Kroumirie: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Man olygu using AWB |
B Tunisia → Tiwnisia, dileu cat dwbl |
||
Llinell 1: | Llinell 1: | ||
[[Image:Kroumirie.jpg|right|340px|thumb|Cefn gwlad Kroumirie ( |
[[Image:Kroumirie.jpg|right|340px|thumb|Cefn gwlad Kroumirie (Tiwnisia)]] |
||
Mae'r '''Kroumirie''', neu'r '''Khroumirie''', yn rhanbarth fynyddig yn y [[Maghreb]]. Fe'i enwir ar ôl y bobl Kroumiriaid lleol. |
Mae'r '''Kroumirie''', neu'r '''Khroumirie''', yn rhanbarth fynyddig yn y [[Maghreb]]. Fe'i enwir ar ôl y bobl Kroumiriaid lleol. |
||
Mae mynyddoedd y Korumirie yn ymestyn yn gadwynoedd o fryniau coediog canolig eu huchder yng ngogledd-orllewin [[ |
Mae mynyddoedd y Korumirie yn ymestyn yn gadwynoedd o fryniau coediog canolig eu huchder yng ngogledd-orllewin [[Tiwnisia]] a rhan gyfagos o ogledd-ddwyrain [[Algeria]]. I'r gogledd ceir gwastadedd ar lan y [[Môr Canoldir]], i'r dwyrain mae gwastadeddau ardal [[Bizerte]], i'r de ceir dyffryn [[afon Medjerda]] ac i'r gorllewin ymdoddant i fryniau Algeria dros y ffin, a nodir gan copa [[Djebel Abiod]], yn Tunisie, pwynt uchaf y Kroumirie. |
||
Mae'n un o'r ardaloedd gwlypaf yng [[Gogledd Affrica|Ngogledd Affrica]], sy'n derbyn rhwng 1000 a 1500 mm o law y flwyddyn. |
Mae'n un o'r ardaloedd gwlypaf yng [[Gogledd Affrica|Ngogledd Affrica]], sy'n derbyn rhwng 1000 a 1500 mm o law y flwyddyn. |
||
Llinell 15: | Llinell 15: | ||
*Ouled Said (is-grwp: Ouled Saad) |
*Ouled Said (is-grwp: Ouled Saad) |
||
Mae Kroumiriaid yr ucheldiroedd (yn ardal [[Aïn Draham]]), yn perthyn i'r Sloul a'r Slelma (is-raniadau: Debabsa, Atatfa, Tebaïnia, Hamran, Gouaidia, a.y.b.). Dyma'r "cnewyllyn cadarn" ac mae'r llwythau eraill wedi fel petae eu clymu o'u cwmpas, yn arbennig fel canlyniad i'r goresgyniad o |
Mae Kroumiriaid yr ucheldiroedd (yn ardal [[Aïn Draham]]), yn perthyn i'r Sloul a'r Slelma (is-raniadau: Debabsa, Atatfa, Tebaïnia, Hamran, Gouaidia, a.y.b.). Dyma'r "cnewyllyn cadarn" ac mae'r llwythau eraill wedi fel petae eu clymu o'u cwmpas, yn arbennig fel canlyniad i'r goresgyniad o Diwnisia gan [[Ffrainc]] yng ngwanwyn [[1881]]. |
||
Gellid dosbarthu'r llwythau yn ôl ardal o fewn y Kroumirie yn ogystal: |
Gellid dosbarthu'r llwythau yn ôl ardal o fewn y Kroumirie yn ogystal: |
||
Llinell 25: | Llinell 25: | ||
Mae'r Kroumirie yn ardal o bentrefi bychain yn hytrach na threfi mawr. Lleolir yr unig drefi sylweddol ar ei ymylon, yn arbennig [[Tabarka]] i'r gogledd (sydd â phoblogaeth ethnig sylweddol o Kroumiriaid) a [[Jendouba]] a [[Béja]] yn nyffryn [[afon Medjerda]]. |
Mae'r Kroumirie yn ardal o bentrefi bychain yn hytrach na threfi mawr. Lleolir yr unig drefi sylweddol ar ei ymylon, yn arbennig [[Tabarka]] i'r gogledd (sydd â phoblogaeth ethnig sylweddol o Kroumiriaid) a [[Jendouba]] a [[Béja]] yn nyffryn [[afon Medjerda]]. |
||
Yn y bryniau yr unig ganolfan o bwys yw [[Aïn Draham]], sy'n ganolfan [[coedwigaeth]] a [[twristiaeth|thwristiaeth]]. Mae'n cael ei disgrifio weithiau fel "[[brynfa]] |
Yn y bryniau yr unig ganolfan o bwys yw [[Aïn Draham]], sy'n ganolfan [[coedwigaeth]] a [[twristiaeth|thwristiaeth]]. Mae'n cael ei disgrifio weithiau fel "[[brynfa]] Tiwnisia." |
||
⚫ | |||
[[Categori:Daearyddiaeth Tunisia]] |
|||
[[Categori:Daearyddiaeth Algeria]] |
[[Categori:Daearyddiaeth Algeria]] |
||
⚫ |
Fersiwn yn ôl 22:59, 28 Tachwedd 2013
Mae'r Kroumirie, neu'r Khroumirie, yn rhanbarth fynyddig yn y Maghreb. Fe'i enwir ar ôl y bobl Kroumiriaid lleol.
