Robert Southey

Robert Southey (engrafiad cyfoes)

Bardd o Sais oedd Robert Southey (12 Awst, 1774, Bryste – 21 Mawrth, 1843, Llundain), yn perthyn i'r ysgol Rhamantiaeth Seisnig a gyfrifir yn un o "Feirdd y Llynnoedd" gyda William Wordsworth, Samuel Taylor Coleridge ac eraill. Yn ogystal â bod yn fardd dylanwadol yn ei gyfnod, roedd yn llythyrwr, yn ysgolhaig llên, hanesydd a bywgraffydd a luniodd fywgraffiadau am John Bunyan, John Wesley, William Cowper, Oliver Cromwell, Horatio Nelson ac eraill. Roedd yn medru Portiwgaleg a Sbaeneg hefyd; cyfieithodd sawl gwaith o'r ieithoedd hynny i'r Saesneg ac ysgrifennodd gyfrolau ar hanes Brasil a hanes Rhyfel Crimea. Fel awdur llenyddiaeth plant fe'i cofir am ei fersiwn o Hanes y Tair Arth (rhan o chwedl Goldilocks).

Roedd yn ffigwr amlwg ym mywyd diwylliannol Llundain ar droad y 18fed ganrif. Daeth yn gyfaill i Iolo Morganwg a derbyniodd lawer o syniadau rhamantus y llenor a ffugiwr hwnnw am y Derwyddon. Roedd yn adnabod Cymry eraill yn y ddinas hefyd, a chafodd ei ysbrydoli i lunio'r gerdd ramantaidd Madoc am hanes Madog ab Owain Gwynedd.

Y dylanwadau mwyaf ar waith Southey fodd bynnag oedd hansesion y Beibl, cerddi mawr Dante, gwaith Milton, ac athroniaeth gyfriniol Swedenborg. Mae ei edmygwyr yn cynnwys Yeats a Hart Crane.

Llyfryddiaeth ddethol

• Fall of Robespierre (1794).
• Joan of Arc: An Epic Poem (1796)
• Poems (1797-99)
• Letters from Spain (1797)
• Saint Patrick's Purgatory (1798)
• Devil's Thoughts (1799)
• Thalaba the Destroyer (1801)
• Amadis de Gaula (1803). Cyfieithiad
• Madoc (1805)
• Letters from England (1807)
• Palmerin of England (1807). Cyfieithiad.
• The Cid (1808). Cyfieithiad.
• The Curse of Kehama (1810)
• History of Brazil, Volume I (1810)
• The Life of Nelson (1813)
• Roderick, the Last of the Goths (1814)
• Wat Tyler: A Dramatic Poem (1817)
• Journal of a Tour in Scotland in 1819 (cyhoeddwyd 1929)
• The Life of Wesley, and the rise and progress of Methodism (c.1820)
• A Vision of Judgment (1821)
• Life of Cromwell (1821)
• Thomas More (1829)
• The Pilgrim's Progress with a Life of John Bunyan (1830)
• Cowper (1833)
• The Doctors (1834)
• Select Lives of Cromwell and Bunyan (1846)
• The Inchcape Rock
• After Blenheim

Dolenni allanol

• "Madoc" e-destun o'r gerdd faith