Rheilffordd Dyffryn Rheidol: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Llinell 343: Llinell 343:


[[Categori:Aberystwyth]]
[[Categori:Aberystwyth]]
[[Categori:Cludiant yng Ngheredigion]]
[[Categori:Rheilffyrdd cledrau cul|Dyffryn Rheidol]]
[[Categori:Rheilffyrdd cledrau cul|Dyffryn Rheidol]]
[[Categori:Rheilffyrdd treftadaeth Cymru|Dyffryn Rheidiol]]
[[Categori:Rheilffyrdd treftadaeth Ceredigion|Dyffryn Rheidiol]]

Fersiwn yn ôl 00:19, 1 Awst 2014

8 Llewelyn.

Rheilffordd gul yw Rheilffordd Cwm Rheidol (Saesneg: Vale of Rheidol Railway), â chledrau lled 1 troedfedd a 11 3/4 modfedd iddo. Fe ddringa'r rheilffordd o Aberystwyth i Bontarfynach trwy Ddyffryn Rheidol. Fe ddefynyddir y rheilffordd yn bennaf gan dwristiaid, ond adeiladwyd yn wreiddiol i gludo plwm o'r mwyngloddiau.

Trên ar Reilffordd Dyffryn Rheidol
Rheilffordd Dyffryn Rheidol
ENDEa+BSl
Diwedd y lein
ABZlf STRlg
STR STR+BSr
Aberystwyth
ABZrg STRrf
ABZlf STRlg
STR KBSTe
Siediau amrywiol
STR
STR
BHF
Llanbadarn
BUE-AUK
A4120
STR
WBRÜCKE1
dros Afon Rheidol
STR
STR
STR
BUE-AUK
croesiad
BHF
Glanrafon
STR
BUE-AUK
croesiad
STR
ABZlf STRlg
STR+BSl STR+BSr
Capel Bangor
ABZrg STRrf
STR
BUE-AUK
croesiad
STR
BHF
Nantyronen
STR
ABZlf STRlg
STR+BSl STR+BSr
Aberffrwd
ABZrg STRrf
BUE-AUK
STR
STR
BHF
Rhaeadr Rheidol
STR
BHF
Rhiwfron
STR
STR
ENDEe+BSel
Pontarfynach

Hanes

Pasiwyd deddf i adeiladu'r rheilffordd ar 6 Awst 1897.Doedd hi ddim posibl codi arian mor gyflym a disgwyliwyd,[1] ond dechreuodd gwaith ym 1901. Prif beiriaddydd oedd Syr James Szlumper. Defnyddiwyd locomotif, Talybont, ailenwyd Rheidol, o Dramffordd Plynlimon a Hafan. Agorwyd y Rheilffordd ar 22 Rhagfyr, 1902, yn ddefnyddio dau locomotif 2-6-2T ag adeiladwyd gan Davies a Metcalfe a locomotif 2-4-0T ag adeiladwyd gan Bagnall.[2] Ail-agorwyd rhai o byllau plwm yr ardal, ac aeth y plwm ar y rheilffordd i Aberystwyth ac ymlaen ar longau. Cludwyd plwm o Bwll Plwm Rheidol gan raff dros Dyffryn Rheidol i'r Rheilffordd yn ymyl Rhiwfron.[2] Aeth pren i'r cymoedd, lle defnyddiwyd o fel pyst pwll. Roedd gorsafoedd gwreiddiol Aberystwyth, Llanbadarn, Capel Bangor, Nantyronen a Phontarfynach.

Ym 1912, ystyriwyd defnyddio pŵer trydan o Afon Rheidol. Ond daeth y rheilffordd yn rhan o Reilffordd y Cambrian yr un flwyddyn. Yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf, caewyd y Pwll Plwm Rheidol ac roedd llai o wasanaethau i deithwyr. Ym 1923, daeth Rheilffordd y Cambrian yn rhan y Rheilffordd Great Western. Adeiladwyd gorsaf newydd drws nesaf i'r prif orsaf Great Western y dref.[2]. Gorffennodd y gwasanaeth nwyddau a chaewyd y lein i'r harbwr. Daeth gwasanaeth dros y gaeaf i ben ym 1930. Caewyd y lein yn ystod yr Ail Rhyfel Byd.

Daeth y rheilffordd yn rhan o Reilffyrdd Prydeinig ym 1948. Ym 1966, yn dilyn caead yr hen Reilffordd Manceinion ac Aberdaugleddau trosglwyddwyd terminws y lein Dyffryn Rheidol i'w hen blatfform yn y brif orsaf..[2]

Preifateiddiwyd ym 1989, ym mherchnogaeth ymddiriodolaeth elusennol.

