Galatiaid: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
SieBot (sgwrs | cyfraniadau) B robot Adding: br:Galatia, la:Galatia, lt:Galatija |
B robot Adding: cs:Galatie, uk:Галатія Removing: id:Galatia |
||
Llinell 18: | Llinell 18: | ||
[[br:Galatia]] |
[[br:Galatia]] |
||
[[ca:Galàcia]] |
[[ca:Galàcia]] |
||
[[cs:Galatie]] |
|||
[[da:Galatien]] |
[[da:Galatien]] |
||
[[de:Galatien]] |
[[de:Galatien]] |
||
Llinell 26: | Llinell 27: | ||
[[fr:Galatie]] |
[[fr:Galatie]] |
||
[[hu:Galatia]] |
[[hu:Galatia]] |
||
[[id:Galatia]] |
|||
[[it:Galazia]] |
[[it:Galazia]] |
||
[[la:Galatia]] |
[[la:Galatia]] |
||
Llinell 39: | Llinell 39: | ||
[[sr:Галатија]] |
[[sr:Галатија]] |
||
[[sv:Galatien]] |
[[sv:Galatien]] |
||
[[uk:Галатія]] |
|||
[[zh:加拉太]] |
[[zh:加拉太]] |
Fersiwn yn ôl 23:32, 3 Mehefin 2007
Yr oedd y Galatiaid yn bobloedd Celtaidd a fudodd o ardal yng nghanolbarth Ewrop, trwy'r Balcanau, i fyw yn Asia Leiaf tua 278 CC. Mae awduron Clasurol yn dweud eu bod nhw wedi'u rhannu'n dri llwyth mawr - y Tolisto(b)agii, y Trocmi a'r Tectosages - a bod y llwythau hynny yn eu tro wedi'u rhannu'n bedwar is-lwyth yr un (tetrarchau). Roedd eu hiaith, Galateg, yn debyg iawn i'r iaith Aleg a siaredid yng Ngâl.
Ymsefydlasant yng ngorllewin canolbarth Anatolia ar ôl cael eu gwahodd yno gan y brenin Nicomedes I o deyrnas Bithynia i'w gynorthwyo yn erbyn y Persiaid. Ymladdasant sawl gwaith yn erbyn brenhinoedd Pergamon; dethlir buddugoliaethau'r Pergamoniaid drsotynt mewn cyfres o gerfluniau enwog sydd wedi goroesi fel copïau Rhufeinig. Yn ddiweddarach daeth eu tiriogaeth yn rhan o'r Ymerodraeth Rufeinig, ond dim ond ar ôl brwydr hir i gadw eu hannibyniaeth a barodd o 189 CC pan gollasant frwydr bwysig, hyd at 25 CC pan greodd yr ymerodr Augustus dalaith Galatia.
Ymddengys fod y llythyr enwog at y Galatiaid gan Sant Paul yn annerch cymunedau Cristnogol ifainc mewn rhannau gwledig o Galatia. Ymddengys fod yr iaith Alateg wedi parhau yn y parthau hynny hyd at y 3edd neu'r 4edd ganrif cyn iddi gael ei disodli gan yr iaith Roeg ac ar ôl hynny Tyrceg.