Gwain: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
ZéroBot (sgwrs | cyfraniadau) B r2.7.1) (robot yn ychwanegu: pa:ਯੋਨੀ |
Addbot (sgwrs | cyfraniadau) B Bot: Migrating 113 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q5880 (translate me) |
||
Llinell 35: | Llinell 35: | ||
[[Categori:Rhyw]] |
[[Categori:Rhyw]] |
||
[[Categori:System atgenhedlu]] |
[[Categori:System atgenhedlu]] |
||
[[af:Vagina]] |
|||
[[als:Vagina]] |
|||
[[an:Vachina]] |
|||
[[ang:Scēaþ]] |
|||
[[ar:مهبل]] |
|||
[[arz:فاجاينا]] |
|||
[[ast:Vaxina]] |
|||
[[ay:Chinqi]] |
|||
[[az:Uşaqlıq yolu (anatomiya)]] |
|||
[[bar:Fud]] |
|||
[[bcl:Putay]] |
|||
[[be:Похва жанчыны]] |
|||
[[be-x-old:Похва]] |
|||
[[bg:Влагалище]] |
|||
[[bjn:Puki]] |
|||
[[bn:যোনি]] |
|||
[[br:Gouhin]] |
|||
[[bs:Vagina]] |
|||
[[ca:Vagina]] |
|||
[[ceb:Bilat]] |
|||
[[chr:ᎤᎴᏍᏓᎸ]] |
|||
[[cs:Pochva]] |
|||
[[da:Skede (kønsorgan)]] |
|||
[[de:Vagina]] |
|||
[[dv:އަންހެނާގެ ޖިންސީ ގުނަވަން]] |
|||
[[el:Κόλπος (ανατομία)]] |
|||
[[en:Vagina]] |
|||
[[eo:Vagino]] |
|||
[[es:Vagina]] |
|||
[[eu:Bagina]] |
|||
[[fa:مهبل]] |
|||
[[fi:Emätin]] |
|||
[[fiu-vro:Tupp (anatoomia)]] |
|||
[[fr:Vagin]] |
|||
[[frp:Vajhena]] |
|||
[[fy:Fagina]] |
|||
[[ga:Faighin]] |
|||
[[gan:屄]] |
|||
[[gd:Faighean]] |
|||
[[gl:Vaxina]] |
|||
[[gn:Takor]] |
|||
[[he:נרתיק]] |
|||
[[hi:योनि]] |
|||
[[hr:Rodnica]] |
|||
[[hsb:Wagina]] |
|||
[[hu:Hüvely]] |
|||
[[ia:Vagina]] |
|||
[[id:Vagina]] |
|||
[[ie:Vágine]] |
|||
[[ilo:Uki]] |
|||
[[io:Vagino]] |
|||
[[is:Leggöng]] |
|||
[[it:Vagina]] |
|||
[[iu:ᐅᑦᓱᒃ]] |
|||
[[ja:膣]] |
|||
[[jbo:vibna]] |
|||
[[jv:Vagina]] |
|||
[[kk:Қынап (Мүше)]] |
|||
[[kn:ತುಲ್ಲು]] |
|||
[[ko:질]] |
|||
[[ku:Vajîna]] |
|||
[[la:Vagina]] |
|||
[[ln:Libɔlɔ́]] |
|||
[[lt:Makštis (lytinis organas)]] |
|||
[[lv:Maksts]] |
|||
[[mk:Вагина]] |
|||
[[ml:യോനി]] |
|||
[[mr:योनी]] |
|||
[[ms:Faraj]] |
|||
[[my:မိန်းမ မျိုးပွားအင်္ဂါ]] |
|||
[[nds:Vagina]] |
|||
[[ne:योनीमार्ग]] |
|||
[[nl:Vagina]] |
|||
[[nn:Vagina]] |
|||
[[no:Vagina]] |
|||
[[nov:Vagine]] |
|||
[[oc:Vagina]] |
|||
[[pa:ਯੋਨੀ]] |
|||
[[pdc:Dasche]] |
|||
[[pl:Pochwa (anatomia)]] |
|||
[[ps:مهبل]] |
|||
[[pt:Vagina]] |
|||
[[qu:Rakha]] |
|||
[[ro:Vagin]] |
|||
[[ru:Влагалище женщины]] |
|||
[[sa:योनिः]] |
|||
[[scn:Vaggina]] |
|||
[[sh:Vagina]] |
|||
[[simple:Vagina]] |
|||
[[sk:Pošva (vagína)]] |
|||
[[sl:Nožnica]] |
|||
[[sn:Mbutu]] |
|||
[[sq:Vagina]] |
|||
[[sr:Вагина]] |
|||
[[su:Liang Heunceut]] |
|||
[[sv:Slida]] |
|||
[[sw:Kuma]] |
|||
[[ta:யோனி]] |
|||
[[te:యోని]] |
|||
[[th:ช่องคลอด]] |