Locomotifau

Adeiladwyd y tri locomotifau 2-6-2t presennol gan y Rheilffordd Great Western yn ei weithdai yn Swindon rhwng 1923 a 1924. Ar hyn o bryd mae rhif 7, Owain Glyndŵr, yn cael ei adnewyddu. Mae rhif 8, Llewelyn, a rhif 9, Prince of Wales, yn gweithio ar y rheilffordd. Rhestrir isod y locomotifau perchenogwyd gan y rheilffordd, llogwyd iddynt, neu adeiladwyd i'm cynlluniau.

Delwedd Locomotif hen rif RDR. rhif GWR ym 1923 rhif GWR ym 1946 rhif TOPS ym 1968 rhif presennol Enw Nodiadau
Locomotifau cynt
- 1 1 1212 - - - Edward VII Sgrapiwyd yn 1930au (cafwyd gwared o'i enw 1923).
- 2 2 1213 † - - - Prince of Wales Sgrapiwyd 1924.
- 3 3 1198 - - - Rheidol Withdrawn and scrapped 1924.
- 4 4 - - - 4 Palmerston Llogwyd o Reilffordd Ffestiniog ym 1902. Dychwelodd ym 1922, ac yn gweithio yno o hyd.
Locomotifau presennol
7 - 7 7 98007 7 Owain Glyndŵr Yn cael ei adnewyddu. Enwyd gan Rheilffyrdd Brydeinig.
8 - 8 8 98008 8 Llywelyn Enwyd gan Rheilffyrdd Brydeinig.
9 - 1213 † 9 98009 9 Prince of Wales Enwyd gan Rheilffyrdd Brydeinig.
10 - - - - 10 - Locomotif diesel.

Locomotifau gwahanol. Cafwyd yr un rhif fel arfer cyllidol.

Cerbydau

Mae'r rheilffordd yn defnyddio cerbydau adeiladwyd gan Rheilffordd Great Western yn Swindon rhwng 1923 a 1938. Lliwiau wedi amrywio dros y blynyddoedd, ond wedi bod yn frown ac hufen ers y 1980au.[3]

Rhif GWR (1923) Rhif BR (1948) Rhif BR (1987) Thif VoR (1989) Adeiladwyd Adeiladwr Math Nodiadau
137 M137W 137 19 1938 Swindon Brêc llawn pedair olwyn Adeiladwyd ar is-ffrâm 1902.
4143 M4143W 4143 1 1938 Swindon Salŵn caeëdig ail dosbarth
4144 M4144W 4144 2 1938 Swindon Salŵn caeëdig ail dosbarth
4145 M4145W 4145 3 1938 Swindon Salŵn caeëdig ail dosbarth
4146 M4146W 4146 4 1938 Swindon Salŵn caeëdig ail dosbarth
4147 M4147W 4147 5 1938 Swindon Salŵn caeëdig ail dosbarth
4148 M4148W 4148 6 1938 Swindon Salŵn caeëdig ail dosbarth
4149 M4149W 4149 7 1938 Swindon Salŵn caeëdig ail dosbarth Atgyweirir ar hyn o bryd.
4150 M4150W 4150 8 1938 Swindon Salŵn rhannol gaeëdig ail dosbarth
4151 M4151W 4151 9 1938 Swindon Salŵn rhannol gaeëdig ail dosbarth
4994 M4994W 4734 10 1938 Swindon Salŵn caeëdig ail dosbarth
4995 M4995W 4735 11 1938 Swindon Salŵn brêc caeëdig dosbarth cyntaf/ail
4996 M4996W 4736 12 1938 Swindon Salŵn brêc caeëdig dosbarth cyntaf/ail
4997 M4997W 4737 13 1923 Swindon Salŵn rhannol gaeëdig ail dosbarth
4998 M4997W 4738 14 1923 Swindon Salŵn rhannol gaeëdig ail dosbarth
4999 M4999W 4739 15 1923 Swindon Salŵn caeëdig "Vista" Ar gadw.
5000 M5000W 4740 16 1923 Swindon Salŵn rhannol gaeëdig ail dosbarth Ar gadw.

Cyfeiriadau

  1. Gwefan Steamrailwaylines
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 Gwefan Rheilffyrdd Treftadaeth Prydeinig
  3. British Railway Locomotives & Coaching Stock, cyhoeddwyd gan Platform 5 rhwng 1984 a 1987.

Dolen allanol

Eginyn erthygl sydd uchod am Geredigion. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.
Eginyn erthygl sydd uchod am reilffordd. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.