Tŵr Llundain: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
newidiadau man using AWB
Legobot (sgwrs | cyfraniadau)
B Bot: Migrating 66 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q62378 (translate me)
Llinell 20: Llinell 20:
[[Categori:Hanes Llundain]]
[[Categori:Hanes Llundain]]
[[Categori:Safleoedd Treftadaeth y Byd yn Lloegr|Llundain, Tŵr]]
[[Categori:Safleoedd Treftadaeth y Byd yn Lloegr|Llundain, Tŵr]]

[[af:Londense Tower]]
[[ar:برج لندن]]
[[az:London qalası]]
[[be:Таўэр]]
[[be-x-old:Таўэр]]
[[bg:Тауър]]
[[bn:টাওয়ার অফ লন্ডন]]
[[bs:Tower of London]]
[[ca:Torre de Londres]]
[[cs:Tower]]
[[da:Tower of London]]
[[de:Tower of London]]
[[el:Πύργος του Λονδίνου]]
[[en:Tower of London]]
[[eo:Turo de Londono]]
[[es:Torre de Londres]]
[[eu:Londresko dorrea]]
[[fa:برج لندن]]
[[fi:Lontoon Tower]]
[[fr:Tour de Londres]]
[[fy:Toer fan Londen]]
[[ga:Túr Londan]]
[[gl:Torre de Londres]]
[[gu:ટાવર ઓફ લંડન]]
[[he:מצודת לונדון]]
[[hi:टावर ऑफ़ लंदन]]
[[hr:Londonski Tower]]
[[hu:Londoni Tower]]
[[hy:Թաուեր]]
[[id:Menara London]]
[[is:Lundúnaturn]]
[[it:Torre di Londra]]
[[ja:ロンドン塔]]
[[jv:Menara London]]
[[ka:ლონდონის ტაუერი]]
[[kn:ಲಂಡನ್‌ ಗೋಪುರ]]
[[ko:런던 탑]]
[[lt:Londono Taueris]]
[[lv:Tauers]]
[[mk:Лондонска кула]]
[[ms:Menara London]]
[[my:လန်ဒန်ရဲတိုက်ကြီး]]
[[nl:Tower of London (gebouw)]]
[[nn:Tower of London]]
[[no:Tower of London]]
[[pl:Tower of London]]
[[pnb:ٹاور آف لندن]]
[[pt:Torre de Londres]]
[[ro:Turnul Londrei]]
[[ru:Тауэр]]
[[scn:Tower of London]]
[[sh:Londonski Tower]]
[[simple:Tower of London]]
[[sk:Tower of London]]
[[sl:Tower of London]]
[[sr:Лондон тауер]]
[[sv:Towern]]
[[ta:இலண்டன் கோபுரம்]]
[[te:లండన్ టవర్]]
[[th:หอคอยแห่งลอนดอน]]
[[tr:Londra Kalesi]]
[[uk:Тауер]]
[[ur:ٹاور آف لندن]]
[[vi:Tháp Luân Đôn]]
[[yi:טורעם פון לאנדאן]]
[[zh:伦敦塔]]

Fersiwn yn ôl 14:46, 11 Mawrth 2013

Tŵr Llundain - y Tŵr Gwyn a godwyd gan Gwilym Goncwerwr

Heneb hanesyddol yng nghanol Llundain yw Tŵr Llundain (Saesneg Tower of London). Saif ar lan ogleddol Afon Tafwys o fewn bwrdeistref Tower Hamlets yn gyfagos i Tower Hill. Prif adeilad y tŵr yw'r Tŵr Gwyn, y gaer betryal wreiddiol a adeiladwyd gan Gwilym Gwncwerwr ym 1078. Mae'r tŵr yn ei gyfanswm yn cynnwys nifer o adeiladau eraill o fewn dau gylch o fagwyr amddiffynnol a ffos. Defnyddid y tŵr fel caer, palas brenhinol ac fel carchar, yn enwedig ar gyfer carcharorion uchel eu statws.

Gruffudd ap Llywelyn

Cafodd Gruffudd ap Llywelyn, fab Llywelyn Fawr, ei garcharu yn Nhŵr Llundain. Ceisiodd Gruffudd ddianc o'r tŵr. Roedd yn cael ei ddal mewn stafell gymharol foethus ar un o'r lloriau uchaf. Dywedir iddo syrthio i'w farwolaeth wrth geisio ddringo i lawr a dianc, a hynny ar Ddydd Gŵyl Dewi, 1244.

Cofnododd yr hanesydd Mathew Paris y digwyddiad:

'Tra'r oedd dis ffawd yn dylanwadu ar ddigwyddiadau'r byd fel hyn, yr oedd Gruffudd, mab hynaf Llywelyn, Tywysog Gwynedd, o hyd yn gaeth yng ngharchar yn Nhŵr Llundain... Un noswaith, ar ôl iddo dwyllo'i geidwaid, a phlethu cortyn o gynfasau'i wely a thapestrïau a llieiniau bwrdd, fe'i gollyngodd ei hun, gyda'r rhaff hon, yn syth i lawr o ben y Tŵr. Ac yntau wedi dod i lawr beth ffordd, fe dorrodd y cortyn dan bwysau ei gorff, oherwydd yr oedd ef yn ddyn corfforol a helaeth ei faint, a syrthiodd yntau o uchder mawr; a thrwy hyn fe dorrodd ei wddf a marw.'[1]

Cyfeiriadau

  1. Cyfieithiad o'r Lladin yn, David Fraser, Yr Amddiffynwyr (Caerdydd, 1967), t. 118.

Gweler hefyd