Mae mynyddoedd y Korumirie yn ymestyn yn gadwynoedd o fryniau coediog canolig eu huchder yng ngogledd-orllewin Tiwnisia a rhan gyfagos o ogledd-ddwyrain Algeria. I'r gogledd ceir gwastadedd ar lan y Môr Canoldir, i'r dwyrain mae gwastadeddau ardal Bizerte, i'r de ceir dyffryn afon Medjerda ac i'r gorllewin ymdoddant i fryniau Algeria dros y ffin, a nodir gan copa Djebel Abiod, yn Tunisie, pwynt uchaf y Kroumirie.
Mae'n un o'r ardaloedd gwlypaf yng Ngogledd Affrica, sy'n derbyn rhwng 1000 a 1500 mm o law y flwyddyn.
Ceir dau safle archaeoloegol pwysig ar lethrau deheuol y Kroumirie, ger Jendouba, sef dinasoedd Rhufeinig Bulla Regia a Chemtou.
Ethnoleg
Mae'r Kroumiriaid yn gynghrair llac o grwpiau ethnig cyfagos. Mae'r Kroumiriaid go iawn yn byw yn nyffryn afon El Kebir ("Afon Fawr" yn Arabeg); fe'i gelwir yn Kroumiriaid "tabarquins" wedi eu hymrannu yn y grwpiau a ganlyn:
- Houamdia (is-grwpiau: Rjaïbia a'r Ghraïbia)
- Ouled Amor (is-grwpiau: Braïkia, Mellouli a Rouaissia) sy'n byw yn ardal Errmel hyd y ffin
- Ouled Cedra
- Ouled Said (is-grwp: Ouled Saad)
Mae Kroumiriaid yr ucheldiroedd (yn ardal Aïn Draham), yn perthyn i'r Sloul a'r Slelma (is-raniadau: Debabsa, Atatfa, Tebaïnia, Hamran, Gouaidia, a.y.b.). Dyma'r "cnewyllyn cadarn" ac mae'r llwythau eraill wedi fel petae eu clymu o'u cwmpas, yn arbennig fel canlyniad i'r goresgyniad o Diwnisia gan Ffrainc yng ngwanwyn 1881.
Gellid dosbarthu'r llwythau yn ôl ardal o fewn y Kroumirie yn ogystal:
- Kroumirie gorllewinol: Ouled Sidra, Mazoulah (Algeria) a Ouled Ali (Algeria)
- Kroumirie dwyreiniol: Meknas, Ouchtatas a Nefzas
- Kroumirie deheuol: Amdouns a Chiahia
Canolfannau
Mae'r Kroumirie yn ardal o bentrefi bychain yn hytrach na threfi mawr. Lleolir yr unig drefi sylweddol ar ei ymylon, yn arbennig Tabarka i'r gogledd (sydd â phoblogaeth ethnig sylweddol o Kroumiriaid) a Jendouba a Béja yn nyffryn afon Medjerda.
Yn y bryniau yr unig ganolfan o bwys yw Aïn Draham, sy'n ganolfan coedwigaeth a thwristiaeth. Mae'n cael ei disgrifio weithiau fel "brynfa Tiwnisia."