Edward I, brenin Lloegr: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Pori'r hanes yn rhyngweithiol

← Cymharer â'r fersiwn gynt Cymharer â'r fersiwn dilynol →

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

GweledolCystrawen wici

Mewn-lein

Fersiwn yn ôl 07:58, 8 Mawrth 2013

Edward I (17 Mehefin, 1239 - 7 Gorffennaf, 1307), brenin Lloegr, oedd goresgynwr Cymru a'r Alban.

Llysenwau: "Edward Hirgoes", "Morthwyl yr Albanwyr".

Cafodd ei bortreadu gan yr actor Patrick McGoohan yn y ffilm Braveheart.

Bywyd cynnar

Ganwyd Edward, mab i Harri III ac Eleanor o Brovence yn 1239 yn Llundain; priododd ag Eleanor o Castile yn 1254. Wnaeth o arwain byddin yn erbyn Llywelyn ap Gruffudd yn 1263, ond heb lawer o lwyddiant. O 1268 i 1274 roedd i ffwrdd o Loegr, yn brwydro ar yr wythfed Croesgad, ac wedyn ymweld â'r Pab yn Yr Eidal a Ffrainc. Bu farwodd ei dad Harri III yn 1972, ac roedd Edward yn frenin Lloegr o hyn ymlaen.

Edward a Chymru

Roedd Edward yn gyfrifol am oresgyn Cymru ar ddau achlysur, yn ystod Rhyfel Cyntaf Annibynniaeth yn 1276-7 ac eto yn ystod Ail Ryfel Annibyniaeth yn 1282-3. Yn ystod yr ail oresgyniad, cafodd Llywelyn ap Gruffudd ei ladd ger Cilmeri. Cipiwyd ei frawd, Dafydd ap Gruffudd, y flwyddyn wedyn, yn dod â'r ail ryfel i ben. O hyn ymlaen roedd Edward yn gallu rheoli dros Gymru. Roedd rhaid, fodd bynnag, ddinistrio gwrthwynebiad nifer o uchelwyr, gan gynnwys Rhys ap Maredudd, a wnaeth ddechrau gwrthryfel yn y de yn 1287, a Madog ap Llywelyn, a wnaeth hawlio'r teitl tywysog Cymru mewn gwrthryfel yn 1294-5.

Gwragedd

Plant

Catrin (m. 1264)
Eleanor (1264 - 1297)
Joan (1265)
Siôn (1266 - 1271)
Harri (1268 - 1274)
Joan o Acre (1271 - 1307)
Alphonso (1273 - 1284)
Marged (1275 - ?1333)
Berengaria (1276 - 1278)
Mari (1279 - 1332)
Elizabeth o Rhuddlan (1281 - 1316)
Edward II, brenin Lloegr
Tomos o Brotherton, 1af Iarll Norfolk
Edmund o Woodstock, 1af Iarll Caint
Eleanor (1306)

Rhagflaenydd: Harri III	Brenin Lloegr 20 Tachwedd 1272 – 7 Gorffennaf 1307	Olynydd: Edward II

Eginyn erthygl sydd uchod am Sais neu Saesnes. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.

Nodyn:Cyswllt erthygl ddethol

@@ Llinell 14: / Llinell 14: @@
 Roedd Edward yn gyfrifol am oresgyn Cymru ar ddau achlysur, yn ystod Rhyfel Cyntaf Annibynniaeth yn 1276-7 ac eto yn ystod Ail Ryfel Annibyniaeth yn 1282-3. Yn ystod yr ail oresgyniad, cafodd [[Llywelyn ap Gruffudd]] ei ladd ger [[Cilmeri]]. Cipiwyd ei frawd, [[Dafydd ap Gruffudd]], y flwyddyn wedyn, yn dod â'r ail ryfel i ben. O hyn ymlaen roedd Edward yn gallu rheoli dros Gymru. Roedd rhaid, fodd bynnag, ddinistrio gwrthwynebiad nifer o uchelwyr, gan gynnwys Rhys ap Maredudd, a wnaeth ddechrau gwrthryfel yn y de yn 1287, a [[Madog ap Llywelyn]], a wnaeth hawlio'r teitl [[tywysog Cymru]] mewn gwrthryfel yn 1294-5.
 === Gwragedd ===
@@ Llinell 22: / Llinell 20: @@
 === Plant ===
 *Catrin (m. 1264)
 *Eleanor (1264 - 1297)
 *Joan (1265)
 *Siôn (1266 - 1271)
 *Harri (1268 - 1274)
 *[[Joan o Acre]] (1271 - 1307)
 *Alphonso (1273 - 1284)
 *Marged (1275 - ?1333)
 *Berengaria (1276 - 1278)
 *Mari (1279 - 1332)
 *[[Elizabeth o Rhuddlan]] (1281 - 1316)
 *[[Edward II, brenin Lloegr]]
 *[[Tomos o Brotherton, 1af Iarll Norfolk]]
@@ Llinell 43: / Llinell 41: @@
 {{eginyn Saeson}}
+{{Cyswllt erthygl ddethol|sv}}
 [[Categori:Brenhinoedd a breninesau Lloegr]]
 [[Categori:Genedigaethau 1239]]
 [[Categori:Marwolaethau 1307]]
-{{Cyswllt erthygl ddethol|sv}}