Darogan: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu |
iaith |
||
Llinell 1: | Llinell 1: | ||
Dull cyfrin i ragweld y dyfodol yw '''darogan'''. Gelwir un sy'n medru darogan yn ddaroganwr neu broffwyd (ond mae [[proffwyd]] yn derm sy'n tueddu i gael ei gyfyngu i draddodiadau crefyddol |
Dull cyfrin i ragweld y dyfodol yw '''darogan'''. Gelwir un sy'n medru darogan yn ddaroganwr neu broffwyd (ond mae [[proffwyd]] yn derm sy'n tueddu i gael ei gyfyngu i draddodiadau crefyddol un duw e.e. proffwydi'r [[Hen Destament]]. |
||
==Y Celtiaid a'r Cymry== |
==Y Celtiaid a'r Cymry== |
||
Roedd y [[Celtiaid]] ymhlith y pobloedd hynafol a ymddiddorai'n fawr mewn darogan. Yng [[Cymru'r Oesoedd Canol|Nghymru'r Oesoedd Canol]], roedd bri mawr ar [[canu darogan|ganu darogan]] a thestunau rhyddiaith proffwydoliaethol a |
Roedd y [[Celtiaid]] ymhlith y pobloedd hynafol a ymddiddorai'n fawr mewn darogan. Yng [[Cymru'r Oesoedd Canol|Nghymru'r Oesoedd Canol]], roedd bri mawr ar [[canu darogan|ganu darogan]] a thestunau rhyddiaith proffwydoliaethol a [[brut]]iau. Ceir nifer o gerddi darogan a briodolir gan amlaf i feirdd o'r gorffennol, yn enwedig [[Taliesin]], neu ffigurau chwedlonol fel [[Myrddin]], ond roedd rhai o'r beirdd proffesiynol yn cyfansoddi [[cywydd]]au darogan hefyd. |
||
Yn yr Oesoedd Canol a hyd at y 19eg ganrif, |
Yn yr Oesoedd Canol, a hyd at y 19eg ganrif, credai rhai fod y [[Dyn Hysbys|Dynion Hysbys]] yn medru rhagweld y dyfodol. |
||
== |
==Rhai dulliau cyffredin == |
||
{{Angen cywiro iaith}} |
|||
* [[Sêr-ddewiniaeth]]: trwy astudio'r wybren. |
* [[Sêr-ddewiniaeth]]: trwy astudio'r wybren. |
Fersiwn yn ôl 04:06, 15 Ebrill 2012
Dull cyfrin i ragweld y dyfodol yw darogan. Gelwir un sy'n medru darogan yn ddaroganwr neu broffwyd (ond mae proffwyd yn derm sy'n tueddu i gael ei gyfyngu i draddodiadau crefyddol un duw e.e. proffwydi'r Hen Destament.
Y Celtiaid a'r Cymry
Roedd y Celtiaid ymhlith y pobloedd hynafol a ymddiddorai'n fawr mewn darogan. Yng Nghymru'r Oesoedd Canol, roedd bri mawr ar ganu darogan a thestunau rhyddiaith proffwydoliaethol a brutiau. Ceir nifer o gerddi darogan a briodolir gan amlaf i feirdd o'r gorffennol, yn enwedig Taliesin, neu ffigurau chwedlonol fel Myrddin, ond roedd rhai o'r beirdd proffesiynol yn cyfansoddi cywyddau darogan hefyd.
Yn yr Oesoedd Canol, a hyd at y 19eg ganrif, credai rhai fod y Dynion Hysbys yn medru rhagweld y dyfodol.
Rhai dulliau cyffredin
- Sêr-ddewiniaeth: trwy astudio'r wybren.
- Argoel: trwy astudio hedfan adar.
- Llyfr-ddewiniaeth: gyda llyfrau (testunau crefyddol yn aml).
- Cerdyn-ddewiniaeth: gyda chardiau.
- Llaw-ddewiniaeth: trwy "ddarllen" cledrau'r dwylo.
- Adeg-ddewiniaeth: ynglŷn ag adegau, diwnodau lwcus/anlwcus.
- Cyfrifiadur-ddewiniaeth: gyda chyfrifiaduron.
- Pêl-ddewiniaeth: gyda phêl grisial.
- Daear-ddewiniaeth: trwy astudio marciau ar y ddaear, ayyb.
- Dŵr-ddewiniaeth: trwy astudio dŵr.
- I Ching; ffurff o Lyfr-Ddewiniaeth.
- Rhif-ddewiniaeth: trwy astudio rhifau.
- Breuddwyd-ddewiniaeth: trwy freuddwydion.
- Rwnig-ddewiniaeth: gyda llythrennau rwnig.
- Tân-ddewiniaeth: trwy astudio tân.
Gweler hefyd
- Augur, daroganwr o offeiriad yng nghrefydd Rhufain
- Canu Darogan
- Dyn Hysbys
- Mab Darogan, gwaredwr disgwyliedig y Cymry