Cherokee: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
B r2.7.3) (robot yn ychwanegu: az:Çerokilər |
Addbot (sgwrs | cyfraniadau) B Bot: Migrating 47 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q105405 (translate me) |
||
Llinell 27: | Llinell 27: | ||
[[Categori:Llwythau brodorol Gogledd America]] |
[[Categori:Llwythau brodorol Gogledd America]] |
||
[[am:ጻላጊ]] |
|||
[[ar:شيروكي (قبيلة)]] |
|||
[[ast:Cheroqui]] |
|||
[[az:Çerokilər]] |
|||
[[bg:Чероки]] |
|||
[[ca:Cherokees]] |
|||
[[chr:ᏣᎳᎩ]] |
|||
[[chy:Sena'kaneo'o]] |
|||
[[cs:Čerokíové]] |
|||
[[da:Cherokee]] |
|||
[[de:Cherokee]] |
|||
[[en:Cherokee]] |
|||
[[eo:Ĉerokoj]] |
|||
[[es:Cheroqui]] |
|||
[[eu:Txeroki]] |
|||
[[fa:چروکی]] |
|||
[[fi:Cherokeet]] |
|||
[[fo:Cherokee-indiánarnir]] |
|||
[[fr:Cherokees]] |
|||
[[ga:Seiricíoch]] |
|||
[[he:צ'רוקי]] |
|||
[[hr:Cherokee Indijanci]] |
|||
[[hu:Cserokik]] |
|||
[[it:Cherokee]] |
|||
[[ja:チェロキー]] |
|||
[[ko:체로키 족]] |
|||
[[lt:Čerokiai]] |
|||
[[mk:Чироки]] |
|||
[[mr:चेरोकी]] |
|||
[[nds:Cherokee (Volk)]] |
|||
[[nl:Cherokee (volk)]] |
|||
[[no:Cherokee]] |
|||
[[nv:Chééwokii dinéʼiʼ]] |
|||
[[pl:Czirokezi]] |
|||
[[pt:Cherokees]] |
|||
[[qu:Chiruki]] |
|||
[[ro:Cherokee]] |
|||
[[ru:Чероки]] |
|||
[[sh:Cherokee]] |
|||
[[simple:Cherokee]] |
|||
[[sr:Čiroki Indijanci]] |
[[sr:Čiroki Indijanci]] |
||
[[sv:Cherokeser]] |
|||
[[ta:செரோக்கீ]] |
|||
[[th:เชอโรคี]] |
|||
[[tr:Çerokiler]] |
|||
[[uk:Черокі]] |
|||
[[vi:Cherokee]] |
|||
[[zh:切羅基人]] |
Fersiwn yn ôl 12:12, 11 Mawrth 2013
Grŵp ethnig o frodorion Gogledd America yw’r Cherokee. Daw’r gair "Cherokee" o’r iaith Choctaw "Cha-la-ke", sy’n golygu "y rhai sy’n byw yn y mynyddoedd". Yn wreiddiol roedd y Cherokee yn eu galw eu hunain y is Ah-ni-yv-wi-ya ("Y brif pobl"). Maent yn siarad Cherokee, iaith Iroquoiaidd, sy’n defnyddio orgraff a ddyfeisiwyd gan Sequoyah.
Pan ddaethant i gysylltiad ag Ewropeaid gyntaf yn y 1600au roeddynt yn byw yn nwyrain a de-ddwyrain yr hyn sy’n awr yr Unol Daleithiau, yn enwedig taleithiau Georgia, Gogledd Carolina a De Carolina . Ystyrid hwy yn un o’r Pum Llwyth Gwareiddiedig. Yn y 1830au, gyda phoblogaeth Ewropeaidd y tiriogaethau hyn yn cynyddu’n gyflym. gorfodwyd y rhan fwyaf ohonynt i symud tua’r gorllewin i Lwyfandir Ozark yn yr hyn a elwir yn Llwybr y Dagrau.
Yn ol cyfrifiad 2000 yn yr Unol Daleithiau, y Cherokee yw’r mwyaf niferus o’r 563 llwyth brodorol yn yr Unol Daleithiau, y rhan fwyaf ohonynt yn Oklahoma. Yn y blynyddoedd diwethaf mae dadlau wedi bod a ddylai disgynyddion caethweision duon fu ym mherchenogaeth y Cherokee yn y cyfnod cyn Rhyfel Cartref America gael eu hystyried fel aelodau o genedl y Cherokee. Mae’r ddadl yn parhau yn 2007, gyda nifer o achosion llys.
Cherokee enwog
- Sequoyah, dyfeisydd orgraff yr iaith Cherokee.
- Elias Boudinot, gwleidydd ac awdur.
- Ned Christie
- Will Rogers
- Jimi Hendrix, canwr, o dras Cherokee trwy ei nain.
Gweler hefyd
Evan Jones, cenhadwr a gyfieithodd y Beibl i'r iaith Cherokee.
Cysylltiadau allanol
- (Saesneg) The Cherokee Nation (safle swyddogol)
- (Saesneg) Eastern Band of Cherokee Indians (safle swyddogol)
- (Saesneg) United Keetoowah Band (safle swyddogol)