Bantu (pobl): Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
ZéroBot (sgwrs | cyfraniadau)
B r2.7.1) (robot yn ychwanegu: uk:Народності банту
Legobot (sgwrs | cyfraniadau)
B Bot: Migrating 50 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q173371 (translate me)
Llinell 7: Llinell 7:


[[Categori:Affrica]]
[[Categori:Affrica]]

[[af:Bantoevolke]]
[[be:Банту]]
[[bg:Банту]]
[[ca:Bantu]]
[[cs:Bantuové]]
[[da:Bantu]]
[[de:Bantu]]
[[el:Μπαντού]]
[[en:Bantu peoples]]
[[eo:Bantuoj]]
[[es:Bantú]]
[[eu:Bantu]]
[[fa:بانتو]]
[[fi:Bantut]]
[[fr:Bantous]]
[[gl:Bantú]]
[[he:בנטו (עמים)]]
[[hi:बांटु]]
[[hr:Bantu]]
[[hu:Bantuk]]
[[id:Suku Bantu]]
[[it:Civiltà bantu]]
[[ja:バントゥー系民族]]
[[ka:ბანტუს ხალხი]]
[[kg:Babantu]]
[[kk:Бантулар]]
[[ko:반투족]]
[[la:Bantu]]
[[lbe:Банту халкьру]]
[[lt:Bantai]]
[[mrj:Бантувлӓ]]
[[mzn:بانتو]]
[[nl:Bantoevolken]]
[[nn:Bantu]]
[[no:Bantu]]
[[pl:Bantu]]
[[pt:Bantos]]
[[ro:Bantu]]
[[ru:Банту (группа народов)]]
[[sh:Bantu]]
[[simple:Bantu people]]
[[sk:Bantuovia]]
[[sn:Bantu]]
[[sr:Банту]]
[[sv:Bantu]]
[[tr:Bantular]]
[[uk:Народності банту]]
[[vec:Bantu]]
[[yo:Bàntú]]
[[zh:班圖人]]

Fersiwn yn ôl 08:26, 14 Mawrth 2013

Mam a phlentyn Makua, y grŵp Bantu fwyaf ym Moçambique.

Defnyddir y term Bantu am uwch-grŵp ethnig yng nghanolbarth, dwyrain a de Affrica sy'n siarad un o'r ieithoedd Bantu. Mae'n cynnwys dros 400 o grwpiau ethnig, gan gynnwys y Zulu, y Kikuyu, y Kongo, y Tutsi, yr Hutu, y Tswana, y Swazi, a'r Swahili.

Ystyr y gair "Bantu" neu air tebyg mewn llawer o'r ieithoedd Bantu yw "pobl" neu "y bobl". Y farn gyffredinol ar hyn o bryd yw bod y Bantu wedi tarddu o ardal ger ffîn dde-orllewinol Nigeria a Cameroon tua 5,000 o flynyddoedd yn ôl (3000 CC). Dros gyfnod o ganrifoedd, bu lledaeniad graddol tua'r dwyrain a thua'r de. Roeddyny y bobl amaethyddol, ac yn raddol disodlwyd yr helwyr-gasglwyr oedd yn byw yn Affrica i'r de o'r cyhydedd.

Yn y 14eg a'r 15fed ganrif, datblygodd gwladwriaethau Bantu pwerus yn rhan ddeheuol Affrica, yn arbennig yn ardal afon Zambezi, lle adeiladwyd Zimbabwe Fawr gan y brenhinoedd Monomatapa.