Cambodia: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
MerlIwBot (sgwrs | cyfraniadau)
B robot yn ychwanegu: mt:Kambodja
Addbot (sgwrs | cyfraniadau)
B Bot: Migrating 175 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q424 (translate me)
Llinell 93: Llinell 93:
{{Cyswllt erthygl ddethol|en}}
{{Cyswllt erthygl ddethol|en}}
{{Cyswllt erthygl ddethol|km}}
{{Cyswllt erthygl ddethol|km}}

[[ace:Kamboja]]
[[af:Kambodja]]
[[als:Kambodscha]]
[[am:ካምቦዲያ]]
[[an:Cambocha]]
[[ang:Cambodia]]
[[ar:كمبوديا]]
[[arz:كامبوديا]]
[[ast:Camboya]]
[[az:Kamboca]]
[[ba:Камбоджа]]
[[bar:Kambodscha]]
[[bat-smg:Kambuodža]]
[[bcl:Kambodya]]
[[be:Камбоджа]]
[[be-x-old:Камбоджа]]
[[bg:Камбоджа]]
[[bn:কম্বোডিয়া]]
[[bo:ཁམ་པོ་ཛ།]]
[[bpy:কম্বোডিয়া]]
[[br:Kambodja]]
[[bs:Kambodža]]
[[bug:Kamboja]]
[[bxr:Камбож]]
[[ca:Cambodja]]
[[ce:Камбоджа]]
[[ceb:Kamboya]]
[[ckb:کەمبۆدیا]]
[[crh:Kamboçiya]]
[[cs:Kambodža]]
[[csb:Kambòdżô]]
[[cv:Камбоджа]]
[[da:Cambodja]]
[[de:Kambodscha]]
[[diq:Kamboçya]]
[[dsb:Kambodža]]
[[dv:ކެންބޯޑިއާ]]
[[dz:ཀམ་བོ་ཌི་ཡ་]]
[[el:Καμπότζη]]
[[en:Cambodia]]
[[eo:Kamboĝo]]
[[es:Camboya]]
[[et:Kambodža]]
[[eu:Kanbodia]]
[[ext:Camboya]]
[[fa:کامبوج]]
[[fi:Kambodža]]
[[fiu-vro:Kambodža]]
[[fr:Cambodge]]
[[frp:Cambodg·e]]
[[fy:Kambodja]]
[[ga:An Chambóid]]
[[gag:Kamboca]]
[[gan:柬埔寨]]
[[gd:Cambuidea]]
[[gl:Camboxa - កម្ពុជា]]
[[gn:Kamboja]]
[[gu:કમ્બોડીયા]]
[[gv:Yn Chamboyd]]
[[ha:Kambodiya]]
[[hak:Kán-pu-chhài]]
[[haw:Kamabodia]]
[[he:קמבודיה]]
[[hi:कम्बोडिया]]
[[hif:Cambodia]]
[[hr:Kambodža]]
[[hsb:Kambodźa]]
[[ht:Kanbòdj]]
[[hu:Kambodzsa]]
[[hy:Կամբոջա]]
[[ia:Cambodgia]]
[[id:Kamboja]]
[[ie:Cambodja]]
[[ilo:Cambodia]]
[[io:Kambodja]]
[[is:Kambódía]]
[[it:Cambogia]]
[[ja:カンボジア]]
[[jv:Kamboja]]
[[ka:კამბოჯა]]
[[kk:Камбоджа]]
[[km:ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]
[[kn:ಕಾಂಬೋಡಿಯ]]
[[ko:캄보디아]]
[[ku:Kamboca]]
[[kv:Камбоджа]]
[[kw:Kamboji]]
[[la:Cambosia]]
[[lb:Kambodscha]]
[[li:Cambodja]]
[[lij:Cambògg-ia]]
[[lmo:Cambogia]]
[[ln:Kamboji]]
[[lo:ປະເທດກຳປູເຈຍ]]
[[lt:Kambodža]]
[[lv:Kambodža]]
[[map-bms:Kamboja]]
[[mdf:Камбоджа]]
[[mg:Kambodia]]
[[mi:Kamapōtia]]
[[mk:Камбоџа]]
[[ml:കംബോഡിയ]]
[[mn:Камбож]]
[[mr:कंबोडिया]]
[[ms:Kemboja]]
[[mt:Kambodja]]
[[my:ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ]]
[[na:Kambodja]]
[[nah:Camboya]]
[[nap:Cambogia]]
[[nds:Kambodscha]]
[[nl:Cambodja]]
[[nn:Kambodsja]]
[[no:Kambodsja]]
[[nov:Kambodia]]
[[oc:Cambòtja]]
[[or:କମ୍ବୋଡ଼ିଆ]]
[[os:Камбоджæ]]
[[pa:ਕੰਬੋਡੀਆ]]
[[pam:Kambodya]]
[[pih:Kamboedya]]
[[pl:Kambodża]]
[[pms:Cambògia]]
[[pnb:کمپوچیا]]
[[ps:کمبودیا]]
[[pt:Camboja]]
[[qu:Kambuya]]
[[rm:Cambodscha]]
[[ro:Cambodgia]]
[[roa-rup:Cambogia]]
[[ru:Камбоджа]]
[[rw:Kambodiya]]
[[sah:Камбодьа]]
[[scn:Camboggia]]
[[sco:Cambodie]]
[[se:Kampučea]]
[[sh:Kambodža]]
[[si:කාම්බෝජය]]
[[simple:Cambodia]]
[[sk:Kambodža]]
[[sl:Kambodža]]
[[so:Kambodiya]]
[[sq:Kamboxhia]]
[[sr:Камбоџа]]
[[ss:IKhambodiya]]
[[su:Kamboja]]
[[sv:Kambodja]]
[[sw:Kamboja]]
[[szl:Kambodża]]
[[ta:கம்போடியா]]
[[te:కంబోడియా]]
[[tg:Камбоҷа]]
[[th:ประเทศกัมพูชา]]
[[tk:Kamboçiýa]]
[[tl:Kamboya]]
[[tr:Kamboçya]]
[[tt:Камбоҗа]]
[[udm:Камбоджа]]
[[ug:كامبوجا]]
[[uk:Камбоджа]]
[[ur:کمبوڈیا]]
[[uz:Kambodja]]
[[vi:Campuchia]]
[[vo:Kambocän]]
[[war:Camboya]]
[[wo:Kamboodi]]
[[wuu:柬埔寨]]
[[xal:Камбудин Нутг]]
[[yi:קאמבאדיע]]
[[yo:Kàmbódíà]]
[[zea:Cambodja]]
[[zh:柬埔寨]]
[[zh-classical:柬埔寨]]
[[zh-min-nan:Kampuchea]]
[[zh-yue:柬埔寨]]

