Tiwnis (talaith)

Lleoliad talaith Tiwnis yn Nhiwnisia

Mae talaith Tiwnis (Arabeg: ولاية تونس , Ffrangeg: Gouvernorat de Tunis), a greuwyd ar 21 Mehefin 1956, yn un o 24 talaith Tiwnisia. Fe'i lleolir yng ngogledd-ddwyrain Tiwnisia ac mae ganddi arwynebedd o 346 km² (sef 0.2% o arwynebedd y wlad). Mae ganddi boblogaeth o tua 989,000 (amcangyfrifiad 2006). Ei chanolfan weinyddol yw Tiwnis, prifddinas Tiwnisia.

Daearyddiaeth

Talaith Tiwnis yw rhanbarth economaidd pwysicaf y wlad. Mae'n gorwedd ar lan Môr y Canoldir, o gwmpas Lac Tunis ar lan orllewinol Gwlff Tiwnis. Mae'r hinsawdd yn nodweddiadol o Fôr y Canoldir gyda tua 470 mm o law y flwyddyn a hafau poeth.

Yn weinyddol, ymrennir y dalaith yn 21 délégation (ardal), 8 municipalité ac 161 imada (ardal leol).

Délégation	Poblogaeth yn 2004 (nifer)
Bab El Bhar	39 806
Bab Souika	33 284
Carthage	20 715
Cité El Khadhra	36 818
Djebel Djelloud	26 490
El Hrairia	96 245
El Kabaria	81 261
El Menzah	43 320
El Omrane	40 801
El Omrane Supérieur	62 138
El Ouardia	33 734
Ettahrir	21 956
Ezzouhour	40 434
La Goulette	28 407
La Marsa	77 890
La Médina	26 703
Le Bardo	70 244
Le Kram	58 152
Sidi El Béchir	29 911
Sidi Hassine	79 381
Séjoumi	36 171

Dinasoedd a threfi

• Carthage
• Gammarth
• La Goulette
• La Marsa
• Le Bardo (El Bardo)
• Le Kram (El Kram)
• Sidi Bou Saïd
• Sidi Hassine
• Tiwnis (prifddinas)

Economi

Llun lloeren o dalaith Tiwnis

Lleolir maes awyr mwyaf y wlad (Maes awyr Tiwnis-Carthage) a phorthladd La Goulette, sy'n derbyn 98% o draffig forol y wlad, yn y dalaith. Diwydiant yw'r sector pwysicaf, er bod masnachu yn bwysig hefyd. Ceir pedwar Ardal Ddiwydiannol sy'n cynnwys 273 hectar :

• La Goulette
• La Charguia
• Ibn Khaldoun
• Jbel Jelloud

Y prif ddiwydiannau yw brethyn a dillad, lledr a sgidiau a nwyddau electronig a thrydan.

Mae'r ystadegau economaidd fel a ganlyn :

• Masnach a gwasanaethau : 49.4%
• Diwydiannau, ynni, gwaith adeiladau cyhoeddus : 34.3%
• Amaeth a pysgota : 16.3%
• Diweithdra : 14.2%

Diwylliant

Tiwnis yw canolfan ddiwylliannol y wlad. Lleolir y rhan fwyaf o wasanaethau radio a theledu Tiwnisia yno.

Timau pêl-droed

• Espérance sportive de Tunis
• Club Africain
• Stade Tunisien
• Avenir Sportif de la Marsa
• Étoile Olympique La Goulette Kram