Gweledigaethau y Bardd Cwsc: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Dim crynodeb golygu |
ehangu, delwedd |
||
Llinell 1: | Llinell 1: | ||
[[Delwedd:Gweledigaethau |
[[Delwedd:Gweledigaethau'r Bardd Cwsg D.S.Evans (ed.) 4th ed.jpg|200px|bawd|''Gweledigaethau'r Bardd Cwsg'' (argraffiad [[Daniel Silvan Evans|D. Silvan Evans]], 1842)]] |
||
Llyfr Cymraeg a gyhoeddwyd gyntaf yn [[1703]] yw '''''Gweledigaethau y Bardd Cwsc''''' gan [[Ellis Wynne]]. Ystyrir y llyfr yn brif waith llenyddol Wynne, ac yn un o glasuron rhyddiaith Gymraeg y [[18fed ganrif]]. |
Llyfr Cymraeg a gyhoeddwyd gyntaf yn [[1703]] yw '''''Gweledigaethau y Bardd Cwsc''''' gan [[Ellis Wynne]]. Ystyrir y llyfr yn brif waith llenyddol Wynne, ac yn un o glasuron rhyddiaith Gymraeg y [[18fed ganrif]].<ref>Meic Stephens (gol.), ''[[Cydymaith i Lenyddiaeth Cymru]]'' ([[Gwasg Prifysgol Cymru]]).</ref> |
||
==Cefndir a chynnwys== |
==Cefndir a chynnwys== |
||
Mae'r gwaith yn seiledig yn fras ar gyfieithiadau Saesneg [[Roger L'Estrange]] a [[John Stevens]] o'r llyfr ''Los Sueños'' ('Y Breuddwydion') gan y [[Sbaen]]wr Don [[Francisco de Quevedo]] (1580-1645). Mae'r bardd yn gweld tair gweledigaeth fel mae'n modrwyo drwy'r byd (''Gweledigaeth cwrs y Byd''), drwy angau (''Gweledigaeth Angeu yn ei Frenhinllys isa'') a thrwy uffern (''Gweledigaeth Uffern''). Fe'i hebryngir gan angel ar y ddaear ac mewn uffern a chan Meistr Cwsc ym Mrenhinllys isa Angau. Mae'r gwaith yn darlunio taith pechadur o'r byd hwn drwy angau at |
Mae'r gwaith yn seiledig yn fras ar gyfieithiadau Saesneg [[Roger L'Estrange]] a [[John Stevens]] o'r llyfr ''Los Sueños'' ('Y Breuddwydion') gan y [[Sbaen]]wr Don [[Francisco de Quevedo]] (1580-1645). |
||
Mae'r bardd yn gweld tair gweledigaeth fel mae'n modrwyo drwy'r byd (''Gweledigaeth cwrs y Byd''), drwy angau (''Gweledigaeth Angeu yn ei Frenhinllys isa'') a thrwy uffern (''Gweledigaeth Uffern''). Fe'i hebryngir gan angel ar y ddaear ac mewn uffern a chan Meistr Cwsc ym Mrenhinllys isa [[Angau]]. Mae'r gwaith yn darlunio taith pechadur o'r byd hwn drwy angau at [[Uffern]]. Llyfr [[bwrlesg]] a ysgrifennwyd mewn [[Cymraeg]] naturiol a choeth sy'n mynegi safbwynt brenhinwr ac [[Eglwys Loegr|eglwyswr]] ar gyflwr y wlad yn ei oes yw'r ''Gweledigaethau''. Mae'n dangos meistrolaeth yr awdur ar Gymraeg clasurol yn ogystal â Chymraeg llafar y cyfnod ar ei mwyaf rhywiog. Gweledigaeth o Lys Angau a geir yno, ac mae'n bosibl fod Wynne wedi bwriadu ail gyfrol ar Lys [[Paradwys]] yn olyniant iddo. Yn ogystal â disgrifiadau llawn dychymyg o Uffern a [[dychan]] deifiol, ceir fel gwrthgyferbyniad trawiadol ddarnau o ryddiaith swynol, yn arbennig yr agoriad enwog sy'n disgrifio'r wlad o gwmpas Harlech trwy sbienddrych yr awdur. |
|||
==Dylanwad== |
==Dylanwad== |
||
Llinell 9: | Llinell 11: | ||
==Llyfryddiaeth== |
==Llyfryddiaeth== |
||
[[Delwedd:Gweledigaethau y Bardd Cwsg (llyfr).jpg|bawd|170px|Argraffiad newydd o'r ''Gweledigaethau'' (1998)]] |
|||
*E. D. Evans "Golygiadau politicaidd Ellis Wynne fel yr amlygir hwy yn 'Gweledigaethau y Bardd Cwsc'" yn ''Llên Cymru'', 31 (2008), tt. 165-176 |
*E. D. Evans "Golygiadau politicaidd Ellis Wynne fel yr amlygir hwy yn 'Gweledigaethau y Bardd Cwsc'" yn ''Llên Cymru'', 31 (2008), tt. 165-176 |
||
