Mari I, brenhines Lloegr: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

← Cymharer â'r fersiwn gynt Cymharer â'r fersiwn dilynol →

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

Mewn-lein

Fersiwn yn ôl 00:00, 12 Ionawr 2014

Y Frenhines Mari Tudur

Bu Mari I (neu Mari Tudur) (18 Chwefror 1516 - 17 Tachwedd 1558) yn Frenhines Lloegr ac Iwerddon o 19 Gorffennaf 1553 hyd at ei marwolaeth ym 1558. Merch Harri VIII, Brenin Lloegr ac Iwerddon a'i wraig gyntaf Catrin o Aragon oedd hi.

Ar ôl ennill y goron yn 1553 ar farwolaeth ei brawd hŷn, Edward VI, penderfynodd Mari ailsefydlu Catholigiaeth Rufeinig yng Nghymru, Lloegr ac Iwerddon. Yn sgil ei phenderfyniad, gorfodwyd i lawer o Brotestaniaid encilio i'r Cyfandir, gan gynnwys nifer o Gymry blaenllaw megis Richard Davies. Llosgwyd bron tri chant o ferthyron Protestannaidd yn ystod ei theyrnasiad, gan gynnwys tri yng Nghymru, Rawlins White yng Nghaerdydd, Robert Ferrar yng Nghaerfyrddin a William Nichol yn Hwlffordd.

Priododd Felipe II, Brenin Sbaen ar y 25 Gorffennaf 1554. Roedd yn briodas amhoblogaidd iawn yn Lloegr.

Ar ôl marwolaeth sydyn Mari ym 1558, ailgyflwynodd ei hanner chwaer Elisabeth y grefydd Brotestannaidd yng Nghymru, Lloegr ac Iwerddon.

Hanes

Cyn iddi ddod yn frenhines gyntaf Lloegr, roedd Edward VI eisiau i'w gyfnither ei ddilyn ef yn yr olyniaeth frenhinol. Ond ar ôl brwydr hir, ennillodd Mari y siawns i fod yn frenhines.

Ffynonellau

Davies, John. Hanes Cymru (Llundain: Penguin, 1990)

Rhagflaenydd: Edward VI	Brenhines Lloegr 19 Gorffennaf 1553 – 17 Tachwedd 1558	Olynydd: Elisabeth I

Nodyn:Cyswllt erthygl ddethol Nodyn:Cyswllt erthygl ddethol

Eginyn erthygl sydd uchod am Sais neu Saesnes. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.

