Galatiaid: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
→Gweler hefyd: newidiadau man using AWB |
Addbot (sgwrs | cyfraniadau) B Bot: Migrating 41 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q26847 (translate me) |
||
Llinell 21: | Llinell 21: | ||
[[Categori:Y Celtiaid]] |
[[Categori:Y Celtiaid]] |
||
[[Categori:Asia Leiaf]] |
[[Categori:Asia Leiaf]] |
||
[[ar:غلاطية]] |
|||
[[be:Галатыя]] |
|||
[[be-x-old:Галятыя]] |
|||
[[bg:Галатия]] |
|||
[[br:Galatia]] |
|||
[[ca:Galàcia]] |
|||
[[cs:Galatie]] |
|||
[[da:Galatien]] |
|||
[[de:Galatien]] |
|||
[[el:Γαλατία (Μικρά Ασία)]] |
|||
[[en:Galatia]] |
|||
[[eo:Galatia]] |
|||
[[es:Galacia]] |
|||
[[et:Galaatia]] |
|||
[[eu:Galazia]] |
|||
[[fa:گالاتیا]] |
|||
[[fi:Galatia]] |
|||
[[fr:Galatie]] |
|||
[[gl:Galacia]] |
|||
[[he:גלטיה]] |
|||
[[hu:Galatia]] |
|||
[[is:Galatía]] |
|||
[[it:Galazia]] |
|||
[[ja:ガラティア]] |
|||
[[ko:갈라티아]] |
|||
[[la:Galatia]] |
|||
[[lt:Galatija]] |
|||
[[nl:Galatië]] |
|||
[[no:Galatia]] |
|||
[[pl:Galacja]] |
|||
[[pt:Galácia]] |
|||
[[ro:Galatia]] |
|||
[[ru:Галатия]] |
|||
[[rw:Galatiya]] |
|||
[[sh:Galatija]] |
|||
[[sk:Galatia]] |
|||
[[sr:Галатија]] |
|||
[[sv:Galatien]] |
|||
[[tr:Galatlar]] |
|||
[[uk:Галатія]] |
|||
[[zh:加拉太]] |
Fersiwn yn ôl 10:21, 9 Mawrth 2013
- Gweler hefyd Galatia a Galatia (gwahaniaethu).
Yr oedd y Galatiaid yn bobloedd Celtaidd a fudodd o ardal yng nghanolbarth Ewrop, trwy'r Balcanau, i fyw yn Asia Leiaf tua 278 CC. Mae awduron Clasurol yn dweud eu bod nhw wedi'u rhannu'n dri llwyth mawr - y Tolisto(b)agii, y Trocmi a'r Tectosages - a bod y llwythau hynny yn eu tro wedi'u rhannu'n bedwar is-lwyth yr un (tetrarchau). Roedd eu hiaith, Galateg, yn debyg iawn i'r iaith Aleg a siaredid yng Ngâl.
Ymsefydlasant yng ngorllewin canolbarth Anatolia ar ôl cael eu gwahodd yno gan y brenin Nicomedes I o deyrnas Bithynia i'w gynorthwyo yn erbyn y Persiaid. Ymladdasant sawl gwaith yn erbyn brenhinoedd Pergamon; dethlir buddugoliaethau'r Pergamoniaid drsotynt mewn cyfres o gerfluniau enwog sydd wedi goroesi fel copïau Rhufeinig. Yn ddiweddarach daeth eu tiriogaeth yn rhan o'r Ymerodraeth Rufeinig, ond dim ond ar ôl brwydr hir i gadw eu hannibyniaeth a barodd o 189 CC pan gollasant frwydr bwysig, hyd at 25 CC pan greodd yr ymerodr Augustus dalaith Galatia.
Ymddengys fod y llythyr enwog at y Galatiaid gan Sant Paul yn annerch cymunedau Cristnogol ifainc mewn rhannau gwledig o Galatia. Ymddengys fod yr iaith Alateg wedi parhau yn y parthau hynny hyd at y 3edd neu'r 4edd ganrif cyn iddi gael ei disodli gan yr iaith Roeg ac ar ôl hynny Tyrceg.