Benllech: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
BDim crynodeb golygu |
Dyfrig (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
||
| Llinell 21: | Llinell 21: | ||
}} |
}} |
||
Tref ar arfordir ddwyreiniol [[Ynys Môn]], ym mhwlyf [[Llanfair Mathafarn Eithaf]] yw '''Benllech'''. Fe'i lleolir 7 milltir i'r gogledd-ddwyrain o [[Porthaethwy|Borthaethwy]] ar lôn yr [[A5025]], hanner ffordd rhwng [[Pentraeth]] a [[Moelfre]]. Mae ar [[Llwybr Arfordirol Ynys Mon|Lwybr Arfordirol Ynys Mon]]. Mae'n ganolfan gwyliau glan-môr |
Tref ar arfordir ddwyreiniol [[Ynys Môn]], ym mhwlyf [[Llanfair Mathafarn Eithaf]] yw '''Benllech'''. Fe'i lleolir 7 milltir i'r gogledd-ddwyrain o [[Porthaethwy|Borthaethwy]] ar lôn yr [[A5025]], hanner ffordd rhwng [[Pentraeth]] a [[Moelfre]]. Mae ar [[Llwybr Arfordirol Ynys Mon|Lwybr Arfordirol Ynys Mon]]. Mae'n ganolfan gwyliau glan-môr boblogaidd yn yr haf ac mae [[twristiaeth]] yn chwarae rhan bwysig yn yr economi leol. Mae nifer o dai newydd a byngalos yn gymysg â thai hŷn yn y dref. Mae Traeth Benllech yn lân a diogel. I'r gorllewin ceir meysydd carafanau ar gyfer ymwelwyr. |
||
==Y dref heddiw== |
==Y dref heddiw== |
||
Celr ysgol gynradd, meddygfa |
Celr ysgol gynradd, meddygfa medddyg teulu, llyfrgell, swyddfa bost a nifer o gaffis a siopau bach yn y dref, ynghyd â thair tafarn. Dros y degawdau diwethaf mae nifer o bobl a arferai fynd ar eu gwyliau i Fenllech wedi prynu tai yn y dref ac mewn canlyniad mae hi wedi'i [[Seisnigo|Seisnigeiddio]] cryn dipyn, yn arbennig mewn cymhariaeth â'r pentrefi bach yn y cylch. |
||
''[[Yr Arwydd]]'' yw [[papur bro]] Benllech a gweddill cylch [[Mynydd Bodafon]]. |
''[[Yr Arwydd]]'' yw [[papur bro]] Benllech a gweddill cylch [[Mynydd Bodafon]]. |
||
| Llinell 31: | Llinell 31: | ||
[[Delwedd:Benllech traeth.JPG|250px|bawd|chwith|Pen gorllewinol Traeth Benllech]] |
[[Delwedd:Benllech traeth.JPG|250px|bawd|chwith|Pen gorllewinol Traeth Benllech]] |
||
Ceir dwy [[siambr gladdu]] [[Neolithig]] hanner milltir i'r gorllewin o Fenllech. Ganwyd y bardd [[Goronwy Owen]] yn [[Rhosfawr]], dwy filltir i'r gorllewin o'r dref. |
Ceir dwy [[siambr gladdu]] [[Neolithig]] hanner milltir i'r gorllewin o Fenllech. Ganwyd y bardd [[Goronwy Owen]] yn [[Rhosfawr]], dwy filltir i'r gorllewin o'r dref. Bu marchnad Croes Wion mewn bri am ganrifoedd, ac mae sïon i [[Gwion Goch]] sefydlu capel neu eglwys ar y llecyn hwn. |
||
Yn 1939 ar Draeth Bychan rhwng [[Moelfre]] a [[Benllech]] aeth y llong danfor ''Thetis'' ar y creigiau a chollodd 99 eu bywydau. |
|||
==Atyniadau eraill== |
==Atyniadau eraill== |
||
Fersiwn yn ôl 16:18, 16 Hydref 2012
| Benllech | |
 Tywod aur Benllech. |
|
  Benllech Benllech yn: Ynys Môn | |
| Cyfeirnod grid yr AO | SH518828 |
|---|---|
| Cymuned | Llanfair-Mathafarn-Eithaf |
| Sir | Ynys Môn |
| Sir seremonïol | Gwynedd |
| Gwlad | Cymru |
| Gwladwriaeth sofran | Y Deyrnas Unedig |
| Tref bost | TYN-Y-GONGL |
| Rhanbarth cod post | LL74 |
| Cod deialu | 01248 |
| Heddlu | Gogledd Cymru |
| Tân | Gogledd Cymru |
| Ambiwlans | Cymru |
| Senedd yr Undeb Ewropeaidd | Cymru |
| Senedd y DU | Ynys Môn |
| Rhestr llefydd: y DU • Cymru • Ynys Môn | |
Tref ar arfordir ddwyreiniol Ynys Môn, ym mhwlyf Llanfair Mathafarn Eithaf yw Benllech. Fe'i lleolir 7 milltir i'r gogledd-ddwyrain o Borthaethwy ar lôn yr A5025, hanner ffordd rhwng Pentraeth a Moelfre. Mae ar Lwybr Arfordirol Ynys Mon. Mae'n ganolfan gwyliau glan-môr boblogaidd yn yr haf ac mae twristiaeth yn chwarae rhan bwysig yn yr economi leol. Mae nifer o dai newydd a byngalos yn gymysg â thai hŷn yn y dref. Mae Traeth Benllech yn lân a diogel. I'r gorllewin ceir meysydd carafanau ar gyfer ymwelwyr.
