Peiriant ager: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

← Cymharer â'r fersiwn gynt Cymharer â'r fersiwn dilynol →

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

Mewn-lein

Fersiwn yn ôl 15:55, 11 Mawrth 2013

Unrhyw beiriant sy'n defnyddio ager (neu 'stêm') fel pŵer yw peiriant ager. Daeth y peiriannau hyn yn arbennig o bwysig tua diwedd y 18fed ganrif ac yn ystod yn 19eg ganrif.

Ceir cofnod am beiriant ager tua 80 OC, peiriant a elwid yr aeolipile a ddisgrifir gan Hero o Alexandria. Nid oes cofnod i beiriant ager gael ei ddefnyddio ar gyfer pwrpas ymarferol yn y cyfnod yma, fodd bynnag. Yn 1712 datblygodd Thomas Newcomen beiriant ager y gellid ei ddefnyddio, er enghraifft mewn mwyngloddiau. Datblygwyd y peiriant gan James Watt, a gynhyrchodd beiriant oedd yn defnyddio 75% yn llai o lo i gynhyrchu'r ager na pheiriant Newcomen, ac y gellid ei ddefnyddio i redeg peiriannau ffatrioedd diwydiannol. Cafodd hyn ddylanwad aruthrol ar ddatblygiad y Chwyldro Diwydiannol.

Dangosodd y peiriannydd Trevithick y gellid defnyddio peiriant ager (neu injian stem) i dynnu tren rheilffordd. Gwnaeth hyn ar dramffordd Pen y Darren. Defnyddid injenni stem ar Reilffordd Stockton a Darlington ond y Roced (Rocket) a enillodd Cystadleuaeth Rainhill oedd yr injian a ddangosodd wir botensial y peiriant. Un o nodweddion yr injian hon oedd bwyler gyda nifer o diwbiau tan i hwyluso berwi dwr y bwyler.

Erbyn dechrau'r 19eg ganrif, roedd peiriannau ager wedi dod yn bwysig mewn trafnidiaeth, ar gyfer trenau a llongau. Erbyn hyn, mae llai o ddefnydd arnynt, ond mae ymchwil yn parhau ar dechnoleg peiriannau ager. Er enghraifft, defnyddir pwer yr haul yn Sbaen wedi'i ffocysu ar beiriant ager mawr, a hwnnw yn ei dro'n roi tyrbein ac yn creu trydan.^[1]

Gweler hefyd

Injan stêm (math o drên)

Cyfeiriadau

↑ Gweler eitem gan y BBC ar y datblygiad cyfoes hwn yn Sbaen: [[1]]

[1] Gweler eitem gan y BBC ar y datblygiad cyfoes hwn yn Sbaen: [[1]]

[1]

@@ Llinell 17: / Llinell 17: @@
 [[Categori:Peiriannau]]
 [[Categori:Ynni]]
-[[af:Stoomenjin]]
-[[als:Dampfmaschine]]
-[[an:Maquina de vapor]]
-[[ar:محرك بخاري]]
-[[ast:Máquina de vapor]]
-[[az:Buxar maşını]]
-[[be:Парасілавая ўстаноўка]]
-[[be-x-old:Парасілавая ўстаноўка]]
-[[bg:Парна машина]]
-[[bn:বাষ্পীয় ইঞ্জিন]]
-[[br:Mekanik dre vurezh]]
-[[bs:Parna mašina]]
-[[ca:Màquina de vapor]]
-[[cs:Parní stroj]]
-[[da:Dampmaskine]]
-[[de:Dampfmaschine]]
-[[el:Ατμομηχανή]]
-[[en:Steam engine]]
-[[eo:Vapormaŝino]]
-[[es:Máquina de vapor]]
-[[et:Aurumasin]]
-[[eu:Lurrun-makina]]
-[[fa:موتور بخار]]
-[[fi:Höyrykone]]
-[[fiu-vro:Aurumoodor]]
-[[fr:Machine à vapeur]]
-[[fy:Stoommasine]]
-[[gd:Inneal-stotha]]
-[[gl:Máquina de vapor]]
-[[he:מנוע קיטור]]
-[[hi:भाप का इंजन]]
-[[hr:Parni stroj]]
-[[hu:Gőzgép]]
-[[id:Mesin uap]]
-[[io:Vaporomashino]]
-[[is:Gufuvél]]
-[[it:Motore a vapore]]
-[[ja:蒸気機関]]
-[[jv:Mesin uwab]]
-[[kk:Бу машинасы]]
-[[ko:증기 기관]]
-[[la:Machina vaporaria]]
-[[lt:Garo mašina]]
-[[lv:Tvaika dzinējs]]
-[[mk:Парна машина]]
-[[ml:ആവിയന്ത്രം]]
-[[mr:वाफेचे इंजिन]]
-[[ms:Enjin wap]]
-[[my:ရေနွေးငွေ့ အင်ဂျင်]]
-[[ne:वाष्प इन्जिन]]
-[[new:स्टिम इन्जिन]]
-[[nl:Stoommachine]]
-[[nn:Dampmaskin]]
-[[no:Dampmaskin]]
-[[oc:Maquina de vapor]]
-[[pa:ਭਾਫ਼ ਦਾ ਇੰਜਨ]]
-[[pl:Silnik parowy]]
-[[pnb:پعاف آلا انجن]]
-[[ps:د بړاس ماشين]]
-[[pt:Motor a vapor]]
-[[qu:Wapsi kuyuchina]]
-[[ro:Motor cu abur]]
-[[ru:Паровая машина]]
-[[rue:Парова машына]]
-[[sh:Parna mašina]]
-[[simple:Steam engine]]
-[[sk:Parný stroj]]
-[[sl:Parni stroj]]
-[[sq:Makina me avull]]
-[[sr:Парна машина]]
-[[sv:Ångmaskin]]
-[[sw:Injini ya mvuke]]
-[[ta:நீராவிப் பொறி]]
-[[th:เครื่องจักรไอน้ำ]]
-[[tl:Makinang pinasisingawan]]
-[[tr:Buhar makinesi]]
-[[ug:ھور ماشىنىسى]]
-[[uk:Парова машина]]
-[[ur:محرکیہ بھاپ]]
-[[vi:Động cơ hơi nước]]
-[[war:Makina nga ginpapaalisngawan]]
-[[zh:蒸汽机]]
-[[zh-yue:蒸氣機]]