*R. M. Jones, ''Angau Ellis Wynne'' (Aberystwyth, 1968) |
*R. M. Jones, ''Angau Ellis Wynne'' (Aberystwyth, 1968) |
||
*Gwyn Thomas, 'Ellis Wynne, y Lasynys' yn ''Gwŷr Llên y Ddeunawfed Ganrif'' (Llandybïe, 1966) |
*Gwyn Thomas, 'Ellis Wynne, y Lasynys' yn ''Gwŷr Llên y Ddeunawfed Ganrif'' (Llandybïe, 1966) |
||
*Gwyn Thomas, ''Y Bardd Cwsg a'i Gefndir'' (Caerdydd, 1971). Astudiaeth gynhwysfawr. |
*Gwyn Thomas, ''Y Bardd Cwsg a'i Gefndir'' (Caerdydd, 1971). Astudiaeth gynhwysfawr. |
||
*Gwyn Thomas, ''Ellis Wynne'' (Cyfres ''Writers of Wales'', 1984) |
*Gwyn Thomas, ''[[Ellis Wynne (llyfr)|Ellis Wynne]]'' (Cyfres ''Writers of Wales'', 1984) |
||
*Gwyn Thomas, 'Gweledigaethau y Bardd Cwsg: The Visions of the Sleeping Bard (1703)'. ''Zeitschrift für celtische Philologie'' 52 (2001): 200–10. |
*Gwyn Thomas, 'Gweledigaethau y Bardd Cwsg: The Visions of the Sleeping Bard (1703)'. ''Zeitschrift für celtische Philologie'' 52 (2001): 200–10. |
||
==Cyfeiriadau== |
|||
{{cyfeiriadau}} |
|||
[[Categori:Dychan]] |
[[Categori:Dychan]] |
Fersiwn yn ôl 01:30, 29 Rhagfyr 2014
Llyfr Cymraeg a gyhoeddwyd gyntaf yn 1703 yw Gweledigaethau y Bardd Cwsc gan Ellis Wynne. Ystyrir y llyfr yn brif waith llenyddol Wynne, ac yn un o glasuron rhyddiaith Gymraeg y 18fed ganrif.[1]
Cefndir a chynnwys
Mae'r gwaith yn seiledig yn fras ar gyfieithiadau Saesneg Roger L'Estrange a John Stevens o'r llyfr Los Sueños ('Y Breuddwydion') gan y Sbaenwr Don Francisco de Quevedo (1580-1645).
Mae'r bardd yn gweld tair gweledigaeth fel mae'n modrwyo drwy'r byd (Gweledigaeth cwrs y Byd), drwy angau (Gweledigaeth Angeu yn ei Frenhinllys isa) a thrwy uffern (Gweledigaeth Uffern). Fe'i hebryngir gan angel ar y ddaear ac mewn uffern a chan Meistr Cwsc ym Mrenhinllys isa Angau. Mae'r gwaith yn darlunio taith pechadur o'r byd hwn drwy angau at Uffern. Llyfr bwrlesg a ysgrifennwyd mewn Cymraeg naturiol a choeth sy'n mynegi safbwynt brenhinwr ac eglwyswr ar gyflwr y wlad yn ei oes yw'r Gweledigaethau. Mae'n dangos meistrolaeth yr awdur ar Gymraeg clasurol yn ogystal â Chymraeg llafar y cyfnod ar ei mwyaf rhywiog. Gweledigaeth o Lys Angau a geir yno, ac mae'n bosibl fod Wynne wedi bwriadu ail gyfrol ar Lys Paradwys yn olyniant iddo. Yn ogystal â disgrifiadau llawn dychymyg o Uffern a dychan deifiol, ceir fel gwrthgyferbyniad trawiadol ddarnau o ryddiaith swynol, yn arbennig yr agoriad enwog sy'n disgrifio'r wlad o gwmpas Harlech trwy sbienddrych yr awdur.
Dylanwad
Ail-argraffwyd y llyfr nifer o weithiau, gan gynnwys argraffiad gan Wasg Prifysgol Cymru, a chyhoeddwyd cryn dipyn o feirniadaeth lenyddol arno.
Llyfryddiaeth
- E. D. Evans "Golygiadau politicaidd Ellis Wynne fel yr amlygir hwy yn 'Gweledigaethau y Bardd Cwsc'" yn Llên Cymru, 31 (2008), tt. 165-176
- R. M. Jones, Angau Ellis Wynne (Aberystwyth, 1968)
- Gwyn Thomas, 'Ellis Wynne, y Lasynys' yn Gwŷr Llên y Ddeunawfed Ganrif (Llandybïe, 1966)
- Gwyn Thomas, Y Bardd Cwsg a'i Gefndir (Caerdydd, 1971). Astudiaeth gynhwysfawr.
- Gwyn Thomas, Ellis Wynne (Cyfres Writers of Wales, 1984)
- Gwyn Thomas, 'Gweledigaethau y Bardd Cwsg: The Visions of the Sleeping Bard (1703)'. Zeitschrift für celtische Philologie 52 (2001): 200–10.
Cyfeiriadau
- ↑ Meic Stephens (gol.), Cydymaith i Lenyddiaeth Cymru (Gwasg Prifysgol Cymru).