Fersiwn yn ôl 20:44, 8 Mawrth 2013


Preăh Réachéanachâkr Kâmpŭchea

Teyrnas Cambodia
Baner Cambodia Arfbais Cambodia
Baner Arfbais
Arwyddair: Cenedl, Crefydd, Brenin
Anthem: Nokoreach
Lleoliad Cambodia
Lleoliad Cambodia
Prifddinas Phnom Penh
Dinas fwyaf Phnom Penh
Iaith / Ieithoedd swyddogol Chmereg
Llywodraeth Brenhiniaeth gyfansoddiadol
- Brenin Norodom Sihamoni
- Prif Weinidog Hun Sen
Annibyniaeth
- Datganwyd
- Cydnabuwyd
oddiwrth Ffrainc
1949
1953
Arwynebedd
 - Cyfanswm
 - Dŵr (%)
 
181,035 km² (89ain)
2.5
Poblogaeth
 - Amcangyfrif 2005
 - Cyfrifiad 1998
 - Dwysedd
 
14,071,000 (63)
11,437,656
78/km² (111eg)
CMC (PGP)
 - Cyfanswm
 - Y pen
Amcangyfrif 2005
$34.67 biliwn (89ain)
$2,399 (133ain)
Indecs Datblygiad Dynol (2004) 0.571 (130ain) – canolig
Arian cyfred Riel1 (KHR)
Cylchfa amser
 - Haf
(UTC+7)
(UTC+7)
Côd ISO y wlad .kh
Côd ffôn +855
1Defnyddir Doler yr Unol Daleithiau yn eang.

Gwlad yn ne-ddwyrain Asia yw Teyrnas Cambodia neu Cambodia. Arferai'r wlad gael ei galw'n Kampuchea ac mae ganddi boblogaeth o 14 miliwn o drigolion.[1] Mae'n ffinio â Gwlad Thai i'r gorllewin a'r gogledd-orllewin, Laos i'r gogledd-ddwyrain a Fietnam i'r dwyrain a'r de-ddwyrain. I'r de, daw wyneb yn wyneb â Gwlff Gwlad Thai. Dominyddir daearyddiaeth Cambodia gan yr Afon Mekong a'r Tonlé Sap ("y llyn dŵr ffres"), ffynhonnell bwysig o bysgod.

Y Khmeriaid yw'r grŵp ethnig mwyaf a Bwdhaeth yw'r brif grefydd. Y brifddinas a'r ddinas fwyaf yw Phnom Penh. Cambodia yw'r dalaith olynol i'r Ymerodraeth Khmer Hindw a Bwdhaidd, a reolodd y mwyafrif o'r Penrhyn Indo-Tsieiniaidd rhwng y 11eg ganrif a'r 14eg ganrif.

Gan amlaf, disgrifir person o Gambodia fel "Cambodiad" neu "Khmer", er caiff yr ail derm ei ddefnyddio pan yn disgrifio Khmeriaid ethnig yn unig. Mae'r rhan fwyaf o Gambodiaid yn Fwdistiaid Theravada o dras Khmer, er bod gan y wlad niferoedd sylweddol o Fwslemiaid Cham, yn ogystal a Tsieiniaid, Fietnamiaid a llwythi bychan o'r mynyddoedd.