Y dref heddiw
Celr ysgol gynradd, meddygfa medddyg teulu, llyfrgell, swyddfa bost a nifer o gaffis a siopau bach yn y dref, ynghyd â thair tafarn. Dros y degawdau diwethaf mae nifer o bobl a arferai fynd ar eu gwyliau i Fenllech wedi prynu tai yn y dref ac mewn canlyniad mae hi wedi'i Seisnigeiddio cryn dipyn, yn arbennig mewn cymhariaeth â'r pentrefi bach yn y cylch.
Yr Arwydd yw papur bro Benllech a gweddill cylch Mynydd Bodafon.
Hanes lleol
Ceir dwy siambr gladdu Neolithig hanner milltir i'r gorllewin o Fenllech. Ganwyd y bardd Goronwy Owen yn Rhosfawr, dwy filltir i'r gorllewin o'r dref. Bu marchnad Croes Wion mewn bri am ganrifoedd, ac mae sïon i Gwion Goch sefydlu capel neu eglwys ar y llecyn hwn.
Yn 1939 ar Draeth Bychan rhwng Moelfre a Benllech aeth y llong danfor Thetis ar y creigiau a chollodd 99 eu bywydau.
Atyniadau eraill
- Traeth Coch - bae llydan agored filltir a hanner i'r de-ddwyrain.
- Dinas - bryngaer dwy filltir i'r gogledd o'r dref, ger Traeth Bychan.
Cludiant
Ceir gwasanaethau bws i Amlwch, Porthaethwy a Bangor.
Trefi
Amlwch · Benllech · Biwmares · Caergybi · Llangefni · Niwbwrch · Porthaethwy
Pentrefi
Aberffraw · Bethel · Bodedern · Bodewryd · Bodffordd · Bryngwran · Brynrefail · Brynsiencyn · Brynteg · Caergeiliog · Capel Coch · Capel Gwyn · Carmel · Carreglefn · Cemaes · Cerrigceinwen · Dwyran · Y Fali · Gaerwen · Glyn Garth · Gwalchmai · Heneglwys · Hermon · Llanallgo · Llanbabo · Llanbedrgoch · Llandegfan · Llandyfrydog · Llanddaniel Fab · Llanddeusant · Llanddona · Llanddyfnan · Llanedwen · Llaneilian · Llanfachraeth · Llanfaelog · Llanfaethlu · Llanfair Pwllgwyngyll · Llanfair-yn-Neubwll · Llanfair-yng-Nghornwy · Llan-faes · Llanfechell · Llanfihangel-yn-Nhywyn · Llanfwrog · Llangadwaladr · Llangaffo · Llangeinwen · Llangoed · Llangristiolus · Llangwyllog · Llaniestyn · Llannerch-y-medd · Llanrhuddlad · Llansadwrn · Llantrisant · Llanynghenedl · Maenaddwyn · Malltraeth · Marian-glas · Moelfre · Nebo · Pencarnisiog · Pengorffwysfa · Penmynydd · Pentraeth · Pentre Berw · Pentrefelin · Penysarn · Pontrhydybont · Porthllechog · Rhoscolyn · Rhosmeirch · Rhosneigr · Rhostrehwfa · Rhosybol · Rhydwyn · Talwrn · Trearddur · Trefor · Tregele