Mater rhyngseryddol: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
TjBot (sgwrs | cyfraniadau) B r2.7.2) (robot yn ychwanegu: ms:Medium interstelar |
B r2.7.2) (robot yn newid: ms:Medium antara najam |
||
| Llinell 38: | Llinell 38: | ||
[[lv:Starpzvaigžņu vide]] |
[[lv:Starpzvaigžņu vide]] |
||
[[ml:നക്ഷത്രാന്തരീയ മാദ്ധ്യമം]] |
[[ml:നക്ഷത്രാന്തരീയ മാദ്ധ്യമം]] |
||
[[ms:Medium |
[[ms:Medium antara najam]] |
||
[[ne:अंतरतारकीय माध्यम]] |
[[ne:अंतरतारकीय माध्यम]] |
||
[[nl:Interstellair medium]] |
[[nl:Interstellair medium]] |
||
Fersiwn yn ôl 20:42, 8 Tachwedd 2012
.jpg)
Mater rhyngseryddol yw'r deunydd, nwy Hydrogen a llwch yn bennaf, sydd i'w cael yn y gofod rhwng sêr ein galaeth ni (y Llwybr Llaethog) ac sy'n neilltuol o ddwys rhwng ei freichiau troellog.
Fe'i ceir ar ffurf cymylau ionedig poeth, er enghraifft, rhanbarthau rhyngseryddol llai dwys ac oerach, neu gymylau dwys o hidrogen moleciwlar a moleciwlau eraill. Yn ogystal ceir cronynnau llwch yn y gofod ledled y galaeth.
Credir fod y llwch a nwy hyn yn tarddu o hen sêr, gweddillion supernovae. Mae rhai o'r cymylau mater rhyngseryddol yn feithrinfeydd sêr newydd.
Field, Goldsmith & Habing (1969) oedd y cyntaf i sgwennu papur ar y mater hwn, gyda McKee & Ostriker (1977) yn ychwanegu'r drydedd rhan. [1] Y prif arbenigwr yng Nghymru ar fater rhyngseryddol a'i astudiaeth yw'r athro Chandra Wickramasinghe, sy'n gweithio yng Nghaerdydd.
Cyfeiriadau
- Ferriere, K. (2001), "The Interstellar Environment of our Galaxy", Reviews of Modern Physics 73 (4): 1031–1066, arXiv:astro-ph/0106359, Bibcode 2001RvMP...73.1031F, doi:10.1103/RevModPhys.73.1031