Sisili: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
arlywydd |
Addbot (sgwrs | cyfraniadau) B Bot: Migrating 114 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1460 (translate me) |
||
Llinell 48: | Llinell 48: | ||
{{Cyswllt erthygl ddethol|hr}} |
{{Cyswllt erthygl ddethol|hr}} |
||
{{Cyswllt erthygl ddethol|it}} |
{{Cyswllt erthygl ddethol|it}} |
||
[[af:Sisilië]] |
|||
[[am:ሲኪልያ]] |
|||
[[an:Secilia]] |
|||
[[ang:Sicilia]] |
|||
[[ar:صقلية]] |
|||
[[arz:سيسيليا]] |
|||
[[ast:Sicilia]] |
|||
[[az:Siciliya]] |
|||
[[bcl:Sicily]] |
|||
[[be:Сіцылія]] |
|||
[[be-x-old:Сыцылія]] |
|||
[[bg:Сицилия]] |
|||
[[bn:সিসিলি দ্বীপপুঞ্জ]] |
|||
[[bo:སི་ཅི་ལི་ཡ།]] |
|||
[[br:Sikilia]] |
|||
[[bs:Sicilija]] |
|||
[[ca:Sicília]] |
|||
[[ceb:Sicilia]] |
|||
[[co:Sicilia]] |
|||
[[cs:Sicílie]] |
|||
[[cv:Сицили]] |
|||
[[da:Sicilien]] |
|||
[[de:Sizilien]] |
|||
[[dsb:Siciliska]] |
|||
[[el:Σικελία]] |
|||
[[eml:Sizégglia]] |
|||
[[en:Sicily]] |
|||
[[eo:Sicilio]] |
|||
[[es:Sicilia]] |
|||
[[et:Sitsiilia]] |
|||
[[eu:Sizilia]] |
|||
[[ext:Sicília]] |
|||
[[fa:سیسیل]] |
|||
[[fi:Sisilia]] |
|||
[[fr:Sicile]] |
|||
[[frp:Sicilie]] |
|||
[[fur:Sicilie]] |
|||
[[fy:Sisylje]] |
|||
[[ga:An tSicil]] |
|||
[[gl:Sicilia]] |
|||
[[he:סיציליה]] |
|||
[[hr:Sicilija]] |
|||
[[hsb:Sicilska]] |
|||
[[hu:Szicília]] |
|||
[[hy:Սիցիլիա]] |
|||
[[ia:Sicilia]] |
|||
[[id:Sisilia]] |
|||
[[io:Sicilia]] |
|||
[[is:Sikiley]] |
|||
[[it:Sicilia]] |
|||
[[ja:シチリア]] |
|||
[[jv:Sisilia]] |
|||
[[ka:სიცილია]] |
|||
[[ko:시칠리아]] |
|||
[[ku:Sîcîlya]] |
|||
[[kw:Sisili]] |
|||
[[la:Sicilia]] |
|||
[[lad:Sisilia]] |
|||
[[lb:Sizilien]] |
|||
[[lij:Siçilia]] |
|||
[[lmo:Sicilia]] |
|||
[[lt:Sicilija]] |
|||
[[lv:Sicīlija]] |
|||
[[mk:Сицилија]] |
|||
[[mr:सिचिल्या]] |
|||
[[ms:Sicily]] |
|||
[[mt:Sqallija]] |
|||
[[nah:Sicilia]] |
|||
[[nap:Sicilia]] |
|||
[[nl:Sicilië]] |
|||
[[nn:Sicilia]] |
|||
[[no:Sicilia]] |
|||
[[nrm:Sicile]] |
|||
[[oc:Sicília]] |
|||
[[os:Сицили]] |
|||
[[pam:Sicily]] |
|||
[[pl:Sycylia]] |
|||
[[pms:Sicilia]] |
|||
[[pnb:صوبہ سسلی]] |
|||
[[pt:Sicília]] |
|||
[[qu:Sicilia]] |
|||
[[ro:Sicilia]] |
|||
[[roa-rup:Sicilia]] |
|||
[[roa-tara:Sicilia]] |
|||
[[ru:Сицилия]] |
|||
[[sc:Sitzìlia]] |
|||
[[scn:Sicilia]] |
|||
[[sco:Sicily]] |
|||
[[sh:Sicilija]] |
|||
[[simple:Sicily]] |
|||
