Yr Eglwys Gatholig Rufeinig: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Addbot (sgwrs | cyfraniadau) B Bot: Migrating 2 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q249011 (translate me) |
Treisijs (sgwrs | cyfraniadau) Removed interwikis. These interwikis is in Wikidata d:Q9592 |
||
| Llinell 21: | Llinell 21: | ||
{{Cyswllt erthygl ddethol|id}} |
{{Cyswllt erthygl ddethol|id}} |
||
{{Cyswllt erthygl ddethol|la}} |
{{Cyswllt erthygl ddethol|la}} |
||
[[af:Rooms-Katolieke Kerk]] |
|||
[[als:Römisch-katholische Kirche]] |
|||
[[an:Ilesia Catolica]] |
|||
[[ang:Rēmisc Cirice]] |
|||
[[ar:الكنيسة الرومانية الكاثوليكية]] |
|||
[[arz:كنيسة الروم الكاتوليك]] |
|||
[[ast:Ilesia Católica]] |
|||
[[az:Roma-Katolik kilsəsi]] |
|||
[[bat-smg:Ruomas Katalėku Bažnīčė]] |
|||
[[be:Каталіцкая царква]] |
|||
[[be-x-old:Каталіцкая Царква]] |
|||
[[bg:Римокатолическа църква]] |
|||
[[bn:রোমান ক্যাথলিক চার্চ]] |
|||
[[br:Iliz katolik roman]] |
|||
[[bs:Rimokatolička crkva]] |
|||
[[ca:Església Catòlica Romana]] |
|||
[[cbk-zam:Iglesia romano catolico]] |
|||
[[ceb:Simbahang Katoliko]] |
|||
[[cs:Římskokatolická církev]] |
|||
[[csb:Katolëcczi Kòscół]] |
|||
[[da:Romerskkatolske kirke]] |
|||
[[de:Römisch-katholische Kirche]] |
|||
[[diq:Katolisizm]] |
|||
[[el:Καθολική Εκκλησία]] |
|||
[[eml:Cèsa Catòlica]] |
|||
[[en:Catholic Church]] |
|||
[[eo:Romkatolika Eklezio]] |
|||
[[es:Iglesia católica]] |
|||
[[et:Katoliku kirik]] |
|||
[[eu:Erromatar Eliza Katolikoa]] |
|||
[[ext:Elésia católica]] |
|||
[[fa:کلیسای کاتولیک]] |
|||
[[fi:Katolinen kirkko]] |
|||
[[fo:Rómversk-katólska kirkjan]] |
|||
[[fr:Église catholique]] |
|||
[[frp:Égllése catolica romana]] |
|||
[[fy:Roomsk-katolike tsjerke]] |
|||
[[ga:Eaglais Chaitliceach Rómhánach]] |
|||
[[gd:Eaglais Chaitligeach]] |
|||
[[gl:Igrexa Católica Romana]] |
|||
[[hak:Thiên-chú-kau]] |
|||
[[he:הכנסייה הקתולית]] |
|||
[[hi:कैथोलिक गिरजाघर]] |
|||
[[hif:Roman Catholic Church]] |
|||
[[hr:Rimokatolička Crkva]] |
|||
[[hu:Római katolikus egyház]] |
|||
[[hy:Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի]] |
|||
[[ia:Ecclesia Catholic]] |
|||
[[id:Gereja Katolik Roma]] |
|||
[[ilo:Simbaan a Katoliko]] |
|||
[[io:Katolik eklezio]] |
|||
[[is:Rómversk-kaþólska kirkjan]] |
|||
[[it:Chiesa cattolica]] |
|||
[[ja:カトリック教会]] |
|||
[[jv:Gréja Katulik Roma]] |
|||
[[ka:რომის კათოლიკური ეკლესია]] |
|||
[[ko:로마 가톨릭교회]] |
|||
[[kw:Eglos Katholik Romanek]] |
|||
[[la:Ecclesia Catholica Romana]] |
|||
[[lb:Kathoulesch Kierch]] |
|||
[[li:Roems-Kathelieke Kèrk]] |
|||
[[lmo:Catolicesim]] |
|||
[[lt:Romos Katalikų Bažnyčia]] |
|||
[[lv:Romas katoļu baznīca]] |
|||
[[mg:Fiangonana Katolika]] |
|||
[[mk:Римокатоличка црква]] |
|||
[[mr:कॅथलिक चर्च]] |
|||
[[ms:Gereja Roman Katolik]] |
|||
[[mt:Knisja Kattolika]] |
|||
[[mwl:Eigreija Católica]] |
|||
[[mzn:کاتولیک کلیسا]] |
|||
[[nah:Catolicismo Romano]] |
|||
[[nds:Röömsch-kathoolsche Kark]] |
|||
[[nds-nl:Rooms-Katholieke Karke]] |
|||
[[ne:रोमन क्याथोलिक चर्च]] |
|||
