Cetiaid: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

← Cymharer â'r fersiwn gynt Cymharer â'r fersiwn dilynol →

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

Mewn-lein

Fersiwn yn ôl 05:43, 17 Gorffennaf 2013

Mae'r Cetiaid neu Ketiaid (Кеты mewn Rwsieg) yn bobl o Siberia sy'n siarad yr iaith Cet neu Ceteg.

Arferid ei galw yn Rwsieg efo'r enw Ostyaks, gair a oedd yn cynnwys llwythi eraill o Siberia. Galwyd nhw hefyd yn Yenisey ostyaks, gan eu bônt yn byw yng nghanol a gwaelod basn yr afon Yenisei mewn rhan o Rwsia a elwir yn Krasnoyarsk Krai.^[1] Mae'r Cetiaid modern yn byw yng ngorllewin rhan canol y basin, bellach.

Iaith

Cysylltwy eu hiaith i'r teulu hwnnw o ieithoedd a elwir yn Na-Dené, sy'n tarddu o Ogledd America. Yr enw Ceteg am ddynion ydy "deng".

Yn 1826 roedd 1,428 o Getiaid yn weddill gyda 1225 (85.8%) yn siaradwyr iaith gyntaf. Erbyn cyfrifiad 1989 roedd y nifer wedi gostwng i 1,113 gyda dim ond 537 (48.3%) yn siaradwyr iaith gyntaf. Credir fod tua 600 heddiw yn siarad yr iaith, sy'n hollol wahanol i bob iaith arall yn Siberia.

Y cysylltiad Celtaidd

Credir bellach fod y Cymry a'r gwledydd Celtaidd eraill a’r Basgiaid yn ddisgynyddion yr Ewropeaid cynharaf, sef yr helwyr Palaeolithig o Siberia ac mae tystiolaeth genynnol yn eu holrhain yn ôl i tua 50,000 o flynyddoedd a hynny i ardal Dyffryn afon Yenisey yn Siberia, ac yn arbennig i 'r Cetiaid. Mae nhw heddiw yn cario’r un fersiwn o’r cromosomau "Y" â’r Cymry a phobloedd brodorol America.^[2] Dywed y gwyddonydd genynnau Steve Jones yn ei lyfr "Y - The Descent of Man" (2002), "Mae’r cromosomau yn datgelu cyswllt hynafol rhwng pobl Cymru a brodorion America...Yng Nghymru mae naw allan o bob deg dyn cyn cludo rhyw fersiwn o haplogrwp 1...mae un is-deip yn gyfrifol am 70% o gromosomau gwryw..."

Cyfeiriadau

[1] Ket: Bibliographical guide; Cyhoeddiad gan Institute of Linguistics (Russian Academy of Sciences) & Kazuto Matsumura (Univ. of Tokyo). Adalwyd 20-10-2006.

[2] Y Faner Newydd

[1]

[2]

@@ Llinell 10: / Llinell 10: @@
 ==Y cysylltiad Celtaidd==
-Credir bellach fod y Cymry a'r gwledydd Celtaidd eraill a’r Basgiaid yn ddisgynyddion yr Ewropeaid cynharaf, sef yr helwyr Palaeolithig o [[Siberia]] ac mae tystiolaeth genynnol yn eu holrhain yn ôl i tua 50,000 o flynyddoedd a hynny i ardal Dyffryn afon Yenisey yn Siberia, ac yn arbennig i 'r Cetiaid. Mae nhw heddiw yn cario’r un fersiwn o’r cromosomau "Y" â’r Cymry a’r Indiaid Cochion.<ref>[http://www.fanernewydd.net/ketiaid.htm Y Faner Newydd]</ref> Dywed y gwyddonydd genynnau Steve Jones yn ei lyfr "Y - The Descent of Man" (2002), "Mae’r cromosomau yn datgelu cyswllt hynafol rhwng pobl Cymru a brodorion America...Yng Nghymru mae naw allan o bob deg dyn cyn cludo rhyw fersiwn o [[haplogrwp]] 1...mae un is-deip yn gyfrifol am 70% o gromosomau gwryw..."
+Credir bellach fod y Cymry a'r gwledydd Celtaidd eraill a’r Basgiaid yn ddisgynyddion yr Ewropeaid cynharaf, sef yr helwyr Palaeolithig o [[Siberia]] ac mae tystiolaeth genynnol yn eu holrhain yn ôl i tua 50,000 o flynyddoedd a hynny i ardal Dyffryn afon Yenisey yn Siberia, ac yn arbennig i 'r Cetiaid. Mae nhw heddiw yn cario’r un fersiwn o’r cromosomau "Y" â’r Cymry a [[pobloedd brodorol yr Amerig|phobloedd brodorol America]].<ref>[http://www.fanernewydd.net/ketiaid.htm Y Faner Newydd]</ref> Dywed y gwyddonydd genynnau Steve Jones yn ei lyfr "Y - The Descent of Man" (2002), "Mae’r cromosomau yn datgelu cyswllt hynafol rhwng pobl Cymru a brodorion America...Yng Nghymru mae naw allan o bob deg dyn cyn cludo rhyw fersiwn o [[haplogrwp]] 1...mae un is-deip yn gyfrifol am 70% o gromosomau gwryw..."
 ==Cyfeiriadau==