Atmosffer y Ddaear: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
man gywiriadau using AWB |
Addbot (sgwrs | cyfraniadau) B Bot: Migrating 40 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q3230 (translate me) |
||
| Llinell 35: | Llinell 35: | ||
[[bat-smg:Atmuospėra]] |
[[bat-smg:Atmuospėra]] |
||
[[be:Атмасфера Зямлі]] |
|||
[[br:Atmosferenn]] |
|||
[[ca:Atmosfera terrestre]] |
|||
[[cs:Atmosféra Země]] |
|||
[[da:Jordens atmosfære]] |
|||
[[de:Erdatmosphäre]] |
|||
[[eo:Atmosfero (tero)]] |
|||
[[es:Atmósfera terrestre]] |
|||
[[et:Atmosfäär]] |
|||
[[fiu-vro:Õhkkund]] |
|||
[[fr:Atmosphère terrestre]] |
|||
[[fy:Dampkring]] |
|||
[[gl:Atmosfera terrestre]] |
|||
[[hr:Zemljina atmosfera]] |
|||
[[hu:Homoszféra]] |
[[hu:Homoszféra]] |
||
[[id:Atmosfer]] |
|||
[[is:Andrúmsloft jarðar]] |
|||
[[it:Atmosfera terrestre]] |
|||
[[ja:地球の大気]] |
|||
[[kk:Жер атмосферасы]] |
|||
[[ko:지구 대기권]] |
|||
[[lt:Žemės atmosfera]] |
|||
[[mg:Soson-drivotry ny tany]] |
|||
[[ms:Atmosfera Bumi]] |
|||
[[nds-nl:Eerdatmosfeer]] |
|||
[[nl:Aardatmosfeer]] |
|||
[[nn:Jordatmosfæren]] |
|||
[[no:Jordens atmosfære]] |
|||
[[oc:Atmosfèra (Tèrra)]] |
|||
[[pl:Atmosfera ziemska]] |
|||
[[pt:Atmosfera terrestre]] |
|||
[[ro:Atmosfera Pământului]] |
|||
[[ru:Атмосфера Земли]] |
|||
[[simple:Atmosphere of Earth]] |
|||
[[sk:Atmosféra Zeme]] |
|||
[[sl:Ozračje]] |
|||
[[sr:Zemljina atmosfera]] |
|||
[[sw:Angahewa]] |
|||
[[tr:Dünya atmosferi]] |
|||
[[uk:Атмосфера Землі]] |
|||
[[zh:地球大气层]] |
|||
Fersiwn yn ôl 20:20, 21 Mawrth 2013
| Yr Amgylchedd | |
| |
|
Tywydd Newid hinsawdd
Cynhesu byd eang | |
Mantell o nwyon amddifynnol o amgylch y Ddaear yw atmosffer y ddaear (hefyd "atmosffêr") sy'n ein hynysu oddi wrth newidiadau tymheredd eithafol a fyddai'n digwydd hebddo.
Mae tynfa disgyrchiant yn cynyddu'r dwysedd yn nês at arwynebedd y ddaear fel bod 80% o'r màs atmosfferig yn y 15 km isaf.
Tymheredd ac haenau'r atmosffer
Isod gweler rhestr o haenau'r atmosffer o wyneb y ddaear i fynny.
Troposffer
Cyfyngir tywydd y ddaear i'r haen gymharol denau sy'n ymestyn tua 8 km uwchben y pegynnau a thua 15 km uwch y gyhydedd. Mae'n cynnwys 85% o'r màs atmosfferig a'r anwedd dŵr i gyd bron. Mae tymheredd yr aer yn gostwng 1°C ymhob 165 m o gynydd mewn uchder.
Stratosffer
Haen yr awyrgylch sy'n cynnwys 90% o'r osôn yw'r stratosffer. Mae'r haen denau o osôn yn y stratosffer yn amsugno golau uwchfioled gan gynhyrchu gwres yn y broses. Amrywia'r tymheredd o tua -75°C yn y tropoffin yn y trofannau i tua 10°C yn y stratoffin uwchben pegyn yr hemisffer haf. Y tropoffin sy'n gwanhanu rhan yma'r atmosffer oddi wrth y Troposffer.
Mesosffer
Haen uwchben y stratoffin ydy'r mesosffer. Mae'r tymheredd yn gostwng gyda chynnydd mewn uchder. Gall tymheredd y mesoffin gyrraedd -130°C sef rhan oeraf yr awyrgylch; mae hyn yn digwydd uwchben pegyn yr hemisffer yn yr haf (nid gaeaf) oherwydd cylchrediad yr awyr.
Thermosffer
Mae'r thermosffer wedi ei leoli uwch y mesosffer ac is yr ecsosffer. Mae ymbelydredd uwch fioled yn achosi ïoneiddiad yma. Mae'r thermosffer yn dechrau tua 90 km uwch y ddaear ac yn ymestyn tua 600 km.
Ecsosffer
Mae'r ecsosffer yn ymdoddi i'r cyfrwng rhyngblanedol ac mae'n dechrau tua 600 km uwch wyneb y ddaear. Prif gynnwys yr aer tenau yw swm bychan o ocsigen atomig i fyny at 600 km a chyfran gyfartal o hydrogen ac heliwm. Mae yna fwy o hydrogen nag o heliwm y tu hwnt i 2400 km.
