Stumog: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Xqbot (sgwrs | cyfraniadau) B r2.7.2) (robot yn ychwanegu: ckb:گەدە |
ychwanegu dolen i Wiciadur using AWB |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
[[Delwedd:Stumog ayb.jpg|bawd|250px|de|Lleoliad y stumog]] |
[[Delwedd:Stumog ayb.jpg|bawd|250px|de|Lleoliad y stumog]] |
||
[[Delwedd:Gastrointestinal tract dim iaith.jpg|bawd|de|400px|1– |
[[Delwedd:Gastrointestinal tract dim iaith.jpg|bawd|de|400px|1– stumog; 2– [[coluddyn mawr]] (colon); 3– [[coluddyn bach]]; 4– [[rectwm]]; 5– [[anws]]; 6– [[cwlwm y coledd]]; 7– [[y coluddyn dall|coluddyn dall]] (caecwm)]] |
||
[[Organ (bioleg)|Organ]] ar ffurf bag o [[cyhyr|gyhyrau]] ydy'r '''stumog''', ac fe'i ceir yn y rhan fwyaf o [[mamal|famaliaid]]. Organ sy'n dal bwyd a'i dreulio'n rhannol fel rhan o'r [[system dreulio]]. Daw o'r gair Lladin ''stomachus'' (Groeg - στόμαχος), sy'n golygu "stumog", "gwddf" neu "falchder". |
[[Organ (bioleg)|Organ]] ar ffurf bag o [[cyhyr|gyhyrau]] ydy'r '''stumog''', ac fe'i ceir yn y rhan fwyaf o [[mamal|famaliaid]]. Organ sy'n dal bwyd a'i dreulio'n rhannol fel rhan o'r [[system dreulio]]. Daw o'r gair Lladin ''stomachus'' (Groeg - στόμαχος), sy'n golygu "stumog", "gwddf" neu "falchder".<ref>[http://www.etymonline.com/index.php?search=stomach&searchmode=none] Online Etymological Dictionary {{eicon en}}</ref> |
||
Bydd yr erthygl hon yn canolbwyntio'n bennaf ar stumogau dynol, er bod cryn debygrwydd rhyngddo â'r rhan fwyaf o [[anifail|anifeiliaid]],<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/275485/human-body] Stumogau anifeiliaid {{eicon en}}</ref> ar wahân i'r fuwch sy'n hollol wahanol.<ref>[http://uk.geocities.com/bacterial_ed/bacteria_and_food.htm] Sut mae'r fuwch yn treulio ei bwyd {{eicon en}}</ref> |
Bydd yr erthygl hon yn canolbwyntio'n bennaf ar stumogau dynol, er bod cryn debygrwydd rhyngddo â'r rhan fwyaf o [[anifail|anifeiliaid]],<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/275485/human-body] Stumogau anifeiliaid {{eicon en}}</ref> ar wahân i'r fuwch sy'n hollol wahanol.<ref>[http://uk.geocities.com/bacterial_ed/bacteria_and_food.htm] Sut mae'r fuwch yn treulio ei bwyd {{eicon en}}</ref> |
||
| Llinell 10: | Llinell 10: | ||
== Cyfeiriadau == |
== Cyfeiriadau == |
||
{{cyfeiriadau}} |
{{cyfeiriadau}} |
||
{{Wiciadur|{{PAGENAME}}}} |
|||
[[Categori:Abdomen]] |
[[Categori:Abdomen]] |
||
Fersiwn yn ôl 18:19, 1 Chwefror 2013
Organ ar ffurf bag o gyhyrau ydy'r stumog, ac fe'i ceir yn y rhan fwyaf o famaliaid. Organ sy'n dal bwyd a'i dreulio'n rhannol fel rhan o'r system dreulio. Daw o'r gair Lladin stomachus (Groeg - στόμαχος), sy'n golygu "stumog", "gwddf" neu "falchder".[1]
Bydd yr erthygl hon yn canolbwyntio'n bennaf ar stumogau dynol, er bod cryn debygrwydd rhyngddo â'r rhan fwyaf o anifeiliaid,[2] ar wahân i'r fuwch sy'n hollol wahanol.[3]
Ei bwrpas
Mae tri phrif bwrpas i'r stumog: lladd bacteria, torri'r darnau bwyd yn ddarnau llai er mwyn cael mwy o arwynebedd a chynnal y bwyd am oriau a'i ollwng yn araf ac yn gyson. Ceir hylif asidig cryf ynddo i wneud y gwaith hwn, asid hydroclorig ydy hwnnw gyda pH o rhwng 1 a 2 - yn dibynnu ar ffactorau megis pa ran o'r diwrnod ydyw, y swm o fwyd a fwytawyd, cynnwys arall megis cyffuriau a ffactorau eraill. Yn yr hylif hwn y torrir y moleciwlau mawr yn rhai llai, fel y rhan gyntaf o'r broses dreulio - cyn gwthio'r bwyd i'r cam nesaf sef y coluddyn bach. Mae'r stumog ddynol yn creu rhwng 2.2 a 3 litr o'r asid gastrig hwn y dydd. Mae mwy ohono'n cael ei greu fin nos nac yn y bore. Gall y stumog ddal rhwng 2 a 4 litr o fwyd, gan ymestyn pan fo raid.
Cyfeiriadau
