Euddogwy: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Dim crynodeb golygu |
Awdurdod |
||
Llinell 2: | Llinell 2: | ||
==Hanes a thraddodiad== |
==Hanes a thraddodiad== |
||
Ceir buchedd iddo, y ''Vita Beati Oudocei'', yn [[Llyfr Llandaf]], lle dywedir ei fod yn fab i Buddig, tywysog o [[Llydaw|Lydaw]], ac Anauued, chwaer sant [[Teilo]].<ref>J. Rhys a J. Gwenogvryn Evans (gol.), ''The Book of Llandâv'' (Rhydychen, 1893).</ref> Addysgwyd ef gan Teilo ac fe'i dilynodd fel esgob. Dywedir iddo gydnabod uchafiaeth [[Archesgob Caergaint]] a mynd ar [[Pererindod|bererindod]] i [[Rhufain|Rufain]], ond mae'n anhebygol iawn fod yr honiad cyntaf yn wir a gellir derbyn ei fod yn tarddu o awydd [[Esgobaeth Llandaf|esgobaeth newydd Llandaf]], a sefydlwyd gan y [[Y Normaniaid yng Nghymru|Normaniaid]], i bwysleisio awdurdod Caergrawnt (a Rhufain) ar draul [[Esgobaeth Tyddewi]] a'r Eglwys Gymreig. |
Ceir buchedd iddo, y ''Vita Beati Oudocei'', yn [[Llyfr Llandaf]], lle dywedir ei fod yn fab i Buddig, tywysog o [[Llydaw|Lydaw]], ac Anauued, chwaer sant [[Teilo]].<ref>J. Rhys a J. Gwenogvryn Evans (gol.), ''The Book of Llandâv'' (Rhydychen, 1893).</ref> Addysgwyd ef gan Teilo ac fe'i dilynodd fel esgob. Dywedir iddo gydnabod uchafiaeth [[Archesgob Caergaint]] a mynd ar [[Pererindod|bererindod]] i [[Rhufain|Rufain]], ond mae'n anhebygol iawn fod yr honiad cyntaf yn wir a gellir derbyn ei fod yn tarddu o awydd [[Esgobaeth Llandaf|esgobaeth newydd Llandaf]], a sefydlwyd gan y [[Y Normaniaid yng Nghymru|Normaniaid]], i bwysleisio awdurdod Caergrawnt (a Rhufain) ar draul [[Esgobaeth Tyddewi]] a'r Eglwys Gymreig. |
||
Barn [[G.H. Doble]] oedd mai esgob oedd Euddogwy, ac nad oedd yn cael ei ystyried yn sant yn y cyfnod cynnar. Dim ond wedi i'w fuchedd gael ei ysgrifennu yn [[Llandaf]] yn y cyfnod Normanaidd y dechreuwyd ei ystyried fel sant. Mae'n un o'r tri sant y cysegrwyd [[Eglwys Gadeiriol Llandaf]] iddynt, ond credir mai person gwahanol a roddodd ei enw i eglwys [[Llaneuddogwy]] ([[Llandogo]]) yng [[Gwent|Ngwent]], ac os felly nid oes unrhyw eglwys arall wedi ei chysegru iddo.<ref>G. H. Doble. (1971). ''Lives of the Welsh Saints'', gol. D. Simon Evans.</ref> |
Barn [[G.H. Doble]] oedd mai esgob oedd Euddogwy, ac nad oedd yn cael ei ystyried yn sant yn y cyfnod cynnar. Dim ond wedi i'w fuchedd gael ei ysgrifennu yn [[Llandaf]] yn y cyfnod Normanaidd y dechreuwyd ei ystyried fel sant. Mae'n un o'r tri sant y cysegrwyd [[Eglwys Gadeiriol Llandaf]] iddynt, ond credir mai person gwahanol a roddodd ei enw i eglwys [[Llaneuddogwy]] ([[Llandogo]]) yng [[Gwent|Ngwent]], ac os felly nid oes unrhyw eglwys arall wedi ei chysegru iddo.<ref>G. H. Doble. (1971). ''Lives of the Welsh Saints'', gol. D. Simon Evans.</ref> |
||
Llinell 19: | Llinell 19: | ||
[[Categori:Seintiau Cymru]] |
[[Categori:Seintiau Cymru]] |
||
[[Categori:Teyrnas Gwent]] |
[[Categori:Teyrnas Gwent]] |
||
{{Authority control}} |
Fersiwn yn ôl 02:21, 8 Tachwedd 2014
Sant neu esgob Cymreig oedd Euddogwy (Lladin: Oudoceus) (blodeuai tua diwedd y 6ed ganrif).
Hanes a thraddodiad
Ceir buchedd iddo, y Vita Beati Oudocei, yn Llyfr Llandaf, lle dywedir ei fod yn fab i Buddig, tywysog o Lydaw, ac Anauued, chwaer sant Teilo.[1] Addysgwyd ef gan Teilo ac fe'i dilynodd fel esgob. Dywedir iddo gydnabod uchafiaeth Archesgob Caergaint a mynd ar bererindod i Rufain, ond mae'n anhebygol iawn fod yr honiad cyntaf yn wir a gellir derbyn ei fod yn tarddu o awydd esgobaeth newydd Llandaf, a sefydlwyd gan y Normaniaid, i bwysleisio awdurdod Caergrawnt (a Rhufain) ar draul Esgobaeth Tyddewi a'r Eglwys Gymreig.
Barn G.H. Doble oedd mai esgob oedd Euddogwy, ac nad oedd yn cael ei ystyried yn sant yn y cyfnod cynnar. Dim ond wedi i'w fuchedd gael ei ysgrifennu yn Llandaf yn y cyfnod Normanaidd y dechreuwyd ei ystyried fel sant. Mae'n un o'r tri sant y cysegrwyd Eglwys Gadeiriol Llandaf iddynt, ond credir mai person gwahanol a roddodd ei enw i eglwys Llaneuddogwy (Llandogo) yng Ngwent, ac os felly nid oes unrhyw eglwys arall wedi ei chysegru iddo.[2]
Ei wylmabsant yw 2 Gorffennaf.
Llyfryddiaeth
Vita Beati Oudocei: J. Rhys a J. Gwenogvryn Evans (gol.), The Book of Llandâv (Rhydychen, 1893; adargraffiad ffacsimili, Llyfrgell Cenedlaethol Cymru, 1979).