Llandderfel: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
B →Cyfrifiad 2011: clean up, replaced: {{bar percent|:''Y ganran drwy Gymru''|grey|5}} → {{bar percent|:''Y ganran drwy Gymru''|grey|67.1}} using AWB |
Lloffiwr (sgwrs | cyfraniadau) B cyswllt uniongyrchol i'r nod |
||
| Llinell 2: | Llinell 2: | ||
[[Delwedd:Llandderfel - geograph.org.uk - 65663.jpg|250px|bawd|Yr hen bont dros afon Dyfrdwy ger Llandderfel.]] |
[[Delwedd:Llandderfel - geograph.org.uk - 65663.jpg|250px|bawd|Yr hen bont dros afon Dyfrdwy ger Llandderfel.]] |
||
[[Delwedd:Yr Hen Ysgol - geograph.org.uk - 170965.jpg|250px|bawd|Llandderfel: adeilad yr hen ysgol.]] |
[[Delwedd:Yr Hen Ysgol - geograph.org.uk - 170965.jpg|250px|bawd|Llandderfel: adeilad yr hen ysgol.]] |
||
Pentref gwledig a chymuned yn nwyrain [[Gwynedd]] yw '''Llandderfel''', tua 3 milltir i'r dwyrain o'r [[Y Bala|Bala]]. Mae [[plwyf]] Llandderfel yn un o bump plwyf [[Penllyn]]. Mae'n gorwedd yn rhan uchaf [[Dyffryn Edeirnion]] yn agos i'r [[Sarnau]] a [[Cefnddwysarn|Chefnddwysarn]], wrth odre'r [[Berwyn]]. |
Pentref gwledig a chymuned yn nwyrain [[Gwynedd]] yw '''Llandderfel''', tua 3 milltir i'r dwyrain o'r [[Y Bala|Bala]]. Mae [[plwyf]] Llandderfel yn un o bump plwyf [[Penllyn]]. Mae'n gorwedd yn rhan uchaf [[Dyffryn Edeirnion]] yn agos i'r [[Sarnau, Gwynedd|Sarnau]] a [[Cefnddwysarn|Chefnddwysarn]], wrth odre'r [[Berwyn]]. |
||
==Hanes yr eglwys== |
==Hanes yr eglwys== |
||
Fersiwn yn ôl 20:55, 17 Tachwedd 2014
Cyfesurynnau: 52°55′19″N 3°30′58″W / 52.922°N 3.516°W
Pentref gwledig a chymuned yn nwyrain Gwynedd yw Llandderfel, tua 3 milltir i'r dwyrain o'r Bala. Mae plwyf Llandderfel yn un o bump plwyf Penllyn. Mae'n gorwedd yn rhan uchaf Dyffryn Edeirnion yn agos i'r Sarnau a Chefnddwysarn, wrth odre'r Berwyn.
Hanes yr eglwys
Mae eglwys Llandderfel yn hen ac wedi'i chysegru i Sant Derfel Gadarn (fl. 6ed ganrif efallai). Ceir yma ffenest liw nodedig iawn gan James Powell a'i fab, sy'n dyddion ôl i 1890.[1] Yn y porth gwelir ceffyl pren derw hynafol. Ar un adeg roedd y sant yn marchogaeth y ceffyl ond yn ystod y Diwygiad Protestannaidd cymerwyd delw'r sant a'i ffon a'u cludo i Lundain lle cawsent eu defnyddio i losgi offeiriad Catholig ar y Bryngwyn ar orchymyn Thomas Cromwell. Yn rhyfedd iawn roedd hyn yn cyflawni hen broffwydoliaeth y byddai'r ddelw ryw ddydd yn llosgi coedwig gyfan: enw'r offeiriad druan oedd 'Mr Forest'.
Roedd yn arfer gan y plwyfolion orymdeithio gyda'r sant ar ei geffyl pren i fyny i ben allt leol a elwir Bryn y Saint. Credid fod y ddelw'n gallu iachau'r claf. Ceir Ffynnon Dderfel ger yr eglwys.
