Arsyllfa Frenhinol Greenwich: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
B r2.7.2) (robot yn ychwanegu: ms:Balai Cerap Diraja, Greenwich |
Addbot (sgwrs | cyfraniadau) B Bot: Migrating 37 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q192988 (translate me) |
||
Llinell 16: | Llinell 16: | ||
{{eginyn Llundain}} |
{{eginyn Llundain}} |
||
[[ar:المرصد الملكي (جرينيتش)]] |
|||
[[be:Грынвіцкая абсерваторыя]] |
|||
[[be-x-old:Грынвіцкая абсэрваторыя]] |
|||
[[ca:Observatori Reial de Greenwich]] |
|||
[[ceb:Harianong Obserbatoryo (Greenwich)]] |
|||
[[cs:Královská greenwichská observatoř]] |
|||
[[de:Royal Greenwich Observatory]] |
|||
[[el:Αστεροσκοπείο του Γκρήνουιτς]] |
|||
[[en:Royal Observatory, Greenwich]] |
|||
[[eo:Royal Greenwich Observatory]] |
|||
[[es:Real Observatorio de Greenwich]] |
|||
[[eu:Greenwicheko Errege Behatokia]] |
|||
[[fa:رصدخانه سلطنتی گرینویچ]] |
|||
[[fr:Observatoire royal de Greenwich]] |
|||
[[he:מצפה הכוכבים המלכותי של גריניץ']] |
|||
[[id:Observatorium Kerajaan]] |
|||
[[it:Osservatorio di Greenwich]] |
|||
[[ja:グリニッジ天文台]] |
|||
[[ko:그리니치 천문대]] |
|||
[[lb:Royal Greenwich Observatory]] |
|||
[[ms:Balai Cerap Diraja, Greenwich]] |
|||
[[nl:Koninklijk Observatorium van Greenwich]] |
|||
[[nn:Greenwich-observatoriet]] |
|||
[[no:Greenwich-observatoriet]] |
|||
[[pl:Królewskie Obserwatorium Astronomiczne w Greenwich]] |
|||
[[pt:Observatório Real de Greenwich]] |
|||
[[ro:Observatorul Regal din Greenwich]] |
|||
[[ru:Гринвичская обсерватория]] |
|||
[[simple:Royal Observatory, Greenwich]] |
|||
[[sk:Royal Observatory, Greenwich]] |
|||
[[sl:Kraljevi observatorij Greenwich]] |
|||
[[sr:Гриничка опсерваторија]] |
|||
[[sv:Observatoriet i Greenwich]] |
|||
[[th:หอดูดาวหลวงกรีนิช]] |
|||
[[tr:Greenwich Gözlemevi]] |
|||
[[uk:Гринвіцька обсерваторія]] |
|||
[[zh:格林尼治皇家天文台]] |
Fersiwn yn ôl 14:29, 8 Mawrth 2013
Lleolir Arsyllfa Frenhinol Greenwich ar fryn ym Mharc Greenwich yn Llundain. Roedd y Seryddwr Brenhinol yn gweithio yn y fan yma ac roedd yr arsyllfa ar y Prif Feridian, sef y meridian sylfaenol ar gyfer pob hydred. Heddiw, mae llinell efydd ar y lawnt yn dangos safle'r Prif Feridian ac ers 16 Rhagfyr, 1999 mae golau laser gwyrdd wedi goleuo i'r gogledd yn ystod y nos.
Comisiynwyd yr arsyllfa gan y brenin Siarl II ym 1675. Adeiladwyd yr arsyllfa wreiddiol, Flamsteed House (1675-76), gan Syr Christopher Wren. Dyma'r adeilad cyntaf ym Mhrydain i gael ei adeiladu'n arbennig fel sefydliad ymchwil gwyddonol.
Nid yw'r awyr uwchben Llundain bellach yn ddigon clir ar gyfer seryddiaeth, felly symudwyd yr Arsyllfa Frenhinol i Gastell Herstmonceux ger Hailsham, Dwyrain Sussex. Adeiladwyd Sbiendrych Isaac Newton yn y fan yma ym 1967, ond symudwyd ef i La Palma yn Sbaen ym 1979. Symudodd yr Arsyllfa Frenhinol unwaith eto ym 1990, y tro yma i Gaergrawnt, ond ar ôl penderfyniad y Cyngor Ymchwil Ffiseg Gronyn a Seryddiaeth (PPARC) terfynwyd ef ym 1998. Ar ôl hynny symudwyd Swyddfa y Nautical Almanac i Labordy Rutherford Appleton ac unwaith arall i'r Canolfan Technoleg Seryddiol yng Nghaeredin.
Cyn i gyflwyno Amser Cyfesurol Cyffredinol roedd Amser Safonol Greenwich (GMT), sef amser a penderfynwyd ar ôl arsylliadau'r arsyllfa hon, yr amser sylfaenol y byd.
Mae'r pelen amser wedi a'i adeiladwyd gan y Seryddwr Brenhinol John Pond ym 1833 yn dal i gwympo pob dydd ar 13:00. Heddiw, mae yna hefyd amgueddfa offer seryddol a mordwyol sydd yn cynnwys H4, y cronomedr hydred gan John Harrison.