Asid hydroclorig: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
B r2.7.2) (Robot: Yn newid ku:Hîdrojenê klor yn ku:Asîda hîdroklorîk |
Legobot (sgwrs | cyfraniadau) B Bot: Migrating 64 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q2409 (translate me) |
||
| Llinell 7: | Llinell 7: | ||
[[Categori:Asidau|Hydroclorig]] |
[[Categori:Asidau|Hydroclorig]] |
||
[[af:Soutsuur]] |
|||
[[ar:حمض الهيدروكلوريك]] |
|||
[[be:Саляная кіслата]] |
|||
[[bg:Солна киселина]] |
|||
[[bs:Hlorovodonična kiselina]] |
|||
[[ca:Àcid clorhídric]] |
|||
[[cs:Kyselina chlorovodíková]] |
|||
[[da:Saltsyre]] |
|||
[[de:Salzsäure]] |
|||
[[el:Υδροχλωρικό οξύ]] |
|||
[[en:Hydrochloric acid]] |
|||
[[eo:Klorida acido]] |
|||
[[es:Ácido clorhídrico]] |
|||
[[et:Vesinikkloriidhape]] |
|||
[[eu:Azido klorhidriko]] |
|||
[[fa:هیدروکلریک اسید]] |
|||
[[fi:Suolahappo]] |
|||
[[fr:Acide chlorhydrique]] |
|||
[[ga:Aigéad hidreaclórach]] |
|||
[[gl:Ácido clorhídrico]] |
|||
[[he:חומצת מימן כלורי]] |
|||
[[hr:Klorovodična kiselina]] |
|||
[[hu:Hidrogén-klorid]] |
|||
[[hy:Աղաթթու]] |
|||
[[id:Asam klorida]] |
|||
[[is:Saltsýra]] |
|||
[[it:Acido cloridrico]] |
|||
[[ja:塩酸]] |
|||
[[jv:Asam klorida]] |
|||
[[ka:ქლორწყალბადმჟავა]] |
|||
[[ko:염산]] |
|||
[[ku:Asîda hîdroklorîk]] |
|||
[[la:Acidum hydrochloricum]] |
|||
[[lt:Druskos rūgštis]] |
|||
[[lv:Sālsskābe]] |
|||
[[mk:Хлороводородна киселина]] |
|||
[[ml:ഹൈഡ്രോക്ലോറിക് അമ്ലം]] |
|||
[[ms:Asid hidroklorik]] |
|||
[[nds:Chlorwaterstoff]] |
|||
[[nl:Zoutzuur]] |
|||
[[nn:Saltsyre]] |
|||
[[no:Saltsyre]] |
|||
[[oc:Acid cloridric]] |
|||
[[pl:Kwas solny]] |
|||
[[pt:Ácido clorídrico]] |
|||
[[ro:Acid clorhidric]] |
|||
[[ru:Соляная кислота]] |
|||
[[scn:Àcitu clurìdricu]] |
|||
[[sh:Hlorovodonična kiselina]] |
|||
[[si:හයිඩ්රොක්ලෝරික් අම්ලය]] |
|||
[[simple:Hydrochloric acid]] |
|||
[[sk:Kyselina chlorovodíková]] |
|||
[[sl:Klorovodikova kislina]] |
|||
[[sr:Хлороводонична киселина]] |
|||
[[sv:Saltsyra]] |
|||
[[ta:ஐதரோகுளோரிக் காடி]] |
|||
[[th:กรดไฮโดรคลอริก]] |
|||
[[tr:Hidroklorik asit]] |
|||
[[uk:Хлоридна кислота]] |
|||
[[vi:Axit clohydric]] |
|||
[[war:Asido Hidrokloriko]] |
|||
[[zh:盐酸]] |
|||
[[zh-min-nan:Iâm-sng]] |
|||
[[zh-yue:鹽酸]] |
|||
Fersiwn yn ôl 17:03, 11 Mawrth 2013
Cymysgedd o hydrogen clorid (sef hydrogen a clorin) mewn dŵr ydy'r hylif asid hydroclorig. Mae'n hynod o gyrydol (h.y. yn cyrydu), yn asid cryf iawn ac yn asid mwynau, ac felly mae'n ddefnyddiol iawn mewn diwydiant. Fe'i ceir yn naturiol yn hylif eich coluddion h.y. asid gastrig.
ers talwm, yr enw amdano oedd 'asid mwriatig' ac e'i gwnaed drwy arllwys asid swlffwrig ar ben halen. Disgrifiwyd ef gan yr alcemydd Jabir ibn Hayyan yn yr wythfed ganrif. Yn yr Oesoedd Canol, fe'i defnyddiwyd yn helaeth gan alcemyddion wrth geisio darganfod carreg y athronydd ('philospher's stone') ac yna gan wyddonwyr Ewrop (gan gynnwys Glauber, Priestley, and Davy yn eu harbrofion gwyddonol.
Yn y chwyldro diwydiannol, fodd bynnag, y dechreuwyd ei gynhyrchu mewn galwyni. Fe'i defnyddir, er enghraifft, wrth gynhyrchu feinyl clorid wrth wneud plastig (PVC), MDI a TDI. Fe'i defnyddir i raddau llai ar gyfer ychwanegiadau at fwydydd megis jelatîn ac wrth gynhyrchu lledr. Cynhyrchir tuag 20 ,miliwn tunnell metrig ohono (mewn ffurf nwy) flynyddol.