Prif ddiwydiannau Cambodia yw dillad, twristiaeth ac adeiladu. Yn 2007, daeth dros 4 miliwn o dramorwyr i Angkor Wat.[2] Yn 2005, daethpwyd o hyd o gyflenwadau o olew a nwy naturiol yn nuyfroedd tiriogaethol Cambodia, a phan fydd yr echdyniad yn cychwyn yn 2011, gallai'r arian o'r olew effeithio'n sylweddol ar economi'r wlad.[3] Serch hynny, gallai rhan helaeth o unrhyw elw ddiweddu yn nwylo'r gwleidyddion cefnog os na fydd y sefyllfa'n cael ei fonitro'n ofalus.[4]

Daearyddiaeth

Mae gan Cambodia arwynebedd o 181,035 km sgwâr (69,898 milltir sgwâr), gan rannu ffin o 800 kilomedr (500 mi) gyda Gwlad Thai yn y gogledd a'r gorllewin, ffin o 541 kilomedr (336 mi) gyda Laos yn y gogledd-ddwyrain, a ffin o 1,228 kilomedr (763 mi) gydag Fietnam yn y dwyrain a'r de-ddwyrain. Mae ganddi 443 kilomedr (275 mi) o arfordir ar hyn Gwlff Gwlad Thai. Nodwedd ddaearyddol mwyaf unigryw yw'r paith llynnol, a ffurfiwyd gan lifogydd y Tonle Sap (Y Llyn Mawr), sy'n mesur tua 2,590 kilomedr sgwâr (1,000 milltir sgwâr) yn ystod y tymor sych ac sy'n ehangu i tua 24,605 kilomedr sgwâr (9,500 milltir sgwâr) yn ystod y tymor gwlyb. Mae'r paith poblog hwn, sydd wedi ei neilltuo ar gyfer tyfu reis gwlyb, yng nghefn gwlad Cambodia.

Mae'r rhan fwyaf o'r wlad (tua 75%) ar uchder o 100 medr (330 troedfedd) neu'n îs uwchlaw lefel y môr, ag eithrio'r Mynyddoedd Cardamom (man uchaf 1,813 m / 5,948 troedfedd) a'u hestyniad yn y de-ddwyrain, y Mynyddoedd Dâmrei ("Mynyddoedd yr Eleffantod") (ystod uchder o 500–1,000 m neu 1,640–3,280 troedfedd), yn ogystal â tharenni serth y Mynyddoedd Dângrêk Mountains (uchder cyfartalog 500 m / 1,640 troedfedd) ar hyd y ffin gydag ardal Isan Gwlad Thai. Man uchaf Cambodia ydy Phnom Aoral, ger Pursat yng nghanol y wlad, sy'n 1,813 medr (5,948 troedfedd).

Hanes

Byddin Khmer yn mynd i frwydro yn erbyn y Cham.
Byddin Khmer yn mynd i frwydro yn erbyn y Cham.

Amcangyfrifir fod y dystiolaeth gynharaf o wareiddiad datblygiedig yn y Cambodia fodern yn dod ar ffurf clodweithiau crwn artiffisial o'r mileniwn gyntaf CC.[5] Yn ystod y 3edd, 4edd a'r 5ed ganrif, unodd y taleithiau Indianeiddiedig Funan a Chenla i greu'r hyn a elwir yn Cambodia a de-orllewin Fietnam. Tybir gan y mwyafrif o ysgolheigion fod y taleithiau hyn yn rhai Khmer.[6]

Brenhiniaeth gyfansoddiadol ers 1947 yw Cambodia.

Gwleidyddiaeth

Diwylliant

Economi

Cyfeiriadau

  1. (Saesneg) "General Population Census of Cambodia 2008 - Provisional population totals" (PDF). National Institute of Statistics, Ministry of Planning. Medi 3, 2008. Adalwyd ar 22-06-2009.
  2. San Miguel eyes projects in Laos, Cambodia, Myanmar. Adalwyd ar 17-07-2009
  3. Cambodia hopes to start oil production in 2009, Ek Madra PHNOM PENH, (Reuters). 19-01-2007. Adalwyd ar 17-06-2009
  4. Cambodia's oil and mineral wealth sold to corrupt elites: watchdog. Adalwyd ar 17-06-2009
  5. Gerd Albrecht: Circular Earthwork Krek 52/62: Recent Research of the Prehistory of Cambodia. Adalwyd 17-07-2009
  6. Country Studies Handbook; daw'r wybodaeth o Adran Fyddinol yr Unol Daleithiau. Adalwyd ar 25-07-2009
Eginyn erthygl sydd uchod am Cambodia. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato

Nodyn:Cyswllt erthygl ddethol Nodyn:Cyswllt erthygl ddethol Nodyn:Cyswllt erthygl ddethol