Thebai: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
newidiadau man using AWB |
Addbot (sgwrs | cyfraniadau) B Bot: Migrating 42 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q5760 (translate me) |
||
| Llinell 8: | Llinell 8: | ||
[[Categori:Groeg yr Henfyd]] |
[[Categori:Groeg yr Henfyd]] |
||
[[Categori:Dinasoedd Gwlad Groeg]] |
[[Categori:Dinasoedd Gwlad Groeg]] |
||
[[af:Thebe, Griekeland]] |
|||
[[ar:ثيفا]] |
|||
[[bg:Тива (Беотия)]] |
|||
[[br:Thebai]] |
|||
[[bs:Teba (Grčka)]] |
|||
[[cs:Théby]] |
|||
[[da:Theben (Grækenland)]] |
|||
[[de:Thiva]] |
|||
[[el:Θήβα]] |
|||
[[en:Thebes, Greece]] |
|||
[[eo:Tebo (Grekio)]] |
|||
[[es:Tebas (Grecia)]] |
|||
[[et:Teeba (Kreeka)]] |
|||
[[eu:Tebas (Grezia)]] |
|||
[[fa:تبس (یونان)]] |
|||
[[fi:Theba (Kreikka)]] |
|||
[[fr:Thèbes (Grèce)]] |
|||
[[gl:Tebas, Grecia]] |
|||
[[he:תבאי]] |
|||
[[id:Thiva]] |
|||
[[it:Tebe (Grecia)]] |
|||
[[ja:ティーヴァ]] |
|||
[[ko:테베 (그리스)]] |
|||
[[la:Thebae (Boeotia)]] |
|||
[[lt:Tėbai (Graikija)]] |
|||
[[nds:Theben (Böotien)]] |
|||
[[nl:Thebe (Griekenland)]] |
|||
[[nn:Thíva]] |
|||
[[no:Theben (Hellas)]] |
|||
[[pl:Teby (Grecja)]] |
|||
[[pt:Tebas (Grécia)]] |
|||
[[ro:Teba]] |
|||
[[ru:Фивы (Греция)]] |
|||
[[scn:Tebi (Grecia)]] |
|||
[[sh:Teba (Grčka)]] |
|||
[[simple:Thebes, Greece]] |
|||
[[sk:Téby (Bojócia)]] |
|||
[[sr:Теба (град у Грчкој)]] |
|||
[[sv:Thebe (Grekland)]] |
|||
[[tr:Thebai, Yunanistan]] |
|||
[[uk:Фіви]] |
|||
[[zh:底比斯 (希臘)]] |
|||
Fersiwn yn ôl 17:09, 9 Mawrth 2013
- Am y ddinas yn yr Hen Aifft, gweler Thebes, Yr Aifft. Gweler hefyd Thebes.
Roedd Thebai (Hen Roeg: Θῆβαι — Thēbai; hefyd Thebes) yn ddinas yn Boeotia, oedd yn un o ddinasoedd pwysicaf Groeg yr Henfyd. Enw'r dref fodern ar y safle yw Thiva (Groeg: Θήβα).
Yn ôl traddodiad, sefydlwyd y ddinas gan Cadmos, mab brenin Sidon. Tua diwedd y 6ed ganrif CC. daeth Thebai i wrthdrawiad ag Athen am y tro cyntaf, pan gynorthwyodd yr Atheniaid ddinas lai Plataea yn eu herbyn. Pan ymosododd Ymerodraeth Persia ar y Groegiaid yn 480 CC., gyrroedd Thebai 700 o filwyr i ymladd ym Mrwydr Thermopylae dan Leonidas, ond roedd rhain yn ŵyr oedd yn gwrthwynebu polisi llywodraethwyr y ddinas. Ymunodd yr uchelwyr oedd mewn grym yn Thebai â Xerxes yn erbyn y Groegiaid eraill, ac ymladdasant drosto ym Mrwydr Plataea yn 479 CC.. Cefnogodd Thebai Sparta yn erbyn Athen yn y Rhyfel Peloponnesaidd, ac yn 424 CC. gorchfygasant Athen ym Mrwydr Delium.
Wedi buddugoliaeth Sparta yn y rhyfel, trôdd Thebai yn ei herbyn. Ym Mrwydr Leuctra yn 371 CC. enillodd Thebai dan Epaminondas fuddugoliaeth syfrdanol dros Sparta, a'i gwnaeth y ddinas fwyaf pwerus yng Ngroeg am gyfnod. Daeth y cyfnod yma i ben pan laddwyd Epaminondas ym Mwydr Mantinea yn 362 CC.