Gogerddan (bryngaer): Gwahaniaeth rhwng fersiynau
newidiadau man using AWB |
tynnu'r negydd ar ol y N (Gogledd) yn y cyfesurynnau, replaced: |N|- → |N| using AWB |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
{{coord|52.7|N| |
{{coord|52.7|N|3.49|W|name=Gogerddan (bryngaer).|region:GB_source:GoogleEarth_type:landmark|display=inline}} |
||
{{Location map | Cymru |
{{Location map | Cymru |
||
| mark = Green pog.svg <!--green dot--> |
| mark = Green pog.svg <!--green dot--> |
||
Fersiwn yn ôl 05:47, 22 Mehefin 2013
52°42′N 3°29′W / 52.7°N 3.49°W
Mae Gogerddan (bryngaer) yn fryngaer Geltaidd sy'n perthyn i Oes yr Haearn, ac sydd wedi'i lleoli ger Banwy, Powys, Cymru; cyfeirnod OS: SH993120.
Cofrestrwyd y fryngaer hon gan Cadw a chaiff ei hadnabod gyda'r rhif SAM unigryw: MG074.[1] Ceir tua 300 o fryngaerau ar restr CADW o henebion, er bod archaeolegwyr yn nodi bod oddeutu 570 ohonyn nhw i gyd yng Nghymru.
Fel arfer, fel mae'r gair yn ei awgrymu, ar fryn y codwyd y caerau hyn, er mwyn i'r amddiffynwr gael mantais milwrol. Un o'r bryngaerau mwyaf trawiadol yng Nghymru ydy Tre'r Ceiri, a hon yw'r fryngaer Oes Haearn fwyaf yng ngogledd-orllewin Ewrop.[2] Mae ei harwynebedd oddeutu 2.5ha.[3] Y mwyaf o ran maint (arwynebedd), fodd bynnag ydy Bryngaer Llanymynech sydd ag arwynebedd o 57 hectar.[4]
Lloches i gartrefi a gwersyllfeydd milwrol oedd eu pwrpas felly, cyn y goresgyniad Rhufeinig; a chafodd cryn lawer ohonynh nhw eu hatgyfnerthu a'u defnyddio, yng nghyfnod y Rhufeiniaid; er enghraifft Dinorben yng ngogledd Cymru. Oes aur bryngaerau gwledydd Prydain oedd rhwng 200 CC ac OC 43.
Gweler hefyd
Cyfeiriadau
- ↑ Cofrestr Cadw.
- ↑ References Wales gan John May; Gwasg Prifysgol Cymru.
- ↑ Gwefan y BBC
- ↑ Gwefan CPAT