Gwenhwyfar: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
newidiadau man using AWB |
Legobot (sgwrs | cyfraniadau) B Bot: Migrating 29 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q272054 (translate me) |
||
Llinell 11: | Llinell 11: | ||
[[Categori:Cylch Arthur]] |
[[Categori:Cylch Arthur]] |
||
[[Categori:Mytholeg Gymreig]] |
[[Categori:Mytholeg Gymreig]] |
||
[[ar:غوينيفير]] |
|||
[[bg:Гуиневир]] |
|||
[[br:Gwenivar]] |
|||
[[ca:Reina Ginebra]] |
|||
[[cs:Guinevere]] |
|||
[[da:Guenevere]] |
|||
[[de:Guinevere (Artussage)]] |
|||
[[el:Γκουίνεβιρ]] |
|||
[[en:Guinevere]] |
|||
[[eo:Reĝino Ginevra]] |
|||
[[es:Ginebra (reina)]] |
|||
[[fi:Guinevere]] |
|||
[[fr:Guenièvre]] |
|||
[[gl:Xenebra (raíña)]] |
|||
[[he:גווינביר]] |
|||
[[it:Ginevra (letteratura)]] |
|||
[[ja:グィネヴィア]] |
|||
[[ko:귀네비어]] |
|||
[[nl:Guinevere]] |
|||
[[no:Guinevere]] |
|||
[[pl:Ginewra]] |
|||
[[pt:Genebra (rainha)]] |
|||
[[ro:Guinevere]] |
|||
[[ru:Гвиневра]] |
|||
[[sv:Guenever]] |
|||
[[th:กุยนิเวียร์]] |
|||
[[tr:Guinevere]] |
|||
[[uk:Ґвіневера]] |
|||
[[zh:桂妮薇儿]] |
Fersiwn yn ôl 15:07, 11 Mawrth 2013
Gwenhwyfar (Lladin: Guinhumara, Ffrangeg: Guenièvre, Saesneg: Guinevere) oedd gwraig y brenin Arthur. Disgrifir hi mewn rhai ffynonellau Cymraeg fel merch i Ogfran Gawr, ac mae traddodiad fod iddi chwaer o'r enw Gwenhwyfach.
Ymddengys mewn nifer o testunau Cymreig, er enghraifft, crybwyllir hi yn chwedl Culhwch ac Olwen, er nad oes ganddi ran fawr yn y stori. Ceir cyfres o hen englynion gyda'r teitl Ymddiddan Arthur a Gwenhwyfar, sydd efallai wedi goroesi o chwedl goll gynnar amdani. Ym Muchedd Gildas o waith Caradog o Lancarfan, dywedir i Melwas, brenin Aestiva Regio (Gwlad yr Haf), ei chipio a'i chadw'n garcharor. Ymddengys y chwedl yma yng ngwaith Chrétien de Troyes hefyd. Mae fersiwn Sieffre o Fynwy o'r digwyddiad yn ei Historia Regum Britanniae ychydig yn wahanol; dywed iddi odinebu gyda Medrod, nai Arthur, a gorffen ei hoes fel lleian yng Nghaerllion ar Wysg. Ceir nifer o gyfeiriadau ati yn y Tair Rhamant.
Yn y fersiynau diweddarch o chwedlau Arthur, mae Gwenhwyfar yn cynnal carwriaeth a Lawnsalot, ac mae hyn yn y pen draw yn arwain at Frwydr Camlan a dinistr y deyrnas. Mae traddodiad arall fod y cweryl rhwng Arthur a Medrawd wedi dechrau fel ffrae rhwng Gwenhwyfar a'i chwaer Gwenhwyfach (amrywiad: Gwenhwyach).
Mae un o Drioedd Ynys Prydain (53) yn cofnodi Gwenhwyfach yn taro Gwenhwyfar fel un o'r 'Tair Gwith (Niweidiol) Balfawd ('cernod')' am iddo arwain at Frwydr Camlan.