[[sk:Sicília]] |
|||
[[sl:Sicilija]] |
|||
[[so:Sasiiliya]] |
|||
[[sq:Sicilia]] |
|||
[[sr:Сицилија]] |
|||
[[sv:Sicilien]] |
|||
[[sw:Sisilia]] |
|||
[[szl:Sycylijo]] |
|||
[[ta:சிசிலி]] |
|||
[[th:แคว้นปกครองตนเองซิซิลี]] |
|||
[[tl:Sicilia]] |
|||
[[tr:Sicilya]] |
|||
[[ug:سىتسىلىيە]] |
|||
[[uk:Сицилія]] |
|||
[[ur:صقلیہ]] |
|||
[[vec:Siciłia]] |
|||
[[vi:Sicilia]] |
|||
[[war:Sicilia]] |
|||
[[xmf:სიცილია]] |
|||
[[yi:סיציליע]] |
|||
[[yo:Sicily]] |
|||
[[zh:西西里岛]] |
|||
[[zh-min-nan:Sicilia]] |
|||
[[zh-yue:西西里]] |
Fersiwn yn ôl 09:06, 9 Mawrth 2013
Nodyn:Gwybodlen Rhanbarthau'r Eidal Ynys yng nghanol y Môr Canoldir a rhanbarth o'r Eidal yw Sisili (hefyd Sisilia) (Eidaleg a Sisilieg: Sicilia). Mae Culfor Messina yn gorwedd rhwng yr ynys a'r tir mawr. Ei harwynebedd tir, gan gynnwys y mân ynysoedd, yw 25,710 km² (9927 milltir²). Y brifddinas yw Palermo.
Daearyddiaeth
Sisili yw'r ynys fwyaf yn y Môr Canoldir. Gyda'r ynysoedd llai oddi amgylch (Ynysoedd Égadi ac Ynysoedd Lipari yw'r ddau grŵp mwyaf) mae'n rhanbarth hunanlywodraethol yn yr Eidal. Mae'r ynys yn fynyddig iawn, gan godi i 1800m ym Mynydd Etna.
Hanes
- Prif: Hanes Sisili
Ymsefydlai'r Groegiaid ar yr ynys o'r 8fed ganrif CC ymlaen. Meddianwyd rhan o'r ynys gan y Carthaginiaid yn fuan ar ôl hynny a bu cryn ymrafael rhwng y ddwy blaid am rai canrifoedd. Fe'i meddianwyd gan y Rhufeiniaid yn ail hanner y drydedd ganrif CC ac erbyn 211 CC roedd yn dalaith Rufeinig.
Goresgynwyd yr ynys gan yr Arabiaid yn y 9fed ganrif a datblygodd diwylliant hybrid unigryw ar yr ynys. Yn 1060 cyrhaeddodd y Normaniaid a meddianwyd yr ynys ganddynt yn eu tro. Yn 1266 coronwyd Siarl I, brenin Napoli a Sisili yn frenin Angevinaidd cyntaf Sisili. Cwnwerwyd yr ynys gan deyrnas Aragon yn 1284 yn sgîl Cyflafan y Gosber Sisiliaidd.
Creuwyd Teyrnas y Ddwy Sisili yn 1815 gan Ferdinand I o Awstria a Hwngari. Cipiodd Garibaldi yr ynys yn 1860 ac unwyd Sisili â gweddill yr Eidal. Am flynyddoedd bu hanes yr ynys yn ansefydlog a llawn tensiynau cymdeithasol oherwydd cyflwr economaidd y wlad, tlodi a grym y Maffia a cheidwadwyr eglwysig. Ymfudodd nifer fawr o Sisiliaid tlawd i'r Unol Daleithiau oherwydd hynny.
Economi
Erbyn heddiw mae economi yr ynys yn bur ffynnianus. Un o'r diwydiannau mwyaf yw twristiaeth.
Cysylltiad Allanol
- (Eidaleg) Gwefan swyddogol
|