Ogof: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Addbot (sgwrs | cyfraniadau)
B Bot: Migrating 84 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q35509 (translate me)
→‎Gweler hefyd: man gywiriadau using AWB
Llinell 28: Llinell 28:


==Gweler hefyd==
==Gweler hefyd==
* [[Agen Allwedd]], Bannau Brycheiniog
* [[Agen Allwedd]], Bannau Brycheiniog
* [[Ogof Craig a Ffynnon]], Bannau Brycheiniog
* [[Ogof Craig a Ffynnon]], Bannau Brycheiniog
* [[Ogof Daren Cilau]], Bannau Brycheiniog
* [[Ogof Daren Cilau]], Bannau Brycheiniog
Llinell 34: Llinell 34:
* [[Ogof Ffynnon Ddu]], Bannau Brycheiniog
* [[Ogof Ffynnon Ddu]], Bannau Brycheiniog


{{Cyswllt erthygl ddethol|pt}}


[[Categori:Ogofâu| ]]
[[Categori:Ogofâu| ]]
[[Categori:Daeareg]]
[[Categori:Daeareg]]
[[Categori:Tirffurfiau]]
[[Categori:Tirffurfiau]]

{{Cyswllt erthygl ddethol|pt}}

Fersiwn yn ôl 01:53, 18 Mawrth 2013

Delwedd:HallOfTheMountainKings.jpeg
Tu fewn Ogof Craig a Ffynnon

Gwagle naturiol o dan ddaear yw ogof. Gellir ffurfio ar yr un pryd fel y creigiau o'u gwmpas, er enghraifft mewn lafa. Mae llawer o ogofâu felly ar ynysoedd Hawaii.

Beth bynnag, ffurfiwyd mwyafrif o ogofau ar ôl ffurfiad y creigiau, trwy doddiad y creigiau neu trwy erydiad. A mae rhai yn ffurfio ar arfordir y môr, trwy weithrediad y tonnau. Mae'r rheini yn eithaf bychain.

Toddiad cerrig mae'n digwydd i galchfaen yn bennaf, ond mae'na nifer o enghraifftiau toddiad cerrig mewn defnydd fel sialc, dolomit, marmor, , gwenithfaen, halen, lafa a gypswm. Fel arfer, mae carst yn ffurfio ar yr yn pryd fel ogof. Mae'r calchfaen yn toddi oherwydd glaw a dŵr ddaear sydd yn cynnwys CO2 (asid carbonig) ac asidau naturiol eraill. Mewn llawer ogofau calchfaen mae stalagtitau a stalagmitau, yn aml yn creu tirlun danddaearol trawiadol.

Ogofâu Cymru

Ceir rhestr lawn o ogofâu yng Nghymru ar wefan Capra. Dyma restr o'r ogofâu hynny sydd wedi'u cofrestru gan Cadw:

Gweler hefyd

Nodyn:Cyswllt erthygl ddethol