Cyfrifiad 2011
Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[2][3][4]
Enwogion
- Huw Cae Llwyd (fl. 1431-1504), bardd
- Edward Jones (Bardd y Brenin) (1752-1824), telynor
- David Roberts (Dewi Havhesp) (1831-1884), bardd ac un o englynwyr gorau'r 19eg ganrif
- Huw Derfel (1816-1890), awdur y llawlyfr mynydd cyntaf yn y Gymraeg
- R. J. Derfel (1824-1905), bardd gwladgar a sosialydd cynnar
Cyfeiriadau
- ↑ Church of St Derfel, Llandderfel, Gwynedd, formerly in Merioneth. Llyfrgell Genedlaethol Cymru. Adalwyd ar 5 Mai 2012.
- ↑ "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
- ↑ Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
- ↑ Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
Dinas
Bangor
Trefi
Abermaw · Y Bala · Bethesda · Blaenau Ffestiniog · Caernarfon · Cricieth · Dolgellau · Harlech · Nefyn · Penrhyndeudraeth · Porthmadog · Pwllheli · Tywyn
Pentrefi
Aberangell · Aberdaron · Aberdesach · Aberdyfi · Aber-erch · Abergwyngregyn · Abergynolwyn · Aberllefenni · Abersoch · Afon Wen · Arthog · Beddgelert · Bethania · Bethel · Betws Garmon · Boduan · Y Bont-ddu · Bontnewydd (Arfon) · Bontnewydd (Meirionnydd) · Botwnnog · Brithdir · Bronaber · Bryncir · Bryncroes · Bryn-crug · Brynrefail · Bwlchtocyn · Caeathro · Carmel · Carneddi · Cefnddwysarn · Clynnog Fawr · Corris · Croesor · Crogen · Cwm-y-glo · Chwilog · Deiniolen · Dinas, Llanwnda · Dinas, Llŷn · Dinas Dinlle · Dinas Mawddwy · Dolbenmaen · Dolydd · Dyffryn Ardudwy · Edern · Efailnewydd · Fairbourne · Y Felinheli · Y Ffôr · Y Fron · Fron-goch · Ffestiniog · Ganllwyd · Garndolbenmaen · Garreg · Gellilydan · Glan-y-wern · Glasinfryn · Golan · Groeslon · Llanaber · Llanaelhaearn · Llanarmon · Llanbedr · Llanbedrog · Llanberis · Llandanwg · Llandecwyn · Llandegwning · Llandwrog · Llandygái · Llanddeiniolen · Llandderfel · Llanddwywe · Llanegryn · Llanenddwyn · Llanengan · Llanelltyd · Llanfachreth · Llanfaelrhys · Llanfaglan · Llanfair · Llanfihangel-y-Pennant (Abergynolwyn) · Llanfihangel-y-Pennant (Cwm Pennant) · Llanfihangel-y-traethau · Llanfor · Llanfrothen · Llangelynnin · Llangïan · Llangwnadl · Llwyngwril · Llangybi · Llangywer · Llaniestyn · Llanllechid · Llanllyfni · Llannor · Llanrug · Llanuwchllyn · Llanwnda · Llanymawddwy · Llanystumdwy · Llanycil · Llithfaen · Maentwrog · Mallwyd · Minffordd · Minllyn · Morfa Bychan · Morfa Nefyn · Mynydd Llandygái · Mynytho · Nantlle · Nantmor · Nant Peris · Nasareth · Nebo · Pant Glas · Penmorfa · Pennal · Penrhos · Penrhosgarnedd · Pen-sarn · Pentir · Pentrefelin · Pentre Gwynfryn · Pentreuchaf · Pen-y-groes · Pistyll · Pontllyfni · Portmeirion · Prenteg · Rachub · Y Rhiw · Rhiwlas · Rhos-fawr · Rhosgadfan · Rhoshirwaun · Rhoslan · Rhoslefain · Rhostryfan · Rhos-y-gwaliau · Rhyd · Rhyd-ddu · Rhyduchaf · Rhydyclafdy · Rhydymain · Sarnau · Sarn Mellteyrn · Saron · Sling · Soar · Talsarnau · Tal-y-bont, Abermaw · Tal-y-bont, Bangor · Tal-y-llyn · Tal-y-sarn · Tanygrisiau · Trawsfynydd · Treborth · Trefor · Tre-garth · Tremadog · Tudweiliog · Waunfawr