|||
[[ti:ጉሕጓሕ]] |
|||
[[tl:Puke ng tao]] |
|||
[[tr:Vajina]] |
|||
[[ug:غىلاپ]] |
|||
[[uk:Піхва]] |
|||
[[uz:Vagina]] |
|||
[[vi:Âm đạo]] |
|||
[[war:Puday]] |
|||
[[yi:וואגינע]] |
|||
[[za:Saiyaem]] |
|||
[[zh:阴道]] |
|||
[[zh-min-nan:Im-tō]] |
|||
[[zh-yue:陰道]] |
Fersiwn yn ôl 10:18, 9 Mawrth 2013
Organau cenhedlu benywaidd |
---|
Tiwb sy'n arwain o'r organau cenhedlu allanol i'r groth mewn mamal benywaidd yw'r wain neu'r fagina (o'r Lladin uāgīna). Ar lafar: 'cont'.
Anatomeg
Mae gwain dynes oddeutu 10cm o hir, a 25mm mewn diamedr (er fod llawer o amrywiaeth o berson i berson). Sylwer fod hyn yn fyrrach ac yn deneuach na'r phidyn cyfartalog. Mae'r wain yn hynod o hyblyg, sy'n galluogi genedigaeth a chyfathrach rywiol. Mae'n cysylltu gyda'r fwlfa ar y tu allan, a cheg y groth ar y tu fewn. Pan fo dynes yn sefyll mae'r fagina a'r groth yn ffurfio ongl o tua 45°. Lleolir agoriad y wain yn rhan ôl y fwlfa, islaw'r clitoris ac agoriad yr wrethra. Tu allan i'r wain, mae'r labia a churn frasderog a elwir Mwnt Gwener. Cochbinc yw lliw'r wain, yn debyg i bilenni mwcws mewnol eraill megis tu fewn y geg.
Mae'r chwarennau Bartholin a lleolir yn dau ben y wain yn gwlychu neu'n iro'r wain rhyw ychydig, ac mae rhywfaint o hylif yn croesi'r mur faginaidd yn ogystal (er nad oes chwarennau arno).
Mewn merched ifanc, mae'r hymen yn gorchuddio rhan o agoriad y wain, nes iddi gael ei rhwygo drwy gyfathrach rywiol, ymarfer corff brwysg, neu rhyw weithgaredd arall megis marchogaeth. Dylid nodi nad yw cyfathrach rywiol yn rhwygo'r hymen o reidrwydd, felly mae'r cysylltiad traddodiadol rhwng yr hymen a gwyryfdod (e.e. yr hen enw Cymraeg, pilen forwyn) yn ofergoel.
Swyddogaeth
O safbwynt biolegol, mae'r swyddogaethau canlynol gan y wain:
- Galluogi i'r hylifau mislifol adael y corff
- Cyfathrach rywiol
- Genedigaeth
Gweithgaredd Rhywiol
Fe all y crynhoad o derfyniadau nerfol o gwmpas agoriad y wain darparu ymdeimlad pleserus yn ystod gweithgareddau rhywiol. Gall gweithgaredd o'r fath fod yn gyfathrach anghyfunrhyw, symyliad gyda'r dwylo neu gyda ffugbidlen. Lleolir ardal a gelwir y man-G ar fur blaen y wain, oddeutu 5cm o'r agoriad; gall rhai merched brofi pleser angerddol wrth i'r man-G cael ei gosi. Honir fod orgasm man-G yn gallu arwain at alldafliad benywaidd.
Iechyd a hylendid faginaidd
Mae'r wain yn organ sy'n llnau ei hun, ac nid oes angen triniaeth arbennig arni.
Archwilir y wain weithiau am resymau meddygol.
Ymysg yr afiechydon a all effeithio'r wain mae cancr y wain a heintiad burum.
Gweler hefyd
|