Iago ap Beli: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Sebleouf (sgwrs | cyfraniadau) B WPCleaner v1.13 - Category is english - Link equal to linktext - DEFAULTSORT is missing and title with lowercase_letters (Corrigé avec Wicipedia:WikiProject Check Wikipedia) |
EmausBot (sgwrs | cyfraniadau) B r2.7.2+) (Robot: Yn newid be:Іага ап Бені yn be:Іага ап Белі |
||
| Llinell 24: | Llinell 24: | ||
[[Categori:Marwolaethau'r 610au]] |
[[Categori:Marwolaethau'r 610au]] |
||
[[be:Іага ап |
[[be:Іага ап Белі]] |
||
[[en:Iago ap Beli]] |
[[en:Iago ap Beli]] |
||
[[fr:Iago ap Beli]] |
[[fr:Iago ap Beli]] |
||
Fersiwn yn ôl 19:41, 1 Mawrth 2013
Roedd Iago ap Beli (560? - 615) (Lladin : Iacobus) yn frenin Gwynedd.
Nid oes llawer o wybodaeth ar gael am deyrnasiad Iago. Yn wleidyddol yr oedd yn gyfnod pan oedd y teyrnasoedd Seisnig megis Mercia a Brynaich, yn cynyddu mewn grym, yn enwedig Pybba brenin Mercia a'i fab Penda. Mae'n ymddangos fod Iago wedi dod i gytundeb a Pybba, na fydda Pybba yn ymosod ar Wynedd os byddai Gwynedd yn ei gynorthwyo, os byddai angen, yn erbyn Northumbria. Dywedir i Edwin o deyrnas Deifr gael lloches gyda Iago yn 604 ar ôl cael ei ddiorseddu gan Æthelfrith. Arweiniodd hyn at ymosodiad ar Gymru gan Æthelfrith a brwydr Caer (tua 615) lle lladdwyd Selyf ap Cynan brenin Teyrnas Powys a llawer o fynachod o fynachlog Bangor Is-y-Coed.
Nid oes cofnod fod byddin Gwynedd wedi cymeryd rhan yn y frwydr yma. Cofnodir marw Iago ap Beli yn 613, a thybir weithiau ei fod ef wedi ei ladd yn y frwydr. Mae'r cofnod am farwolaeth Iago yn y cronicl (Harleian MS 3859) yn defnyddio'r gair dormitatio (syrthio i gysgu) am ei farwolaeth; nid y gair a ddefnyddid am farwolaeth mewn brwydr. Defnyddir dormitatio fel rheol am farwolaeth gwr eglwysig, felly gall fod yn awgrym fod Iago wedi ymneilltuo i fynachlog. Mae cofnod ei fod wedi rhoi rhodd i eglwys gadeiriol Bangor. Dilynwyd ef gan ei fab Cadfan ap Iago.
Cyfeiriadau
J.E. Lloyd (1911) A history of Wales from the earliest times to the Edwardian conquest (Longmans, Green & Co,)
| O'i flaen : Beli ap Rhun |
Brenhinoedd Gwynedd | Olynydd : Cadfan ap Iago |