Rhywogaeth mewn perygl: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Llydawr (sgwrs | cyfraniadau) B + br |
Dim crynodeb golygu |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
[[Delwedd:Siberischer tiger de edit02.jpg|thumb|right|250px|[[Teigr Siberia]], is-rywogaeth sydd mewn perygl difrifol.]] |
[[Delwedd:Siberischer tiger de edit02.jpg|thumb|right|250px|[[Teigr Siberia]], is-rywogaeth sydd mewn perygl difrifol.]] |
||
'''Rhywogaeth mewn perygl''' yw [[rhywogaeth]] o [[anifail]] neu [[planhigyn|blanhigyn]] |
'''Rhywogaeth mewn perygl''' yw [[rhywogaeth]] o [[anifail]] neu [[planhigyn|blanhigyn]] sydd mewn perygl o [[difodiant|ddifodiant]], un ai oherwydd fod ei niferoedd yn isel neu bod bygythiad i'r amgylchedd. Yn ôl [[Undeb Cadwraeth y Byd]] (IUCN), mae tua 40% o rywogaethau mewn perygl. Mae gan lawer o wledydd ddeddfau cadwraeth yn gwarchod rhai o'r rhywogaethau yma, er bod effeithiolrwydd y deddfau yn amrywio'n fawr. |
||
[[Statws cadwraeth]] unrhyw rywogaeth yw'r tebygrwydd y gallai'r rhywogaeth honno wynebu difodiant. Y mwyaf adnabyddus o'r rhestri statws cadwraeth yw Rhestr Goch |
[[Statws cadwraeth]] unrhyw rywogaeth yw'r tebygrwydd y gallai'r rhywogaeth honno wynebu difodiant. Y mwyaf adnabyddus o'r rhestri statws cadwraeth yw Rhestr Goch yr IUCN. |
||
Mae categoriau'r IUCN yn cynnwys: |
Mae categoriau'r IUCN yn cynnwys: |
||
| Llinell 9: | Llinell 9: | ||
* '''Wedi ei ddifodi yn y gwyllt''': rhai unigolion ar ôl, ond dim poblogaeth naturiol yn y gwyllt. |
* '''Wedi ei ddifodi yn y gwyllt''': rhai unigolion ar ôl, ond dim poblogaeth naturiol yn y gwyllt. |
||
* '''Mewn perygl difrifol''': siawns uchel iawn o ddifodiant yn y dyfodol agos, er enghraifft [[Rheinoseros Jafa]]. |
* '''Mewn perygl difrifol''': siawns uchel iawn o ddifodiant yn y dyfodol agos, er enghraifft [[Rheinoseros Jafa]]. |
||
* '''Mewn perygl''': siawns uchel o ddifodiant yn y dyfodol, er enghraifft y [[Morfil Glas]], [[Teigr]], [[ |
* '''Mewn perygl''': siawns uchel o ddifodiant yn y dyfodol, er enghraifft y [[Morfil Glas]], [[Teigr]], [[Albatros]] |
||
* '''Archolladwy''': siawns uchel o ddifodiant yn y tymor hir, er enghraifft y [[Llew]], [[Gaur]]. |
* '''Archolladwy''': siawns uchel o ddifodiant yn y tymor hir, er enghraifft y [[Llew]], [[Gaur]]. |
||
* '''Dibynnu ar gadwraeth''': er nad oes bygythiad ar hyn o bryd, mae'n ddibynnol ar raglenni cadwraeth, er enghraifft [[Caiman Du]] |
* '''Dibynnu ar gadwraeth''': er nad oes bygythiad ar hyn o bryd, mae'n ddibynnol ar raglenni cadwraeth, er enghraifft [[Caiman Du]] |
||
Fersiwn yn ôl 22:47, 8 Ebrill 2012
Rhywogaeth mewn perygl yw rhywogaeth o anifail neu blanhigyn sydd mewn perygl o ddifodiant, un ai oherwydd fod ei niferoedd yn isel neu bod bygythiad i'r amgylchedd. Yn ôl Undeb Cadwraeth y Byd (IUCN), mae tua 40% o rywogaethau mewn perygl. Mae gan lawer o wledydd ddeddfau cadwraeth yn gwarchod rhai o'r rhywogaethau yma, er bod effeithiolrwydd y deddfau yn amrywio'n fawr.
Statws cadwraeth unrhyw rywogaeth yw'r tebygrwydd y gallai'r rhywogaeth honno wynebu difodiant. Y mwyaf adnabyddus o'r rhestri statws cadwraeth yw Rhestr Goch yr IUCN.
Mae categoriau'r IUCN yn cynnwys:
- Wedi ei ddifodi: dim unigolion o'r rhywogaeth ar ôl, er enghraifft y Dodo.
- Wedi ei ddifodi yn y gwyllt: rhai unigolion ar ôl, ond dim poblogaeth naturiol yn y gwyllt.
- Mewn perygl difrifol: siawns uchel iawn o ddifodiant yn y dyfodol agos, er enghraifft Rheinoseros Jafa.
- Mewn perygl: siawns uchel o ddifodiant yn y dyfodol, er enghraifft y Morfil Glas, Teigr, Albatros
- Archolladwy: siawns uchel o ddifodiant yn y tymor hir, er enghraifft y Llew, Gaur.
- Dibynnu ar gadwraeth: er nad oes bygythiad ar hyn o bryd, mae'n ddibynnol ar raglenni cadwraeth, er enghraifft Caiman Du
- Bron dan fygythiad: gall ddod dan fygythiad yn y dyfodol agos.
- Dim bygythiad: dim bygythiad ar hyn o bryd.