[[nl:Rooms-katholieke Kerk]] |
|||
[[nn:Den romersk-katolske kyrkja]] |
|||
[[no:Den katolske kirke]] |
|||
[[nrm:Égllise catholique]] |
|||
[[nv:Ééʼ néíshoodí]] |
|||
[[oc:Glèisa Catolica Romana]] |
|||
[[pdc:Gedollisch]] |
|||
[[pl:Kościół katolicki]] |
|||
[[pnb:کیتھولک چرچ]] |
|||
[[pt:Igreja Católica]] |
|||
[[qu:Kathuliku Inlisya]] |
|||
[[ro:Biserica Romano-Catolică]] |
|||
[[roa-rup:Bisearica Romacatholicã]] |
|||
[[ru:Римско-католическая церковь]] |
|||
[[rue:Римокатолицька церьков]] |
|||
[[sah:Католик Таҥара дьиэтэ]] |
|||
[[scn:Chiesa Cattòlica Rumana]] |
|||
[[sco:Roman Catholic kirk]] |
|||
[[sh:Katolička crkva]] |
|||
[[si:කතෝලික සභාව]] |
|||
[[simple:Catholic Church]] |
|||
[[sk:Katolícka cirkev (latinská cirkev a východné katolícke cirkvi)]] |
|||
[[sl:Rimskokatoliška cerkev]] |
|||
[[sq:Kisha Katolike Romake]] |
|||
[[sr:Католичка црква]] |
|||
[[stq:Katoolske Säärke]] |
|||
[[sv:Romersk-katolska kyrkan]] |
|||
[[sw:Kanisa Katoliki]] |
|||
[[szl:Rzimskokatolicki kośćůł]] |
|||
[[ta:கத்தோலிக்க திருச்சபை]] |
|||
[[te:కాథలిక్ చర్చి]] |
|||
[[th:โรมันคาทอลิก]] |
|||
[[tl:Simbahang Katoliko Romano]] |
|||
[[tpi:Katolik]] |
|||
[[tr:Katolik Kilisesi]] |
|||
[[uk:Римо-Католицька Церква]] |
|||
[[ur:رومن کیتھولک]] |
|||
[[vec:Cexa Catòłica]] |
|||
[[vi:Giáo hội Công giáo Rôma]] |
|||
[[vls:Katholieke kerke]] |
|||
[[war:Singbahan Katoliko Romano]] |
|||
[[yi:קאטוילישע קירכע]] |
|||
[[yo:Ìjọ Kátólìkì]] |
|||
[[zh:天主教會]] |
|||
[[zh-min-nan:Thian-chú-kàu-hoē]] |
|||
[[zh-yue:天主教會]] |
|||
Fersiwn yn ôl 11:10, 28 Mai 2013
Yr Eglwys Gatholig (neu yr Eglwys Gatholig Rufeinig) yw'r eglwys fwyaf yn y byd, gyda thros biliwn o aelodau yn perthyn iddi. Mae'n cael ei harwain gan y Pab, sef Esgob Rhufain. Yn Rhufain mae pencadlys yr Eglwys fyd-eang, y Fatican, ac oddi yno y caiff ei rheoli.
Hanes
Yn ôl y traddodiad cafodd yr Eglwys ei sefydlu gan yr Iesu ei hun, pan newidiodd ef enw Simon i Pedr, a dywedodd taw ar y graig hon fyddai ef yn sefydlu ei Eglwys. Yn ystod y bedwaredd ganrif O.C., daeth Cristnogaeth yn brif grefydd yr Ymerodraeth Rufeinig. Yn sgìl cwymp yr ymerodraeth, yn ystod yr oesoedd tywyll, fe ddanfonodd yr Eglwys Gatholig nifer fawr o genhadon i Ewrop a thramor. Ond wedi troad y mileniwm cododd ffrae rhwng rhannau gorllewinol a dwyreiniol yr Ymerodraeth, ac felly dwy ran yr Eglwys, ac fe ffurfiwyd yr eglwys Uniongred o'r rhan ddwyreiniol. Llewyrchai'r Eglwys yn ystod yr Oesoedd Canol.
Yn yr unfed ganrif ar bymtheg digwyddodd nifer o bethau; y diwygiad Protestannaidd, y Chwil-lys, trafferthion gyda brenin Lloegr ac wedyn y gwrth-ddiwygiad.
Yna bu bron pedair canrif drafferthus i'r Eglwys wrth iddi frwydro yn erbyn Protestaniaeth ac yna Anghydffurfiaeth. Gorffennodd hynny gydag ail gyngor y Fatican yn saithdegau'r 20fed ganrif ac wedyn o dan arweinyddiaeth Pab Ioan Paul yr ail (1978-2004). Yn awr mae'r Eglwys o dan arweinyddiaeth Pab Bened XVI (Josef Ratzinger).
Nifer
Mae yna tua 1,085,557,000 o Gatholigion yn y byd, yn cynnwys 5,700,000 ym Mhrydain ac 58,000,000 yn UDA.
