olew]] y byd yn dod o'r ardal yma, mae o bwysigrwydd strategol eithriadol ac mae nifer o ryfeloedd wedi eu hymladd yma. Heblaw olew, mae Gwlff Persia yn nodedig am ei gyfoeth mewn pysgod a pherlau, ond mae wedi ei ddifrodi i raddau gan y diwydiant olew yn y blynyddoedd diwethaf.
Mae '''Gwlff Persia''' ([[Arabeg]]: الخليج الفارسى; [[Perseg]]: خلیج فارس) neu yn aml '''Y Gwlff'''<ref>Jones, Gareth (gol.). ''Yr Atlas Cymraeg Newydd'' (Collins-Longman, 1999), t. 95.</ref> yn estyniad neu [[gwlff]] o [[Cefnfor India|Gefnfor India]] sy'n gwahanu [[Iran]] oddi y gwledydd Arabaidd megis [[Sawdi Arabia]]. Gwledydd eraill sydd ag arfordir ar y Gwlff yw [[Irac]], [[Ciwait]], [[Yr Emiradau Arabaidd Unedig]], [[Qatar]] ac [[Oman]], tra mae [[Bahrein]] yn ynys yn y Gwlff. Oherwydd fod rhan helaeth o [[olew]] y byd yn dod o'r ardal yma, mae o bwysigrwydd strategol eithriadol ac mae nifer o ryfeloedd wedi eu hymladd yma. Heblaw olew, mae Gwlff Persia yn nodedig am ei gyfoeth mewn pysgod a pherlau, ond mae wedi ei ddifrodi i raddau gan y diwydiant olew yn y blynyddoedd diwethaf.


[[File:Hors sinus persic mare persicum.JPG|thumb|Bunting H.S.Q34/24CM Hanover,1620 published in iranology fundation2008 page168]]
[[File:Hors sinus persic mare persicum.JPG|thumb|Bunting H.S.Q34/24CM Hanover,1620 published in iranology fundation2008 page168]]

Fersiwn yn ôl 22:28, 6 Ionawr 2015

Lleoliad Gwlff Persia. Mae Gwlff Oman yn arwain i mewn i Fôr Arabia.
Delwedd lloeren o'r Gwlff.

Mae Gwlff Persia (Arabeg: الخليج الفارسى; Perseg: خلیج فارس) neu yn aml Y Gwlff[1] yn estyniad neu gwlff o Gefnfor India sy'n gwahanu Iran oddi y gwledydd Arabaidd megis Sawdi Arabia. Gwledydd eraill sydd ag arfordir ar y Gwlff yw Irac, Ciwait, Yr Emiradau Arabaidd Unedig, Qatar ac Oman, tra mae Bahrein yn ynys yn y Gwlff. Oherwydd fod rhan helaeth o olew y byd yn dod o'r ardal yma, mae o bwysigrwydd strategol eithriadol ac mae nifer o ryfeloedd wedi eu hymladd yma. Heblaw olew, mae Gwlff Persia yn nodedig am ei gyfoeth mewn pysgod a pherlau, ond mae wedi ei ddifrodi i raddau gan y diwydiant olew yn y blynyddoedd diwethaf.

Delwedd:Hors sinus persic mare persicum.JPG
Bunting H.S.Q34/24CM Hanover,1620 published in iranology fundation2008 page168

Mae arwynebedd y Gwlff tua 233,000 km². Ar yr ochr ddwyreiniol mae Culfor Hormuz yn ei gysylltu a Gwlff Oman. Ar yr ochr orllewinol, mae'r Shatt al-Arab, lle mae Afon Ewffrates ac Afon Tigris yn cyrraedd y môr. Nid yw'n ddyfn iawn, tua 90 m. yn y man dyfnaf a thua 50 m. ar gyfartaledd.

Er bod yr enw "Gwlff Persia" yn cael ei gofnodi cyn belled yn ôl a'r awduron clasurol, nid yw llawer o'r gwledydd Arabaidd o gwmpas y Gwlff yn ei dderbyn, gan ei fod yn awgrymu fod gan Iran hawl arno. Mae nifer o'r gwledydd hyn yn defnyddio Gwlff Persian (Arabeg: الخلیج الپارسیان al-khalīj al-ʿfars) amdano.

Cyfeiriadau

  1. Jones, Gareth (gol.). Yr Atlas Cymraeg Newydd (Collins-Longman, 1999), t. 95.

Nodyn:Link FA