@@ Llinell 1: / Llinell 1: @@
 [[Delwedd:MairI.JPG|bawd|200px| Y Frenhines Mari Tudur]]
-Bu '''Mari I''' (neu '''Mari Tudur''') ([[18 Chwefror]] [[1516]] - [[17 Tachwedd]] [[1558]]) yn Frenhines [[Lloegr]] ac [[Iwerddon]] o [[19 Gorffennaf]] [[1553]] hyd at ei marwolaeth ym [[1558]]. Merch [[Harri VIII, Brenin Lloegr ac Iwerddon]] a'i wraig gyntaf [[Catrin o Aragon]] oedd hi.
+Bu '''Mari I''' (neu '''Mari Tudur''') ([[18 Chwefror]] [[1516]] - [[17 Tachwedd]] [[1558]]) yn Frenhines [[Lloegr]] ac [[Iwerddon]] o [[19 Gorffennaf]] [[1553]] hyd at ei marwolaeth ym [[1558]]. Merch [[Harri VIII, brenin Lloegr|Harri VIII, Brenin Lloegr ac Iwerddon]] a'i wraig gyntaf [[Catrin o Aragon]] oedd hi.
-Ar ôl ennill y goron yn [[1553]] ar farwolaeth ei brawd hŷn, [[Edward VI, Brenin Lloegr ac Iwerddon|Edward VI]], penderfynodd Mari ailsefydlu Catholigiaeth Rufeinig yng Nghymru, Lloegr ac Iwerddon. Yn sgil ei phenderfyniad, gorfodwyd i lawer o Brotestaniaid encilio i'r Cyfandir, gan gynnwys nifer o Gymry blaenllaw megis [[Richard Davies]]. Llosgwyd bron tri chant o ferthyron Protestannaidd yn ystod ei theyrnasiad, gan gynnwys tri yng Nghymru, [[Rawlins White]] yng [[Caerdydd|Nghaerdydd]], [[Robert Ferrar]] yng [[Caerfyrddin|Nghaerfyrddin]] a [[William Nichol]] yn [[Hwlffordd]].
+Ar ôl ennill y goron yn [[1553]] ar farwolaeth ei brawd hŷn, [[Edward VI, brenin Lloegr|Edward VI]], penderfynodd Mari ailsefydlu Catholigiaeth Rufeinig yng Nghymru, Lloegr ac Iwerddon. Yn sgil ei phenderfyniad, gorfodwyd i lawer o Brotestaniaid encilio i'r Cyfandir, gan gynnwys nifer o Gymry blaenllaw megis [[Richard Davies]]. Llosgwyd bron tri chant o ferthyron Protestannaidd yn ystod ei theyrnasiad, gan gynnwys tri yng Nghymru, [[Rawlins White]] yng [[Caerdydd|Nghaerdydd]], [[Robert Ferrar]] yng [[Caerfyrddin|Nghaerfyrddin]] a [[William Nichol]] yn [[Hwlffordd]].
 Priododd [[Felipe II, Brenin Sbaen]] ar y [[25 Gorffennaf]] [[1554]]. Roedd yn briodas amhoblogaidd iawn yn Lloegr.
-Ar ôl marwolaeth sydyn Mari ym [[1558]], ailgyflwynodd ei hanner chwaer [[Elisabeth I, Brenhines Lloegr ac Iwerddon|Elisabeth]] y grefydd Brotestannaidd yng Nghymru, Lloegr ac Iwerddon.
+Ar ôl marwolaeth sydyn Mari ym [[1558]], ailgyflwynodd ei hanner chwaer [[Elisabeth I, brenhines Lloegr|Elisabeth]] y grefydd Brotestannaidd yng Nghymru, Lloegr ac Iwerddon.
+== Hanes ==
+Cyn iddi ddod yn frenhines gyntaf [[Lloegr]], roedd [[Edward VI]] eisiau i'w gyfnither ei ddilyn ef yn yr olyniaeth frenhinol. Ond ar ôl brwydr hir, ennillodd Mari y siawns i fod yn frenhines.
+<!-- ANGEN AILSGWENNU HYN! -->
+<!-- Ond roedd ganddi garn gref am ddewisiadau Edward am effeithiau crefyddol. Dewisiodd dilyn Catholigion, trwy ladd unrhyw un a oedd yn mynd yn erbyn ei dewisidau hi fel rheolwr y deyrnas. Yn enwedig y Protestaniaid a oedd yn erbyn credoau'r [[Catholig]]ion am reolau'r eglwys a sut i addoli a dilyn credoau [[Duw]]. -->
+<!-- Mi roedd dadlau hir am fodolaeth baban Mari a oedd gyda teimlad am bron flwyddyn cyn iddi deall fod nad baban oedd e ond cwympodd mewn i salwch, cyn ei marwolaeth sydyn. -->
 == Ffynonellau ==
@@ Llinell 17: / Llinell 25: @@
 {{Cyswllt erthygl ddethol|de}}
 {{Cyswllt erthygl ddethol|pt}}
-== Hanes ==
-Cyn iddi droi'n frenhines cyntaf [[Lloegr]], roedd [[Edward VI]] eisiau i'w gefnither ei ddilyn ef yn y rhes brenhinol. Ond ar ol brwydr hyr-dymor, ennillodd Mari y siawns i fod yn frenhines. Ond roedd ganddi barn cryf am ddewisiadau Edward am effiethiau crefyddol. Dewisiodd dilyn Catholigion, trwy ladd unrhyw un a oedd yn mynd yn erbyn ei dewisidau hi fel rheolwr y wlad. Yn anwedig y bobl protestanaidd a oedd yn erbyn credoau [[Catholig]]ion am rheolau'r eglwys a sut i addoli a dilyn credoau [[Duw]].
-Mi roedd dadlau hir am bodoliaeth baban Mari a oedd gyda teimlad am bron flwyddyn cyn iddi deall fod nad baban oedd e ond cwympodd mewn i salwch, cyn ei marwolaeth sydyn.
 [[Categori:Brenhinoedd a breninesau Lloegr]]
 [[Categori:Genedigaethau 1516]]
 [[Categori:Marwolaethau 1558]]
 {{eginyn Saeson}}