Ystrad Mynach: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
llun |
datblygu |
||
Llinell 1: | Llinell 1: | ||
{{infobox UK place| |
|||
<table border=1 cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width=200> |
|||
|country = Cymru |
|||
<tr><td colspan=2 align=center bgcolor="#ff9999">'''Ystrad Mynach'''<br><font size="-1">''Caerffili''</font></td> |
|||
|welsh_name= |
|||
<tr><td colspan=2 align=center><div style="position: relative">[[Image:CymruCaerffili.png]]<div style="position: absolute; left: 140px; top: 189px">[[Image:Smotyn_Coch.gif]]</div></div></td></tr> |
|||
|constituency_welsh_assembly= |
|||
</table> |
|||
|official_name= Ystrad Mynach |
|||
|unitary_wales= [[Caerffili (sir)|Caerffili]] |
|||
| static_image_name = Ystrad Mynach town centre.jpg |
|||
|lieutenancy_wales= [[Gwent (Sir)|Gwent]] |
|||
|constituency_westminster= [[Caerffili (etholaeth seneddol)|Caerffili]] |
|||
|post_town= HENGOED |
|||
|postcode_district = CF82 |
|||
|postcode_area= CF |
|||
|dial_code= 01443 |
|||
|map_type= |
|||
|os_grid_reference= ST145945 |
|||
|population= 13,500 |
|||
|latitude = 51.6419 |
|||
|longitude = -3.2405 |
|||
}} |
|||
Mae '''Ystrad Mynach''' yn dref ym |
Mae '''Ystrad Mynach''' yn dref ym [[Caerffili (sir)|Mwrdeistref Sirol Caerffili]] yn Ne [[Cymru]]. Saif ar y briffordd [[A472]]. Mae ganddi boblogaeth o tua 13,500 a saif yn Nyffryn Rhymni. Cyn y [[Chwyldro Diwydiannol]] a dyfodiad y [[glofa|gwaith glo]] roedd yr ardal yn dir amaethyddol gyda nifer o ffermydd.<ref>[http://www.geograph.org.uk/photo/235490] Gwefan Geograph; adalwyd 14/08/2012</ref> saif yng nghymuned [[Gelligaer]]. |
||
==Tarddiad yr enw== |
|||
[[Delwedd:Ystrad Mynach town centre.jpg|250px|bawd|chwith|Ystrad Mynach: canol y dref.]] |
|||
Ystyr "ystrad" yw llwr neu waelod dyffryn; mae'r "ach" ar y diwedd yn awgrymu tir gwlyb neu gors a cheir enghreifftiau gerllaw e.e. [[Llanbradach]] a [[Llancaiach]]. O'r geiriau Ystrad-Man-Ach y daw'r gair, felly, ac nid o'r gair Cymraeg "Mynach".<ref>{{cite book|author=Gelligaer Urban District Council|title=The Gelligaer Story|publisher=Cyngor Dosbarth Gelligaer|year=1959}}</ref> Cyn codi cloddiau pwrpasol yn y 1960au arferai'r dref gael cryn dipyn o [[llifogydd|lifogydd]]. |
|||
==Adeiladau a hanes== |
|||
Ceir yn y dref nifer o adeiladau'r cyngor lleol a [[Coleg Llanymanach|Choleg Llanymynach, coleg a sefydlwyd yn 1959 i hyfforddi ac ail hyfforddi glowyr lleol. Mae tua 12,000 ar gofrestr y coleg erbyn heddiw. |
|||
Mae Glofa Penallta ger y dref, sef y lofa olaf yn y dyffryn i gau. Ceir yma hefyd [[Gorsaf Reilffordd Ystrad Mynach|Orsaf Rheillffordd]] a agorwyd yn 1890 a cheir hefyd traffont, cerflun i goffau'r etifeddiaeth ddiwydiannol, ysbyty cymunedol, nifer o ysgolion a thafarnau: y Cooper Arms a'r Royal Oak. |
|||
==Cyfeiriadau== |
|||
{{cyfeiriadau}} |
|||
Fersiwn yn ôl 13:02, 15 Awst 2012
Ystrad Mynach | |
Ystrad Mynach yn: Caerffili | |
Poblogaeth | 13,500 |
---|---|
Cyfeirnod grid yr AO | ST145945 |
Sir | Caerffili |
Sir seremonïol | Gwent |
Gwlad | Cymru |
Gwladwriaeth sofran | Y Deyrnas Unedig |
Tref bost | HENGOED |
Rhanbarth cod post | CF82 |
Cod deialu | 01443 |
Heddlu | Gwent |
Tân | De Cymru |
Ambiwlans | Cymru |
Senedd yr Undeb Ewropeaidd | Cymru |
Senedd y DU | Caerffili |
Rhestr llefydd: y DU • Cymru • Caerffili |
Mae Ystrad Mynach yn dref ym Mwrdeistref Sirol Caerffili yn Ne Cymru. Saif ar y briffordd A472. Mae ganddi boblogaeth o tua 13,500 a saif yn Nyffryn Rhymni. Cyn y Chwyldro Diwydiannol a dyfodiad y gwaith glo roedd yr ardal yn dir amaethyddol gyda nifer o ffermydd.[1] saif yng nghymuned Gelligaer.
Tarddiad yr enw
Ystyr "ystrad" yw llwr neu waelod dyffryn; mae'r "ach" ar y diwedd yn awgrymu tir gwlyb neu gors a cheir enghreifftiau gerllaw e.e. Llanbradach a Llancaiach. O'r geiriau Ystrad-Man-Ach y daw'r gair, felly, ac nid o'r gair Cymraeg "Mynach".[2] Cyn codi cloddiau pwrpasol yn y 1960au arferai'r dref gael cryn dipyn o lifogydd.
Adeiladau a hanes
Ceir yn y dref nifer o adeiladau'r cyngor lleol a [[Coleg Llanymanach|Choleg Llanymynach, coleg a sefydlwyd yn 1959 i hyfforddi ac ail hyfforddi glowyr lleol. Mae tua 12,000 ar gofrestr y coleg erbyn heddiw.
Mae Glofa Penallta ger y dref, sef y lofa olaf yn y dyffryn i gau. Ceir yma hefyd Orsaf Rheillffordd a agorwyd yn 1890 a cheir hefyd traffont, cerflun i goffau'r etifeddiaeth ddiwydiannol, ysbyty cymunedol, nifer o ysgolion a thafarnau: y Cooper Arms a'r Royal Oak.
Cyfeiriadau
Trefi
Aber-carn · Bargod · Bedwas · Caerffili · Coed-duon · Crymlyn · Rhisga · Rhymni · Ystrad Mynach
Pentrefi
Aberbargoed · Abertridwr · Abertyswg · Argoed · Bedwellte · Brithdir · Cefn Hengoed · Cwm-carn · Draethen · Fochriw · Gelli-gaer · Y Groes-wen · Hengoed · Llanbradach · Machen · Maesycwmer · Nelson · Pengam · Penpedairheol · Pontlotyn · Pontllan-fraith · Pont-y-meistr · Rhydri · Senghennydd · Trecelyn · Tredegar Newydd · Tretomos · Ty'n-y-coedcae · Wyllie · Ynys-ddu