Cywydd deuair hirion: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Dim crynodeb golygu |
newidiadau man using AWB |
||
| Llinell 4: | Llinell 4: | ||
Dyma enghraifft gan [[Waldo Williams]]: |
Dyma enghraifft gan [[Waldo Williams]]: |
||
:Pa eisiau dim hapusach, |
:Pa eisiau dim hapusach, |
||
:Na byd yr aderyn bach? |
:Na byd yr aderyn bach? |
||
:Byd o hedfan a chanu |
:Byd o hedfan a chanu |
||
:A hwylio toc i gael tŷ. |
:A hwylio toc i gael tŷ. |
||
Un o'r mesurau pwysicaf, os nad y pwysicaf oll, yw'r cywydd deuair hirion.<ref>''Anghenion y Gynghanedd'', Alan Llwyd: Gwasg Prifysgol Cymru, 1973.</ref> |
Un o'r mesurau pwysicaf, os nad y pwysicaf oll, yw'r cywydd deuair hirion.<ref>''Anghenion y Gynghanedd'', Alan Llwyd: Gwasg Prifysgol Cymru, 1973.</ref> |
||
| Llinell 20: | Llinell 20: | ||
==Gweler hefyd== |
==Gweler hefyd== |
||
* [[Cywydd]] |
* [[Cywydd]] |
||
{{eginyn llenyddiaeth}} |
{{eginyn llenyddiaeth}} |
||
[[Categori:Mesurau caeth]] |
[[Categori:Mesurau caeth]] |
||
[[Categori:Termau llenyddol]] |
[[Categori:Termau llenyddol]] |
||
Fersiwn yn ôl 14:49, 8 Mawrth 2013
| Y pedwar mesur ar hugain |
 |
| Y pedwar mesur ar hugain yw'r gyfundrefn o fesurau caeth a ddaeth yn ganon awdurdodol ym marddoniaeth Gymraeg yr Oesoedd Canol Diweddar, sef cyfnod Beirdd yr Uchelwyr. |
Ffurfir y cywydd deuair hirion o gwpledi sy'n odli, saith sillaf i bob llinell, a phob llinell mewn cynghanedd. Dyma'r ffurf fwyaf cyffredin o lawer ar y cywydd. Rhaid i un brifodl fod yn acennog a'r llall yn ddiacen, er nad oes ots ym mha drefn y gwneir hynny.
Dyma enghraifft gan Waldo Williams:
- Pa eisiau dim hapusach,
- Na byd yr aderyn bach?
- Byd o hedfan a chanu
- A hwylio toc i gael tŷ.
Un o'r mesurau pwysicaf, os nad y pwysicaf oll, yw'r cywydd deuair hirion.[1]
O'r traethodl y datblygodd y cywydd, mesur a fu'n boblogaidd gan y beirdd israddol a elwir yn Glêr. Ystyrir Dafydd ap Gwilym, bardd a ganai yn y bedwaredd ganrif ar ddeg, yn ffigwr canolog a phwysig yn natblygiad y cywydd ac yn rhannol gyfrifol am ddyrchafu ei statws.[2]
Os oes mwy neu lai o sillafau mewn llinell, dywedir fod tor mesur ynddo a chaiff ei gyfrif yn fai. Ni chaniateir cynghanedd lusg yn ail linell y cwpled, a gelwir y bai hwn yn "llysiant llusg". Fel arfer ceir amrywiaeth yn y brifodl, ond mae llawer o feirdd yn dewis canu cywyddau unodl.
